عجایبی که وارد عزاداری ها شده است!

تدبیر24:قرنهاست عزاداری سیدالشهدا با شور بی نظیری در سراسر جهان و به ویژه کشورهای اسلامی برگزار می شود، شور و شوق کم نظیری که حتی غیرمسلمانان را نیز به وجد می آورد و بزرگان دین نیز بر پرشور برگزار شدن آن تاکید فراوان دارند. اما چند سالی است که دیده شده عزاداری ایام محرم در برخی مناطق و موارد از شکل سنتی خود که همواره مورد تاکید مراجع و علمای دین نیز بود فاصله گرفته و سبک ها و بدعتهایی وارد این مراسم ها شده که تناسب چندانی با این ایام ندارد.

به گزارش خبرنگار تدبیر24، بی ربط نیست اگر عزاداری برای امام حسین به بی نظیرترین و عظیم ترین مراسم در سراسر جهان توصیف شود، مراسمی که در آنها میلیون ها شیعه و حتی سنی و غیرمسلمان با حضور در اماکن مذهبی، خیابان ها و دیگر اماکن به سوگ واقعه ای می نشینند که قریب به 1300 سال پیش در دشتی به نام کربلا رخ داد و تاثیرات آن نه تنها در سال های بعد فروکش نکرد که روزبه روز بر پویایی آن افزوده شد و قرن ها بعد انقلابی چون انقلاب اسلامی ایران را رقم زد.

در طول این سال ها گرچه حکومت های و نظام های مختلفی در سراسر جهان و ایران آغاز شده و به پایان رسیده است، اما این عزاداری ها همچنان به قوت خود باقی ماند، روزگاری به شکل زیرزمینی و در خفا و روزگاری نیز با شکوهی هرچه تمام تر. با این وجود چند سالی است برخی بدعت ها و سبک های عجیب وارد این مراسم شده و بیم آن وجود دارد که برخی با پیروی از آن از مسیر و پیام اصلی عاشورا که مقام معظم رهبری از آن به عنوان یک فرهنگ یاد کرده اند دور شوند.

چشم و هم چشمی ممنوع

نخستین موضوعی که این روزها در بحث عزاداری سیدالشهدا به چشم می خورد، نوعی چشم و هم چشمی و تجارت در مراسم های عزاداری است، در ایام گرچه همواره یکی از تاکیدات علما پرشور برگزار شدن مراسم عزاداری محرم بوده است اما متاسفانه در سال های اخیر این رویه به سمت و سویی رفته که هیات ها و مجالس عزای امام سوم شیعیان به تجمعاتی برای کل کل و رو کم کنی تبدیل شده است، این رویه گرچه فراگیر نیست اما شمار معدود آن نیز خطرناک است و معلوم نیست برای چه و با چه هدفی در کوچه ای که طولش با زحمت به 100 متر می رسد باید سه مجلس برای عزای محرم دایر شود؟ البته در این بین موضوع نگران کننده تر خالی شدن مساجد و گرایش جوانان به هیات ها و تکایا با سازه های داربستی و موقت است، تکایایی که گاه تنها تا عصر عاشورا دایرند و صبح روز بعد بساطشان جمع می شود. این گرایش به سازه های داربستی و برزنتی درحالی رو به گسترش است که توصیه اکید علما برای عزاداری حضور در مساجد و حسینیه هاست و تنها در صورت نبود این اماکن عزاداری در چنین مکان هایی باید انجام شود.

بدعت دیگر، چشم و هم چشمی هایی است که گاه دامنه آن تا تعداد تیغه های علامت، قطر طبل، طول دسته عزاداری، تعداد قربانی ها و ... کشیده شده و معلوم نیست برخی از عزاداران ابی عبدالله چرا به جای درک فلسفه قیام و شهادت آن بزرگوار و یارانش تنها قربانی شدن چند شتر مقابل هیات خود، بلند بودن صدای طبل و طول دسته شان را باعث افتخار و بزرگی خود می دانند!

منبری ها پای کار بیایند

موضوع دیگر خلاء سخنران و منبری در این مراسم هاست و متاسفانه در برخی دیگر نیز علیرغم وجود سخنران استقبال چندانی از آن نمی شود، در حالی که وجود سخنران و واعظ آشنا به مسائل روز و عاشورا پژوه نه تنها بر کیفیت عزاداری ها و هیات های مذهبی می افزاید بلکه ضرورتی محسوب می شود که جای خالی آن به شدت در برخی از این اماکن احساس می شود، آنچه که امروز دیده می شود تاکید زیاد بر نام مداح و بزرگنمایی آن است، گرچه وجود مداحی شورآفرین در چنین مراسماتی ضروری است اما حضور یک منبری نیز الزامی است که شور توام با شعور را در این مراسم ها ضمانت می کند.

مداحی لس آنجلسی

تقلید از ملودی ها و ترانه ها نیز به آفت این مراسم ها بدل شده است، در سال های اخیر ادبیاتی و آهنگ هایی وارد مراسم های عزاداری شده که گاه شنونده را بیش از آنکه به یاد عاشورا و عظمت آن واقعه بیندازد به یاد جشن ها و سرورهای خوانندگان لس آنجلسی می اندازد، اجرای زنده ارک، فلوت، ویولون و ... در کنار تقلید از سبک، ریتم و بعضا حتی متن ترانه های لس انجلسی به بهانه جوانپسندانه کردن عزاداری بدعت بزرگی است تمام مراجع بر حرمت آن تاکید دارند. به عنوان مثال مداحی عینا آهنگ و ترانه « سلام من به تویار قدیمی...» یکی از خوانندگان زن لس آنجلسی را بازخوانی کرده و در تنها در میانه آن با تکرار عبارت آقا جان دوستت دارم به خیال خود مداحی اش را جوانپسندانه کرده است.

توجه بیش از حد به چشم و ابرو!

توجه به امور دسته چندم در مداحی ها و عزاداری ها نیز در همین میانه می گنجد، امری که چندی پیش مقام معظم رهبری و شمار دیگری از مراجع نیز نسبت آن به هشدار داده و خواستار اصلاح آن شده بودند. مداحی در تمام جملات خود از زیبایی، قد بلند، رنگ چشم، تاب مو، رنگ پوست و ... یاران آن امام بزرگوار می خواند و تمام مدت فراموش می کند که بگوید آن حضرت برای چه قیام کرد و برای چه این شور حسینی تا امروز در دل ها زنده است؟ گویی حضرت عباس (ع) شهید زیبایی اش شده نه عقیده و اعتقادتش! برخی مداحان حتی از اسب و زره هم جزئیات دقیقی بیان می کنند که البته گرچه تا حد معمول آن چنین مباحثی می تواند به شور مراسم کم کند اما به شرطی که به بیان ویژگی ها و صفات اخلاقی و عقیدتی امام معصوم و 72 یارش نیز اشاره شود.

انجام اقدامات افراطی نظیر بستن قلاده برگردن، فحاشی به خود و نظایر آن نیز جزو مواردی است که گرچه در یکی دو سال اخیر از حجم آن کاسته شده اما به نظر می رسد باید تجدید نظری جدی در این خصوص صورت گیرد، ضمن اینکه گاه این اقدامات حالتی نامناسب به عزاداری ها می دهد. پوشیدن لباس عروسکی شیر و برخی دیگر از حیوانات نیز از اقدامات دیگریست که موجب به سخره گرفتن عظمت واقعه کربلا می شود، تصور کنید در میانه عزاداری برای سرور و سالار شهیدان فردی لباس شیر به تن کرده و چهار دست و پا در میان دسته عزاداری حرکت می کند و چند کودک هم دم آن شیر را در دست گرفته و به سمت خود می کشند!

گرچه موارد دیگری نیز از بدعت های عزاداری محرم می توان یافت اما جای طرح آن در این نوشتار نمی گنجد، و موارد ذکر شده نیز تنها جمع اندکی از عزاداران امام حسین علیه السلام را در برمی گیرد که اغلب آنان نیز از روی کم اطلاعی دست به چنین اقداماتی می زنند، اما باید برای همین تعداد کم نیز برنامه ریزی و سیاستگذاری درستی انجام شود، روحانیت و مبلغان دینی که همواره از معتمدین مردم بوده اند باید در زمینه وارد عمل شده و به آگاه سازی مردم بپردازند، چقدر خوب می شود، همزمان با این 10 شبی که هرکدام از شیعیان به عزاداری می روند با خود عهد کنند که روزی یک عمل اشتباه خود را به عشق امام سومشان ترک کنند.

شور عزاداری نواده رسول خدا گرچه عالم را گرفته است اما شعور نیز چاشنی لازم آن است که چون دوبال پرنده عزادار اهل بیت را آنان نزدیک می کند.