نباید سینمای جنگ کهنه شود

تدبیر24: حاتمی کیا با بیان این جمله که هم نسلان او در حوزه دفاع مقدس هنوز نفس می کشند، عنوان کرد : ' ما را به بازی می کشند که صفر شویم ، عیب ندارد این کار را بکنید ، امیدوارم خداوند مقاومت دهد و بچه ها کوتاه نیایند.

وی که شامگاه گذشته میهمان ویژه برنامه هفت شبکه سه سیما بود، ازشرایط کنونی سینمای دفاع مقدس انتقاد کرد و گفت : ' مشکل سینمای ایران از زمانی آغاز شده که هنرمند را از زمانش گرفته اند ، شاید دلایلی چون ممیزی ها ، کوته بینی و سخت گیری ها مطرح شد و نتیجه آن نیز منجر به فاصله گرفتن فیلمساز از جامعه اش گردید ، اگر او را راه می دادند آنقدر در مسیرش مین کاری می کردند که حذف می شد.'

**سه گروه فیلمساز

وی فیلمسازان کشور را به سه گروه تقسیم کرد و گفت برخی به دنبال کسب درآمد هستند و کاسبی می کنند ، برخی دیگر سینمای جشنواره ای دارند و مخاطبان آنها چشم آبی های آن طرف آب هستند و گروه دیگر در سینمای ملی قرار دارند.

به اعتقاد حاتمی کیا فیلمسازانی که در قالب سینمای ملی به دفاع مقدس می پردازد ، دچار مشکل و مسئله می شوند و در میان دو گروه دیگر له می شوند .

این کارگردان اظهارات خود را به این جمله که گروهی از فیلمسازان مارکوپولو هستند ، دلارهایشان می آید و گروه دوم یعنی این وری ها هم 12 تا 20 روزه برای جیبشان فیلم می سازند ، گفت : اما آنچه نوک پیکان است برای نوع سوم سینما است باید برای بیان حرف ها مصونیت باشد ، باید سیاستگذاران حوصله می کردند ، وقت می دادند تا فیلم ساخته شود .

وی ادامه داد : سینمای امروز وضعیت غم انگیزی دارد ، وقتی به جشنواره به عنوان حاصل کارنامه ایران نگاه می کنم احساس می کنم کار سیاره دیگر است ، مسئله این نیست که مسائل روز گفته نشود بلکه افقی را نمی بینم .

حاتمی کیا افزود: وقتی منتقد دو سال پس از پایان جنگ می گوید جنگ تمام شده و هنوز نمی فهمد که هشت سال گرفتار بودیم بیش از 300 هزارکشته و زخمی داده ایم ، باید با او چه کرد ؟ وقتی کوچه ها به نام شهداست، هنوز مردم التیام نیافته اند ، هنوز چشم به راه بازگشت برخی از آنها هستیم چطور می شود که به شهدا پشت کنیم ؟.

** سینمای دفاع مقدس ضعیف ترین کار

وی درادامه سخنان با اشاره براینکه باید سینمای ملی و دفاع مقدس با مخاطب خود ارتباط مناسبی را برقرار کند ، گفت : متاسفانه این شاخه سینما ضعیف ترین بخش است .

این کارگردان در واکنش به برخی اظهارات که به اعتقاد او واقعی نیست گفت : می گویند حاتمی کیا هرچه می خواهد به راحتی می تواند بسازد ، درحالی که این طور نیست ، من هم با مشکلات بسیاری مواجه شده ام ، می گویم باید برای آنچه که می خواهیم بسازیم باید شجاعت داشته باشیم .

وی تصریح کرد : برخی می گویند جامعه توحیدی بی طبقه است من این را قبول ندارم ، هرکه نظر خودش را دارد ما باید به عنوان فیلمساز بجنگیم تا بتوانیم حرف خود را بزنیم ، روحیه جنگجویی ما را گرفته اند ، حتی به این رسیده که می گویند بهشت و جهنم مردم دست ما نیست حتما دیگران باید تصمیم بگیرند که بهشت برویم یا جهنم !

حاتمی کیا با بیان این مطلب که فیلمساز باید برای آنچه که می گوید مقاومت کند و انتظار نداشته باشد تا مسئولی برای او فرش قرمز پهن کند، گفت: پشت میز نشستن قواعدی دارد همانطور که اگر من هم در چنین شرایطی بودم ، متفاوت عمل می کردم .

از نگاه او فیلمسازهای زمان حال پنبه ای هستند و می گویند ' نه نمی گذارند' .

وی با انتقاد از آنچه که تفنگ جبهه را برای جای دیگر مصرف می کنند ، این فیلمسازان را مورد خطاب قرار داد و گفت : تو را چه شده که تفنگ را جای دیگری استفاده می کنی .

حاتمی کیا باردیگر منتقدین را مورد سوال قرار داد و گفت : چرا آنها می گویند جنگ کهنه شده ، این اتفاق می افتد که به من می گویند چرا از این نسل حرف می زنی ؟

وی در ادامه این گفت وگو پرسش دیگری را مطرح کرد و گفت : چرا باید در سینمای دفاع مقدس فیلمی با نام شیار 143 بیاید و با وجودی که حرف تازه ای ندارد مردم این طور واکنش نشان دهند.

حاتمی کیا معتقد است که یک نوع غریبگی ایجاد شده ، علیه فیلمسازان دفاع مقدس جوی به راه افتاده و نسلی که با انقلاب شکل گرفته اند ترسیده اند .

وی حوزه اندیشه و فکر سینمای دفاع مقدس را از وجود افرادی همچون شهید سید مرتضی آوینی خالی داست و گفت : چرا فکر می کنیم معاش را باید با سینما ببندیم ؟

این کارگردان با بیان این جمله که من پای حرف های سینماگران این حوزه نشسته ام ، دیده ام که حرفی برای گفتن ندارند، افزود: با هم قبیله ای های خودم در سینمای جنگ حرف می زنم این نسل باید از این سینما حرف بزنند و نگذارند که کهنه شود .

وی به مسائل سر راه خود در تولید فیلم اشاره کرد و گفت : دراین عرصه کم تحقیر نشده ام، حتی مواردی بود که با تمام عوامل برای کاری جلو در پادگانی می رفتیم ، یک سرباز جلو کار ما را می گرفت و کل کار متوقف می شد.

حاتمی کیا درادامه سخنان خود به فیلم ' خداحافظ رفیق ' بهزاد بهزادپور اشاره کرد و گفت : این فیلم در سینما ورشکسته شد اما در تلویزیون با استقبال زیادی مواجه شد.

** انتقاد تند از انجمن سینمای دفاع مقدس

حاتمی کیا با انتقاد از انجمن سینمای دفاع مقدس گفت : از میان آن تشکیلات چه درآمد ؟ کسانی که به این مجموعه پول می دهند باید ببینند بعداز چند سال چه خروجی ازاین انجمن در می آید و اگر خروجی نداشته باید آن را بندند .

وی به خاطره خود از فیلم برج مینو پرداخت و گفت : از میان 10 نفر از این مجموعه، 9 تن کارم را تایید کردند اما یکی مخالف بود ، فیلمبرداری در آبادان شروع شد اما نفر دهم تماس گرفت و گفت که مخالف انجام کار است ، با وجودی که از او خواستم تا به آبادان بیاید و کار را ببیند اما او نپذیرفت .

حاتمی کیا گفت : او گفت کارم را می خواباند ، سیستم نظامی بود و رده اش بالاتر از دیگران ، تهیه کننده ترسیده بود و من درتماس با تهران گفتم که پیکانم را بفروشند، علی رغم مخالفت کاررا انجام دادم در جشنواره هم جایزه گرفت .

وی در ادامه سخنان گفت اظهار کرد : متاسفم که بگویم برخی در آنجا یک جور هستند و بیرون یک جور دیگر ، آن تشکیلات هیچ کاری نکرد ، پول ها خورده شد .

وی در بخش دیگری از سخنان خود تاکید کرد : من نمی گویم که ما فیلمسازان تمام کارمان درست است ، ما هم پر از اشتباه هستیم ، در سیاست هم این گونه است یک رییس جمهوری مثل بنی صدر شود و دیگری شهید می شود .

حاتمی کیا درباره سیاه نمایی ها هم توضیح داد : فیلم شیار 143 در باره مادر شهیدی است که در انتظار فرزندش را می کشد و در آخر نیز جنازه او را تحویل می گیرد فیلم تمام می شود اثر دیگری ساخته می شود جوان چشم آبی با قد رعنا می رود می جنگد جانباز می شود درد این است که فیلمساز می خواهد بگوید اشتباه کردیم جنگیدیم ...

** سینما ورشکسته است

کارگردان آژانس شیشه ای با تصریح براینکه سینما ورشکسته است ، گفت : اوضاع بد است ، خداروشکر که شهر موش ها فروش می کند اما مگر میلیارد نسبت به جمعیت ما چقدر است ؟

وی با انتقاد از برخی که از نظر او برای حرکت چرخ دنده ها وارد طرح فضاهای و شوخی های نادرست می شوند ، گفت : ما باید مراقب شترهای خودمان باشیم ، حرف های خودمان را بزنیم .

حاتمی کیا با تصریح براینکه آقای ایوبی و دوستانشان برای سینما زحمت می کشند ، گفت : سینمای جنگ لحن شاعرانه ، کمدی و ... دارد هویت داشته و برای خود مختصاتی دارد می توان به خوبی به آن پرداخت .

وی گفت : نباید به خالی بودن سینماها نگاه کنیم این وضعیت نباید فیلمسازان ارزشی ما را گمراه کند .

این کارگردان خطاب به فیلمسازان حوزه دفاع مقدس گفت : کسانی هستند که بخواهند چرخ دنده های سینما راه بیفتد بنابراین ما نباید نگران این وضعیت باشیم وظیفه ما این است که اتفاقات را توضیح دهیم و گزارش یک جشن نیز از جنس همین است وقتی وضعیت زمان خود را بیان می کنم کتکم را هم می خورم .

** چ در نگاه کارگردان- پخش ویدیویی چ

حاتمی کیا با بیان این جمله که مدت زیادی به موضوع چمران فکر می کرده و شخصیت این شهید بیشترین بازخورد را از نگاه او داشته است ، گفت : شخصیتی چند بعدی در حوزه های علمی ، عرفانی ، مبارزاتی و درعین حال مسئولی دولتی که در هر کجا که امکان خدمت بود حضور می یافت .

وی درعین حال گفت : ادعا نمی کنم که چ تمام ابعاد چمران را به تصویربکشد ، با این وجود در سینما بسیار سخت است که بتوانی خلوت و جلوت فردی را نشان دهی، درواقع چمران شخصیت کاریزماتیک و درعین حال درون گرا بود.

کارگردان فیلم چ ادامه داد : با وجودی که فیلمنامه را نوشته بودم اما دنبال بهانه می گشتم تا کار را انجام ندهم ، و اینکه آیا این فیلم درست از کار در می آید مرا به وحشت می انداخت و اینکه ساخت این فیلم نکند یک عده را سرخورده و یا عصبانی کند.

حاتمی کیا در پاسخ به این پرسش که آیا او هنوز هم فرزند زمان خود است ، گفت : سعی می کنم به تعهد خود عمل کنم ، اگر قطب نما را از من بگیرند و به قصد این باشد که اثری را بسازم که به مسائل جامعه پاسخ داده نشود ادامه کار برای من حرام است .

او می گوید که در ساخت فیلم چ تنها 48 ساعت از زندگی شهید چمران و نقطه حساس زندگی او را به تصویر کشیده است.

این کارگردان این خبر را نیز داد که فیلم چ از روز گذشته (28 شهریورماه ) در شبکه ویدیویی و خانگی قرار گرفته است .

** دیدار با رهبری

وی درباره نگاه برخی به فیلم گزارش یک جشن او نیزگفت :برخی دوستان نگاهشان خط کشی صریح از سلایق است من اعتقادی به این رویه ندارم .

گزارش یک جشن' ساخته سال 89 حاتمی کیا است که از مسایل ملتهب جامعه سخن به میان می آورد و به مساله جوانان به عنوان یکی از بحران های امروز جامعه می پردازد.

وی درباره ملاقات با رهبری قبل از ترخیص ایشان از بیمارستان در روزهای اخیر نیزگفت :نفسی تازه کردیم ، فرصت مغتنمی بود .

حاتمی کیا افزود: ایشان فیلم چ را دیده اند درباره آن خیلی هم زیبا صحبت کرده اند ، حتی در برنامه ای با فرماندهان در باره فیلم چ صحبت کرده اند .

برخی آثار ضعیف سینما موضوع دیگری بود که حاتمی کیا درباره آن صحبت کرد و گفت : طبیعی است وقتی که ما میدان را خالی می کنیم باید بچه های ضعیف بیایند .

وی بدون اشاره به فرد خاصی مسئولان را نیز به چالش کشاند و گفت : نمی دانم چرا آنها این کار را می کنند ؟ مگر نه اینکه دنیا محل قرار نیست و باید فردا جواب دهیم ؟ چطور می شود که مسئول سینمایی و تلویزیونی وقتی پای سینمای جنگ باز می شود غیرت به خرج نمی دهد و بهترین ها را راه نمی دهد.

حاتمی کیا کنایه ای نیز به فیلم های تلویزیون در هفته دفاع مقدس زد و گفت: تلویزیون شروع به نمایش این فیلم ها خواهد کرد .

این کارگردان ادامه داد : بخشی خالی کردن این صحنه است و بخش دیگر اینکه این نوع سینما بوی باروت می دهد ، چه بخواهیم و چه نخواهیم ، حرف نسل انقلاب باروتی است.