چرا باید دور هم غذا بخوریم؟

اما دلیل خاص بودن این روز، بیش از غذاهایش، در كنار هم بودنمان بود. روزهای دیگر هفته خیلی پدر را نمی‌دیدیم و برای آنکه به مدرسه برسیم، ظهر‌ها زودتر از دیگر اهل خانه غذا می‌خوردیم. سال‌ها از آن روزها می‌گذرد اما هنوز هم دلم به جمعه‌ها خوش است. گاهی فکر می‌کنم اگر این دور هم بودن‌ها روزی فراموش شود، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ دکتر مسعود کیمیاگر، متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی و استاد انستیتو تحقیقات تغذیه كشور و دانشگاه علوم‌پزشكی شهید بهشتی، این هفته برایمان از اهمیت با هم بودن و غذاخوردن در کنار هم گفته‌اند.

به نظر شما، غذاخوردن کنار هم چقدر اهمیت دارد؟

انسان موجودی اجتماعی است و با هم غذاخوردن از ویژگی‌های بارز اجتماعی بودن است. حتی می‌توان گفت در بسیاری مواقع غذاخوردن، محور و بهانه‌ای برای با هم بودن و کنار هم جمع شدن است. بسیاری از مناسبت‌های ما با غذاخوردن عجین‌شده به‌طوری كه غذا محور اصلی مراسم عروسی و حتی عزاست.

با هم غذاخوردن فقط از لحاظ روانی مفید است یا از نظر جسمی هم تاثیرهای مثبتی دارد؟

از نظر فیزیولوژیک هم قطعا در كنار هم غذاخوردن مفید است. افرادی که تنها غذا می‌خورند اشتهای کمی دارند و در کنار غذا از ماست و سالاد یا سایر چاشنی‌ها استفاده نمی‌کنند. این افراد سریع غذا می‌خورند تا به ادامه کارشان بپردازند و این بازده کاری‌شان را کاهش می‌دهد چون خستگی‌شان رفع نشده و از غذاخوردن لذت نبرده‌اند. در حالی كه با هم بودن و دور هم غذاخوردن، باعث تحریک اشتها می‌شود و هورمون‌ها و آنزیم‌های ترشح?شده نیز باعث هضم و جذب بهتر غذا خواهند شد. وقتی با هم هستیم و سرسفره یا میز غذا صحبت می‌کنیم، غذا را آرام‌تر می‌خوریم، پیش‌غذا، غذای اصلی و دسر به نوبت سرو می‌شود و خود این مساله به شرطی که اعتدال را حفظ و میزان غذای مصرفی‌مان را کنترل کنیم، باعث سیر شدن كامل‌ می‌شود. حتی خستگی‌ رفع می‌شود و سرشوق می‌آییم و می‌توانیم با انرژی بیشتری کار کنیم. بخشی از محاسن این كار هم جنبه اقتصادی دارد. مثلا وقتی افراد به تنهایی و یكی‌یكی غذا می‌خورند، انرژی بیشتری صرف گرم‌کردن مجدد غذایشان می‌شود. در ضمن غذا به درستی بین افراد تقسیم نمی‌شود. در حالی كه وقتی با هم باشند، با توجه به تعداد نفرات، تقسیم عادلانه‌ای انجام می‌‌گیرد.

در جامعه امروز امکان اینکه افراد تمام وعده‌ها را کنار هم باشند وجود ندارد. توصیه می‌کنید کدام وعده را هماهنگ کنیم تا با هم غذا بخوریم؟

مسلما هرچه تعداد وعده‌هایی که کنار هم غذا می‌خوریم بیشتر باشد، بهتر است اما نباید کمتر از یک وعده در روز شود. این وعده برای برخی خانواده‌ها می‌تواند صبحانه باشد زیرا در بیشتر موارد پدر خانواده وعده ناهار در منزل نیست و شب‌ها وقتی بازمی‌گردد كه بچه‌ها خواب هستند. در برخی خانواده‌ها برعکس وعده شام مهم است زیرا پدر به خانه برمی‌گردد و تمام اهل خانه حضور دارند. برخلاف تصور عموم، وعده شام می‌تواند وعده مناسبی باشد به این شرط که بین صرف شام و خواب 2 ساعت فاصله بگذاریم. نه به این دلیل که ممکن است چاق شویم بلکه برای راحت‌تر خوابیدن. به هر حال لازم است حداقل برای یک وعده دور هم باشیم و از احوال هم مطلع شویم. این موضوع فقط در مورد خانواده‌ها صدق نمی‌كند؛ اگر دانشجو هستید یا شاغل، نشستن کنار دیگر دوستان و همکاران و غذاخوردن با آنها نیز مفید است به شرطی که هنگام غذا دیگر حرفی از کار و درس نزنیم بنابراین اگر وعده‌ای را نمی‌توانید در خانه و سرمیز با اهل خانواده باشید، از محیط کارتان فاصله بگیرید و دور از آن، غذا را با همکارانتان بخورید. به این ترتیب، بازده‌کاری بیشتری خواهید داشت.

برخی افراد سرسفره سکوت می‌کنند و می‌گویند موقع صرف غذا نباید صحبت کرد. نظر شما چیست؟

البته حرف زدن موقع غذا خوردن می‌تواند منجر به نفخ و سوءهاضمه شود ولی با این حال گفت‌وگوهای دوستانه و خانوادگی سرسفره لذتبخش است و اگر در آن افراط نشود، چندان مشکل‌ساز نیست. حتما می دانید که در بسیاری کشورها قراردادهای سیاسی و اقتصادی نیز سرمیز غذا بسته می‌شود.

آیا محیطی که در آن هستیم نیز مهم است؟

بله، محیطی که در آن غذا صرف می‌شود، بهتر است منظره خوبی داشته باشد، از تابلوهای زیبا روی دیوار‌ها استفاده شده باشد و چشم‌نواز و گوش‌نواز باشد یعنی موسیقی مناسبی در آن پخش شود یا صداهای آرامش‌بخشی مثل صدای آب یا آواز پرندگان به گوش برسد. در بسیاری از کشورها، رستوران‌ها میزهایشان را در پیاده‌رو و محیطی دنج و خلوت در فضای بیرون قرار می‌دهند. حتی در کشورهای سردسیری مثل آلمان بخاری‌های بلندی تعبیه شده تا افراد بتوانند راحت در فضای باز غذا بخورند. در کشور ما نیز باغ رستوران وجود دارد.