مجلس و آزمون رای اعتماد

تدبیر24:وزارت علوم و تحقیقات در دولت یازدهم فراز و فرودهای بسیاری داشته و بی وزیر ماندن مهم ترین چالش آن است. اختلاف نظرهای میان دولت و مجلس در مورد این وزارتخانه چندی پس از پیروزی روحانی و از همان زمان چینش کابینه نمایان شد.
در مرحله نخست گمانه زنی ها از رای نیاوردن «جعفر توفیقی» باعث شد که رییس دولت اعتدال گرا «جعفر میلی منفرد» را به مجلس معرفی کند اما وی نیز نتوانست اعتماد مجلس اصولگرا را جلب کند. به این ترتیب «رضا فرجی دانا» به عنوان گزینه دوم دولت به مجلس معرفی شد و البته موفق به کسب رای اعتماد نمایندگان شد.
اما در آستانه یک سالگی دولت فرجی دانا نیز از کابینه حذف شد. افشاگری در خصوص بورسیه های غیرقانونی و انتصاباتی در وزارت علوم که خوشایند طیف افراطی در مجلس نبود باعث شد تا وزیر روحانی استیضاح و نهایتا عزل شود.
در این مرحله رییس جمهوری با سرپرست کردن «محمد علی نجفی» که موفق به جلب اعتماد مجلس برای وزارت آموزش و پروش نشده بود، نشان داد که دولت یازدهم به وعده های خود در خصوص حوزه دانشگاه پایبند است.
پس از آنکه مجلسی ها با تکیه بر مسایل سیاسی «محمود نیلی احمد آبادی» و «فخرالدین دانش آشتیانی» را نیز برای وزارت علوم نپذیرفتند، روحانی محمد فرهادی را معرفی کرد. در این زمان مهلت سرپرستی این وزارتخانه به پایان رسیده بود و از نظر قانونی ادامه کار با سرپرست نیاز به حکم رهبری داشت. از همین رو نجفی از هفته گذشته با نامه روحانی به فعالیت خود ادامه داد و اکنون باید دید که آیا فرهادی موفق می شود از سد بهارستان گذشته و وزیر شود یا این که ماجرا ادامه پیدا می کند.
محمد فرهادی (متولد 1328، شاهرود) متخصص گوش و حلق و بینی از دانشگاه مشهد و رییس جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران است. وی مسوولیت وزارت فرهنگ و آموزش عالی در دولت دوم «میرحسین موسوی» و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در دولت اول «محمد خاتمی» را در کارنامه دارد.
وی همچنین ریاست دانشگاه تهران، قائم مقام سازمانهلال احمر، مشاور وزیر و دبیر شورای آموزش پزشکی کشور بوده است و ریاست «صندوق حمایت از پژوهشگران کشور» را نیز از سال 1382 تا بهمن 1389 بر عهده داشته است.
طی روزهای اخیر امیدواری ها به کسب رای اعتماد در مورد پنجمین گزینه پیشنهادی دولت برای وزارت علوم بیشتر شده است و فضای مجلس نشان می دهد که فرهادی کمتر از گزینه های قبلی مخالف دارد .
«محمد رضا باهنر» نایب رییس مجلس و عضو فراکسیون بزرگ و تاثیرگذار «رهروان ولایت» این هفته در اظهاراتی گفته بود که فرهادی دور رای ندادن های مجلس را خواهد شکست.

***مجلس خود را با خواسته های اکثریت مردم تطبیق دهد
«فاطمه راکعی» فعال فرهنگی و سیاسی و نماینده پیشین مجلس در گفت و گو با گروه پژوهش های خبری ایرنا در ارزیابی عملکرد رییس جمهوری در موضوع وزیران پیشنهادی علوم گفت: روحانی دقیقا به وظایف خود به عنوان رییس جمهوری عمل کرد و حتما با استفاده از مشاوران و گروه های کارشناسی بهترین افراد را برای وزارت علوم معرفی کرد.
وی افزود: تا جایی که می دانم کسانی که پیشنهاد شدند از جلمه افراد شناخته شده، مدیر و مدبر بودند. آقای روحانی در شعارهای انتخاباتی خود گفته بودند که صرف نظر از گرایش های سیاسی افراد، توانمند ترین ها را برای تصدی امور انتخاب خواهند کرد.
نماینده پیشین مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر این که رییس قوه مجریه وظیفه دارد برای پیشرفت امور کشور و مردم فراجناحی عمل کند و نگاه سیاسی نداشته باشد، گفت: روحانی با نگاه مدیریتی این افراد را انتخاب کردند اما متاسفانه مجلس کاملا سیاسی عمل کرد و بدون توجه به برنامه های افراد پیشنهاد شده و حتی در مواردی قبل از بررسی صحیح آنها را مردود کردند.
راکعی افزود: این روزها مجلسی که باید طبیعتا خود را با مطالبات اکثریتی که به دولت جدید رای دادند، تطبیق دهد، متاسفانه با افکار حاکم بر دولت قبلی و کاملا سیاسی عمل می کند. برخی از نمایندگان حتی به خودشان اجازه می دهند چه در اقلیت باشند و چه در اکثریت همچنان با مسایل مردم و کشور با رویکرد «یا ما یا هیچی» برخورد کند. روشن است که مجلس از لحاظ وجدانی این حق را ندارد.
وی خاطر نشان کرد: به هر حال رای دادن و یا رای ندادن حق و اختیار مجلس است. دیدیم که برخورد رییس جمهوری با این موضوع نیز کاملا حقوقی و عقلانی بود یعنی اگرچه با نگاه به پیشینه رفتار مجلس که عموما خود را با رفتار دولت ها تطبیق می دادند، می بینم که این عملکرد، غیر عرفی و غیر منصفانه بود اما آقای روحانی هر بار نظر مجلس را پذیرفت و فرد دیگری را معرفی کرد. به همین خاطر اعتقاد دارم که مشکل از طرز برخور مجلس ایجاد شد.
به گفته راکعی، حق رییس جمهور است که وزیری را بر پایه اهداف و سیاست های دولت و نگاه خود معرفی کند اما مجلس از حق خود به صورت نخ نما استفاده کرده و همه مردم نیز متوجه هستند که مساله سیاسی است.
نماینده پیشین مجلس در پاسخ به این پرسش که آیا رسیدن مردم به همین قضاوت و استفاده از آن در انتخابات های بعدی را می توان یکی از هوشمندی های دولت دانست، گفت: حتما این مساله تاثیر گذار است اما فکر می کنم که آقای روحانی بر پایه باورهای اعتقادی، اجرایی و سیاسی خود حرکت کرده و در معرفی ها این قصد را ندارد. به هر حال او به درستی عمل می کند و در نتیجه درست عمل نکردن دیگران قضاوت های مردم شکل می گیرد.
وی گفت: اگرچه با حضور دکتر نجفی به عنوان سرپرست در این وزارتخانه خیالمان تا حدی راحت است اما به هر حال این کافی نیست و این وزارتخانه مهم نیاز به وزیر دارد تا نظرات دولت را اجرایی کند؛ بنابراین امیدواریم که مساله به زودی حل شود.

***رییس جمهوری عملکرد قابل دفاعی درباره وزارت علوم داشته است
بدون شک یکی از نتایجی که در نتیجه فراز و نشیب های رای اعتماد به وزیران پیشنهادی علوم حاصل شد این بود که دولت یازدهم به مردم و جامعه دانشگاهی نشان داد که از مواضع خود در راستای تحقق شعارهای انتخاباتی کوتاه نمی آید و حاضر است که بهای اقدامات خود را بپردازد؛ از همین رو جامعه دانشگاهی از عملکرد وی راضی است.
«محمد جواد حق شناس» استاد دانشگاه و کارشناس مسایل سیاسی در گفت و گو با گروه پژوهش های خبری ایرنا، عملکرد رییس جمهوری در حوزه مسایل مربوط به دانشگاه را مثبت ارزیابی کرد و گفت: با نگاهی به آنچه در یک سال و نیم اخیر در حوزه دانشگاه اتفاق افتاده است می بینیم که روحانی در این بخش عملکردی روشن، متناسب با نیازهای وزارت علوم و البته قابل دفاع داشته است.
وی در ارتباط با تقابلی که میان مجلس و دولت در جریان رای اعتماد به وزیران پیشنهادی علوم ایجاد شد، تصریح کرد: می توان گفت که بخشی از مجموعه دولت اشتباهاتی داشتند که به این روند دامن زد اما عامل اصلی در بروز این وضعیت رویکرد مجلس بوده است.
حق شناس در توضیح بیشتر در مورد اشتباهات دولتی ها، اظهار کرد: اظهارات مشاور رییس جمهوری پیش از جلسات رای اعتماد یا عملکرد نسبتا ضعیف معاونت پارلمانی رییس جمهوری نمونه ی این اشتباهات تاکتیکی دولت است. از سوی دیگر حتی در انتخاب موافقانی که از گزینه های پیشین حمایت کردند نیز موفق عمل نشد.
این استاد دانشگاه اصلاح طلب در ادامه تاکید کرد: با وجود این اشتباهات، روحانی راهبرد درستی را بر مبنای وعده هایی که به جامعه دانشگاهی داده بود و انتظاری که از وی می رفت اتخاد کرد. رییس جمهوری علی رغم تقابل با جریان تندرو بر مواضع خود ایستادگی کرد و این همان انتظاری بود که از وی داشتیم.
وی همچنین در پاسخ به این پرسش که شخص محمد فرهادی را برای تصدی این وزارتخانه چطور می بینید؟ گفت: فرهادی سابقه وزارت علوم در دولت موسوی را دارد و قابل توجه است که در فضای کاری آن زمان این وزارتخانه اهمیت بسیار ویژه یی داشت. علاوه بر این در دولت آقای خاتمی نیز وزیر بهداشت بوده است.
وی ادامه داد: فرهادی مدیریت دانشگاه تهران را که مهمترین پست دانشگاهی در کشور است هم در کارنامه دارد و همه این ها نشان می دهد که از نظر سوابق مدیریتی ایرادی به وی وارد نیست.
حق شناس همچنین گفت: از لحاظ گرایش سیاسی نیز فرهادی به سمت چپ سنتی و اصلاح طلبان گرایش دارد و همکاری با دولت های موسوی و خاتمی روشن می کند که گزینه خوبی برای وزارت علوم است.
این فعال سیاسی اصلاح طلب در پاسخ به این پرسش که آیا نکته ضعفی وجود دارد که احتمال داشته باشد در جلسه رای اعتماد به زیان وی تمام شود؟ اظهار کرد : فرهادی اکنون ریاست هلاح احمر را به عهده دارد و روابط عمومی این سازمان اعلام کرده که وی قصد دارد با حفظ آن مسوولیت، به وزارت علوم نیز بپردازد. به اعتقاد من بیان این مطلب یک ناپختگی است زیرا می دانیم که هم وزارت علوم و هم هلال احمر در کشور ما نیاز به یک فرد تمام وقت دارد.
وی در پاسخ به پرسش دیگر ما مبنی بر این که آیا همکاری با دولت های موسوی و خاتمی می تواند بهانه یی برای تندروهای مجلس باشد تا به وی رای ندهند؟ گفت: به هر حال این ها دولت های پس از انقلاب هستند و همکاری با آنها نوعی افتخار است. اگر قرار باشد مجلسی ها این طور موضع گیری کنند که روحانی باید به همان شوخی آقای مطهری توجه کند و گزینه های متولد بعد از 88 را به مجلس معرفی کند.

***خوشبینی به رای اعتماد
علاوه بر دانشگاهیان بسیاری از نمایندگان مجلس نیز در روزهای اخیر نسبت به رای اعتماد گرفتن محمد فرهادی خوشبین هستند و از گفت و گو با وکلای ملت به نظر می رسد که مجلسی ها تصمیم دارند به این ماجرا خاتمه دهند.
«ایرج ندیمی» نماینده مجلس شورای اسلامی در ارتباط با احتمال رای آوردن فرهادی به پژوهشگر ایرنا گفت: در خصوص گزینه های پیشین که دولت معرفی کرده بود مخالفان موضوع انتصاب به «فتنه» را مطرح می کردند اما در مورد فرهادی این موضوع مطرح نیست و در گفتار و کلام و عمل وی هیچ نشانه یی در این خصوص نیست لذا نمایندگان از این بابت خیالشان راحت است.
وی در ارتباط با توانایی اجرایی و مدیریتی فرهادی نیز خاطر نشان کرد: از لحاظ شرایط مدیریتی و اختصاصی نیز فرهادی ظرفیت قابل توجهی دارد .
ندیمی افزود: با توجه به شناختی که از نمایندگان، موضوعات مطرح و تحرکات و فضای مجلس وجود دارد می توان گفت که فرهادی در جلسه چهارشنبه رای خواهد آورد.
«کمال الدین پیر موذن» یکی دیگر از نمایندگان مجلس نیز به رای آوردن فرهادی در این جلسه خوشبین است و در این ارتباط به گروه پژوهش های خبری ایرنا گفت: به اعتقاد من می شد که این مساله را در فضایی بهتر و دوستانه تر حل و فصل کرد اما به هر حال به نظر می رسد که این چهارشنبه موضوع ختم به خیر می شود.

وی با اشاره به این که نمایندگان مجلس و دولت هر دو بر اساس اختیارات و حقوق خود عمل کردند، گفت: نمایندگان حق دارند که با توجه به معیارها و مسایل مورد توجه خود رای بدهند و در مقابل دولت نیز باید بر اساس سیاست های خود عمل کند اما می شود که با همکاری بیشتری عمل کرد. حتی در مواردی که سوال و استیضاح مطرح می شود نیز می توان با همکاری بیشتر با دولت موضوع را بررسی کرد و در نهایت تصمیم گرفت.

پیرموذن همچنین با تاکید بر این که سوابق اجرایی محمد فرهادی جای تردیدی در توان مدیریتی وی باقی نمی گذارد، افزود: تا آنجایی که با همکاران در مجلس صحبت کرده ام به نظر می رسد که روز چهارشنبه تکلیف وزارت علوم روشن می شود.

قابل توجه است که این بار در مورد محمد فرهادی بسیاری از نمایندگان مجلس، حتی بخشی از گروه مخالفان با گزینه های قبلی به یک اتفاق نظر نسبی رسیده اند.

«محمد مهدی زاهدی» رییس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس چندی پیشن با تاکید بر این که مجلس باور دارد که باید با دولت تعامل داشته باشد و به دولت کمک کند که موفق شود گفت: شرایط داخلی کشور و بین الملل ایجاب می کند که مجلس و دولت در تعامل کار را با هم جلو ببرند.

وی همچنین با اشاره به جلسه فرهادی با کمیسیون آموزش مجلس اظهار کرد: آقای فرهادی در کمیسیون آموزش حضور یافت و اعضای کمیسیون دغدغه های اصلی خود را مطرح کردند. ما آمادگی داریم که به او رای بدهیم و بعد از برگزاری جلسه نیز نظر کمیسیون آموزش و تحقیقات را به سایر نمایندگان مجلس اعلام کردیم .

به این ترتیب به نظر می رسد که نگرانی های ناشی از بلاتکلیف ماندن وزارت علوم رو به پایان است و این امیدواری وجود دارد که در جلسه چهارشنبه این ماجرا ختم به خیر شود.