فرصت آمریکا برای رابطه با ایران

تدبیر24: این به دلیل اهمیت استراتژیک و نفوذ ایران در جهان اسلام است که ما روابط بهتر بین کشورهای‌مان را انتخاب کرده‌ایم.» این جملاتی است که رونالد ریگان، ريیس‌جمهور اسبق آمریکا بیش از سه دهه پیش به زبان آورد و امروز نیز صحیح به نظر مي‌رسد. باوجود دشواری‌ها و اختلافات دراز مدت بین دو کشور، این به نفع امنیت ملی آمریکا خواهد بود تا از فرصت ایجاد شده در رابطه با ایران استفاده کند.
انتخاب یک ريیس‌جمهور جدید و میانه رو در ایران و کنار رفتن محمود احمدی‌نژاد، زمینه را برای پیشرفت در مذاکرات هسته‌ای مهیا کرده است. البته برنامه‌هاي هسته‌اي ایران تنها دلیل تلاش برای بهبود روابط نیست. همزمان با عمیق‌تر شدن بحران در سوریه، روز به روز روشن‌تر مي‌شود که دیپلماسی تنها راه‌حل چالش‌هاي امنیتی به شمار مي‌رود که آمریکا در خاورمیانه با آن مواجه است.
در حالی که احتیاط ضروری است، نشانه‌هاي متعددی وجود دارد که موقعیت بهتر روحانی برای مذاکرات هسته‌اي را تصویر مي‌کند. او مي‌گوید به دنبال ایجاد شفافیت در برنامه‌هاي هسته‌اي و تعامل سازنده با جامعه بین‌المللی است. روحانی تاکید دارد که تهران بدون اتلاف وقت آماده از سرگیری مذاکرات جدی است. ريیس‌جمهور جدید ایران، محمد جواد ظریف را که مدت‌ها سفیر ایران در سازمان ملل بوده و تبحر خاصی در زبان انگلیسی دارد در رأس وزارت خارجه قرار داده و از سوی دیگر در مورد بحران سوریه لحنی متفاوت را برگزیده است. تحریم‌هایی که جامعه بین‌المللی علیه ایران اعمال مي‌کند، هزینه‌هاي اقتصادی برای جمهوری اسلامی به دنبال داشته است اما در تغییر سیاست‌هاي هسته‌اي تهران موثر نبوده است. در حالی که فشار اقتصادی مي‌تواند اهرمی را در اختیار دیپلمات‌هاي آمریکایی قرار دهد، این تنها زمانی صحیح خواهد بود که آنها از این فرصت به عنوان اهرمی در مذاکرات استفاده کنند. فشار اقتصادی که از استراتژی دیپلماتیک فاصله بگیرد، نمی‌تواند موفق شود. یک استراتژی موثر برای حل بن بست هسته‌اي در کوتاه‌مدت، اعمال تحریم‌هاي هدفمند و انعطاف‌پذیر به عنوان تکمیل‌کننده یک تعامل دیپلماتیک است. با این حال، گام نخست باید از سرگیری مذاکرات باشد. همچنین یک رویکرد با نگاهی بلند‌مدت باید برای آمریکا ایجاد شود. پس از دهه‌ها بی‌اعتمادی و عدم ارتباط، اعتمادسازی دوجانبه یک چالش جدی خواهد بود اما هزینه‌هاي خودداری از مذاکره به مراتب بیشتر است. باید گفت که گزینه نظامی، کمترین شانس موفقیت را در جلوگیری از تبدیل ایران به یک کشور هسته‌اي دارد. حمله نظامی برنامه‌هاي هسته‌اي ایران را در بهترین حالت برای چند سال به عقب مي‌اندازد، اما آن را نابود نمی‌کند. در همین حال اقدام نظامی ایرانیان را منسجم‌تر خواهد کرد. همچنین ایالات متحده باید به منظور دستیابی به یک توافق با ایران اقداماتی را انجام دهد. آمریکا باید برنامه هسته‌اي شفاف و ایمن شده ایران را بپذیرد. همچنین آمریکا باید برای تعدیل تحریم‌ها آماده شود. این گام‌ها تنها آغاز راه است و توافق جامع به مذاکرات گسترده‌تر و تعریف نتایج پایانی برای دو طرف نیاز دارد. تحولات جاری، چالش‌هاي امنیتی پیش روی خاورمیانه را به تصویر مي‌کشد که با اقدام نظامی آمریکا نمی‌توان برای همیشه با آنها بدرود گفت. در مورد ایران و دیگر چالش‌هاي منطقه‌ای، تنها راهکار درازمدت، راه‌حل‌هاي دیپلماتیک خواهد بود.
منبع/ دیپلماسی ایرانی

توماس پیکرینگ، جسیکا متیوس