تدبیر24: احزاب شاکله بخش و نظام دهنده کنشهای سیاسی در ساختارهای سیاسی مدرن هستند اما در کشور ما به دلایل مختلفی که از حوزه این مقال خارج است هیچ گاه نتوانستهاند همانند کشورهای توسعه یافته نقش خود را ایفا کنند. احزاب در کشور ما یا به لحاظ ساختاری نحیف و ضعیف هستند و دایره شمول و گستردگی آنان تا بدان حد نیست که در نقطه کانونی تحولات سیاسی قرار بگیرند و یا آنکه کارایی و اثر گذاری اقناعی و محتوایی آنان به حدی نیست که بتوانند جاذبه مطلوبی را رقم بزنند و اینگونه است که بیشتر شاهد تشکیل سازههای فصلی و موسمی در موعد انتخاباتها هستیم. مجلس شورای اسلامی در ساختار سیاسی کشور برخوردار از جایگاه رکین و اثر گذاری است و همه طیفها و نحلههای سیاسی مایلند تا با در اختیار گیری بهارستان حیطه اثرگذاری و نفوذ خود در لایههای قدرت را بسط و تعمیق دهند با این اوصاف استراتژی همه طیفهای سیاسی نسبت به انتخابات مجلس مشخص و مالوف است اما راهکارها و تاکتیکها متعدد بوده و دچار تنوع بسیار است. نکته آنکه انتخابات این دوره با توجه به پیشدرآمد انتخابات ریاست جمهوری و نیز تحولات حساس بیرونی و درونی از اهمیت زاید الوصفی برخوردار بوده و با مداقه و اهتمام دوچندان سیاسیون روبروست. اینجاست که ضرورت هم افزایی و تعامل مطلوب درون گفتمانی در جبهه تحولخواهان و اصلاحمداران دو چندان میشود.
احزاب فراگیر؛ از نیاز تا واقعیت
پس از بروز و ظهور اتحاد راهبردی میان اصلاح طلبان و اعتدالگرایان و تسلط و احاطه دولت اعتدال بر قوه مجریه بهرغم همه کاستیها، کارایی و اثر گذاری میدانداری بزرگان بر همگان بیش از پیش نمود یافته و مسلم شد. اینجا بود که زمزمههای تشکیل احزاب فراگیر با میدانداری بزرگانی چون هاشمی، ناطق نوری و خاتمی در فضای سیاسی پیچید. نکتهای که عقل سلیم بر اهمیت و موفقیت آن صحه گذاشته و به کانالیزه شدن کنشهای سیاسی در چارچوبی معقول و معتدلانه میانجامید اما نکته آنجا بود که میان خواست مطلوب تا واقعیت میدانی تفاوت بسیار است و از اساس امکان تشکیل احزاب فراگیر در برهه و زمان فعلی ممکن و میسر نیست. با توجه به همین نکته اضلاع مختلف اصلاحطلب به فکر ارائه راهکار افتادند. جمعی از نو آمدگان برای نقش آفرینی خود بهدنبال تشکیل احزاب جدیدی رفتند که در میزان اثر گذاری آن شک و شبهه فراوانی بوده و اقدام آنان بیشتر به هدررفت فرصت میانجامد. گروهی دیگر نیز در پی توانمندسازی ساز و کارهای قبلی و فراگیر اصلاحطلبان همانند شورای هماهنگی جبهه اصلاحات رفتند، طیفی دیگر به فعالسازی و قدرتمند کردن احزاب قدیمی همچون کارگزاران پرداختند و بالاخره عدهای دیگر در پی جمع آوری و هم افزایی احزاب و نحلههای مختلف در قالب یک سازه واحد رفتند. حال اگر بزرگانی چون هاشمی و خاتمی امکان تشکیل احزاب فراگیر را نیافتهاند ، میتوان از رهنمودها و راهبردهای مطروحه آنان بهره جست و بر این اساس تاکتیکها را برای حصول نتیجه برگزید. آیتا... هاشمی در دیدار با جمعی از اعضای حزب اعتماد ملی تهران به موضوع ساماندهی فعالیتهای تشکیلاتی و سیاسی پرداخته و گفته است: اگر شرایط برای تشکیل احزاب بزرگ فراهم نیست، احزاب کوچک همسو و همفکرمیتوانند با تشکیل جبهه در جهت نهادینه شدن دموکراسی تلاش نمایند. نگاه معطوف به نتیجه و عملگرایانهای که در بند و حصر مقدورات و ملاحظات عافیت طلبانه نمانده و معطوف به اثر گذاری در سپهر سیاسی است و به نظر میرسد بهترین راهکار در شرایط فعلی برای توانمند سازی اردوگاه تحولخواهان در انتخابات حساس مجلس باشد. مضاف بر اینکه با این اجماع و اتحاد، بزرگان نیز رغبت و فرصت بهتری برای ارائه نظرات و رهنمودهای خود خواهند داشت و از طرف دیگر تشتت طلبان و تکروها نیز امکان عرض اندام نخواهند یافت.