مظلومیت بلوط در ‌دروس دانشگاهی

تدبیر24: جنگل‌های بلوط منطقه زاگرس از منتهی‌الیه شمال غربی ایران (استان آذربایجان غربی) آغاز و سپس غرب (استان‌های ایلام و لرستان) و جنوب غرب ایران (استان‌های کهگیلویه و بویراحمد و فارس) را طی می‌کند و با گستردگی در ۱۲ استان کشور با ۶ میلیون هکتار مساحت، ۴۰‌ درصد جنگل‌های ایران را تشکیل می‌دهند.

هدف از آموزش دانشگاهی تربیت نیروی متخصص در یک حوزه است، متأسفانه دروسی که در دانشگاه‌ها برای رشته جنگل تدریس می‌شود تماماً بر جنگل‌های شمال کشور تکیه دارد و بر آن‌ها تأکید می‌شود و توجهی به جنگل‌های زاگرس نشده است درحالی‌که وضعیت جنگل‌های زاگرس با شمال کشور هم ازلحاظ نوع بهره‌برداری از درختان، نوع پوشش، وضعیت بارش، بیماری‌ها و آفات کاملاً متفاوت است و باید به آن توجه جدی شود و بررسی وضعیت این جنگل‌ها در سرفصل دروس آموزشی بخصوص مناطق غرب کشور خالی است و وزارت علوم توجهی به آن نکرده است.

درواقع پرسش کلیدی این است که چرا از نظرات اساتید و صاحب‌نظران این رشته آن‌چنان‌که باید و شاید بهره گرفته نشده است؟ آیا خرد جمعی اصحاب دانش و علم نمی‌تواند در بومی‌سازی، کارآمدی و تربیت نیروی متخصص مؤثر باشد و سرفصل‌ها و عناوین مناسب‌تری تدوین کند.

دکتر «علی مهدوی» مدیر گروه علوم جنگل دانشگاه ایلام در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه ایلام، اظهار کرد: سرفصل‌های جنگل که در دانشگاه‌های کشور تدریس می‌شود مبنای آن جنگل‌های شمال کشور است و خیلی به جنگل‌های غرب کشور توجهی در این سرفصل‌ها نمی‌شود، در صورتی‌که منطقه رویشی زاگرس 12 استان کشور را شامل می‌شود، ولی جنگل‌های زاگرس غافل مانده است. هم‌چنین تغییر سرفصل دروس آموزشی وزارت علوم با نظرخواهی از اساتید دانشگاه‌های غرب کشور انجام شود.

وی افزود: در این زمینه کاری که دانشگاه ایلام توانسته انجام دهد، این است که 4 سالی است درسی دو واحدی به نام "جنگل‌های خارج از شمال" در مقطع کارشناسی برای دانشجویان تدریس می‌کند، اما واقعیت این است که با توجه به حجم جنگل‌های زاگرس و فواید ارزشی این جنگل‌ها و همچنین بحث خشکیدگی درختان بلوط که چند سالی است، گریبانگیر درختان بلوط زاگرس شده است، درسی دو واحدی برای بررسی این جنگل‌ها کفایت نمی‌کند.

وی با تأکید بر اینکه در سرفصل دروس باید بازنگری صورت گیرد، تصریح کرد: خیلی از دروسی که در تدریس می‌شود عمومیت آن بر جنگل‌های شمال کشور است و برای جنگل‌های غرب کشور کاربردی ندارد، به‌طور مثال درس "بهره‌برداری چوب" برای جنگل‌های غرب کاربردی ندارد و باید به ارزش‌های غیراقتصادی، تفرجی و رایگان جنگل‌های زاگرس در اختیار ما قرار می‌دهد و نقش فوق‌العاده اکولوژیستی درختان بلوط توجه کرد و این ویژگی‌های جنگل‌های زاگرس در دروس مقطع لیسانس جا داده شود که جای آن در سرفصل دروس خالی است.

مهدوی خاطرنشان کرد: در این زمینه ضرورت دارد که دانشگاه‌های غرب کشور و منطقه رویشی زاگرس با تشکیل کمیته‌ای درخواست تغییر سرفصل دروس را به وزارت علوم بدهند، زیرا که با درخواست یک دانشگاه برای تغییر سرفصل ترتیب اثر داده نخواهد شد.

دکتر مهدی حیدری، عضو هیئت‌علمی گروه علوم جنگل دانشگاه ایلام دراین‌باره به خبرنگار ایسنا گفت: دروس تعریف‌شده برای رشته مهندسی جنگلداری نیازمند بازنگری است. به نظر بنده سرفصل دروس دوره کارشناسی مهندسی جنگل بیشتر بر اساس جنگل‌های هیرکانی تعریف‌شده است. این در حالی است که مشکلات و مسائل جدید در نواحی رویشی مختلف ایران نیازمند برنامه‌ریزی تخصصی است و فارغ‌التحصیلان باید آموزش‌های جامع‌تری د‌ر این زمینه کسب کنند.

وی افزود: با وجود اینکه در سال‌های اخیر گرایش‌های مختلف در دوره تحصیلات تکمیلی مطرح‌شده است، اما هنوز حتی در این مقطع دروسی به‌عنوان واحد اجباری ‌وجود دارند که ارتباط چندانی با تخصص، گرایش و آینده کاری فارغ‌التحصیلان ندارد