تدبیر24: سازمان جهانی سلامت (world Health Organization) (WHO) (که در ایران به اشتباه «سازمان بهداشت جهانی» ترجمه می شود) در گزارشی پیرامون مصرف نوشیدنیهای الکل در جهان به این موضوع پرداخته است که در هر کشور به طور متوسط هر فرد چند لیتر مشروب در سال مصرف میکند (سرانه مصرف ملی).
این محاسبه که در ۱۹۰ کشور مختلف صورت گرفته است بر اساس نسبت میزان مشروب مصرفی بر کل جمعیت افراد بالای ۱۵ سال به دست میآید.
اما این سازمان در یکی دیگر از محاسبات خود سرانه مصرف مشروب توسط مشروب خورهای هر کشور را نیز محاسبه کرده است که عبارت است از تقسیم میزان مصرف مشروب در یک سال بر جمعیت مشروب خور در هر کشور.
از این رو در گزارش مذکور دو نتیجه متفاوت حاصل شده است. در میان کشورهای جهان بلاروس، مولداوی و روسیه کشورهایی هستند که بیشترین سرانه مصرف کل را دارند اما اگر کسانی را که از خوردن مشروب پرهیز میکنند از محاسبات خود خارج کنیم نتایج متفاوتی حاصل میشود.
به عبارت دیگر اگر سرانه مصرف مشروب در میان مشروب خورها را ملاک محاسبات خود قرار دهیم کشور آفریقایی و فقیر جاد مقام اول را از آن خود میکند و در ردههای بعدی نیز کشورهای آسیایی و آفریقایی مانند امارات، گامبیا و تاجیکستان قرار دارند.
در چاد از هر ده نفر، نه نفر مشروب نمیخورند اما با این وجود ۷۸۰ هزار نفر مصرف کننده مشروب در این کشور وجود دارد که مصرف سرانه آنها ۳۴ لیتر در سال است.
از سوی دیگر در فرانسه تنها ۵ درصد از جمعیت مشروب نمیخورند و سرانه مصرف مشروب در میان مصرف کنندگان، ۱۳ لیتر در سال است.
رتبه ۱۱۳ فرانسه در سرانه مصرف مشروب توسط مشروب خورها نشان میدهد علی رغم اینکه اکثریت جمعیت بزرگسال در فرانسه نوشیدنیهای الکلی مصرف میکنند اما مصرف سرانه آنها از بسیاری از کشورهای آسیایی و آفریقایی کمتر است.
به نقل از نشریه «اکونومیست» و محاسبات سازمان جهانی سلامت، طبق آمار، سرانه مصرف مشروبخورهای ایرانی از روسیه، آلمان، بریتانیا و آمریکا بیشتر است.
در این جدول، ایران به لحاظ سرانه مصرف الکل (در سطح ملی)، رتبه ۱۶۶ را داراست اما اگر کسانی را که مطلقا مشروب نمیخورند از محاسبه کنار بگذاریم، سرانه مصرف الکل در ایران و بین کسانی که مشروبخور هستند ۲۵ لیتر در سال است (مردان حدود ۲۷ و زنان حدود ۱۸) و به این ترتیب ایران در مقام ۱۹ جدول قرار میگیرد.
مقایسه رتبه ایران با بعضی کشورها (از لحاظ سرانه مصرف مشروب خورها و بر اساس لیتر در سال)
رتبه ایران: ۱۹
رتبه روسیه: ۳۰
رتبه آلمان: ۸۳
رتبه بریتانیا: ۹۵
رتبه آمریکا: ۱۰۴
رتبه کانادا: ۱۰۵
رتبه ایتالیا: ۱۵۰
رتبه عربستان: ۱۸۴
لازم به ذکر است که این ردهبندی، بر اساس محاسبه مصرف الکل بین مشروبخورها تنظیم شده و بقیه جمعیت در آن دخالت داده نشده است. به این ترتیب طبق آمار سازمان جهانی سلامت، مشروب خورهای ایرانی میزان مشروب بیشتری را به نسبت مشروب خورها بریتانیایی، آمریکایی و روسی مصرف میکنند.
این نتیجه از این نظر جالب است که در ایران در زمینه تولید، فروش و استفاده از مشروبات الکی ممنوعیتهای قانونی و محدودیتهای شرعی وجود دارد.