متهم ردیف اول تورم را بشناسید

اگر بدهی بانک مسکن را از بدهی کل بانک‌ها به بانک‌مرکزی کم کنیم، بدهی 26 بانک به بانک‌مرکزی 8/8‌هزار‌میلیاردتومان می‌شود. . .

تدبیر24 : از زمانی که «مسکن مهر» به‌عنوان متهم ردیف اول تورم کشور معرفی شد، دو موضع نسبت به این خبر شکل گرفت. بهمنی، رییس کل پیشین بانک‌مرکزی و چند نماینده مجلس ادعای وزیر اقتصاد درخصوص سهم 50‌درصدی مسکن مهر در تورم فعلی را نادرست اعلام کردند. برخی نیز با انجام مصاحبه‌هایی گفته طیب‌نیا را تایید کردند. نکته جالب آنکه هیچ آماری در تایید یا رد این گفته منتشر نشد تا اینکه دو روز قبل، مجید قاسمی، مدیرعامل بانک پاسارگاد با نگارش یادداشتی که پای آن جدولی از میزان بدهی بانک‌ها به بانک‌مرکزی دیده می‌شد، صحت ادعای وزیر اقتصاد را تایید کرد.

براساس این جدول که منتشر شده است، در سال87 بدهی پنج بانک تخصصی (توسعه صادرات، مسکن، کشاورزی، توسعه تعاون و صنعت و معدن) به بانک‌مرکزی حدود 4/7‌هزار‌میلیاردتومان بوده که این رقم در پایان سال91 به 2/44‌هزار‌میلیاردتومان افزایش یافته است. مقایسه این دو رقم نشان می‌دهد، بدهی بانک‌های تخصصی به بانک‌مرکزی با گذشت چهارسال 497‌درصد رشد کرده و به بیان دیگر شش برابر شده است. با آماری که از عملکرد بانک مسکن در پی انتقاد از پروژه مسکن مهر منتشر شد، بانک تخصصی مسکن از ابتدا تاکنون 40‌هزار‌میلیاردتومان تسهیلات به پروژه مسکن مهر پرداخته است. باهنر، نایب‌رییس مجلس هم میزان بدهی این بانک به بانک‌مرکزی را دقیقا 40‌هزار‌میلیاردتومان اعلام کرده است. اگر رقم اعلامی باهنر را از میزان بدهی پنج بانک تخصصی به بانک‌مرکزی در سال91 کم کنیم، مشخص می‌شود که بدهی چهار بانک تخصصی دیگر (توسعه صادرات، کشاورزی، توسعه تعاون و صنعت و معدن) به بانک‌مرکزی 2/4هزار‌میلیاردتومان است. بدهی کل بانک‌ها به بانک‌مرکزی در سال87 حدود9/23‌هزار‌میلیاردتومان بوده که با گذشته چهار سال یعنی در پایان سال91 به 8/48هزار‌میلیاردتومان افزایش یافته است. این افزایش حدود 104‌درصد برآورد می‌شود.

تارنمای بانک‌مرکزی تعداد بانک‌های فعال در سال91 را بدون احتساب تنها موسسه مالی اعتباری دارای مجوز یعنی «توسعه»، 27 بانک اعلام کرده است. اگر بدهی بانک مسکن را از بدهی کل بانک‌ها به بانک‌مرکزی کم کنیم، بدهی 26 بانک به بانک‌مرکزی 8/8‌هزار‌میلیاردتومان می‌شود. اگر مجددا، بدهی پنج بانک تخصصی را از کل بدهی نظام بانکی به بانک‌مرکزی کم کنیم، بدهی 22 بانک تجاری دولتی و خصوصی به بانک‌مرکزی 6/4هزار‌میلیاردتومان می‌شود. بررسی بیشتر این آمار نشان می‌دهد، در سال87 بانک‌های تجاری (اغلب بانک‌های تجاری دولتی مد نظر هستند) بیشترین بدهی را به بانک‌مرکزی داشتند و سهم بدهی بانک‌های تخصصی بسیار کمتر از بدهی بانک‌های تجاری دولتی به بانک‌مرکزی بود. در سال87 بدهی بانک‌های تجاری به بانک‌مرکزی 4/7هزار‌میلیاردتومان و سهم بانک‌های تجاری حدود 5/16هزار‌میلیاردتومان بود. در این سال 31درصد بدهی به بانک‌مرکزی مربوط به عملکرد بانک‌های تخصصی و مابقی آن برعهده بانک‌های تجاری شکل‌گرفته است.

در سال 91 این قضیه به شدت برعکس شد. در این سال، بدهی بانک‌های تخصصی به بانک‌مرکزی 2/44هزار‌میلیاردتومان و بدهی سایر بانک‌ها 6/4هزار‌میلیاردتومان بود. به بیانی دیگر، 5/90درصد بدهی نظام بانکی به بانک‌مرکزی متعلق به بانک‌های تخصصی و مابقی آن که کمتر از 10درصد است به عملکرد سایر بانک‌ها مربوط می‌شود.