مسیر مذاکرات تغییر نمی‌کند

تدبیر24: مذاکرات هسته‌ای میان ایران و 1+5، یک پروسه طولانی‌مدت است. مذاکرات در دولت جدید با مذاکرات ژنو شروع شد و پس از یک سال، سرانجام به ایستگاه دهم خود در وین رسید و نهایتا به تمدید منجر شد. طولانی شدن این پروسه نشان از اهمیت جایگاه مذاکرات دارد و طبیعی است که کشورهای 1+ 5 و جمهوری اسلامی ایران هر یک متناسب با منافع ملی خود و اهدافی که مد نظر دارند تصمیم می‌گیرند. نکته‌ای که گاه سوالاتی را تداعی می‌کند، تغییر افراد در تیم مذاکره‌کننده دو طرف است؛ در این رابطه باید گفت آنچه مهم است سیاست‌های تعیین شده از سوی کشورهای مختلف است.

اگر به طور مشخص به موضوع کناره‌گیری مدیر تحریم‌های ایران در تیم مذاکره‌کننده آمریکایی اشاره شود باید اذعان داشت تغییراتی در مواضع دولت آقای اوباما نسبت به مذاکرات مشاهده نمی‌شود که نیازی به تغییر افراد و یا جابجایی داشته باشد که بتواند سیاست‌های کلی مذاکرات و اهداف مورد نظر را تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین با توجه به استعفای ریچارد نفیو مدیر تحریم‌های ایران، باید گفت وی عامل تعیین کننده‌ای در اداره خزانه‌داری آمریکا نیست. از آنجا که سیاست‌های تحریمی در اداره خزانه داری بررسی و سیاست گذاری می‌شود متناسب با سیاست‌های کلی دولت آمریکا تعیین می‌شود، بر این اساس نمی‌توان گفت چنین تغییر و تحولی موجب می‌شود سیاست‌های تحریمی آمریکا در قبال کشورمان تغییر خواهد کرد.

موضوع دیگری که لازم است به آن اشاره شود آن است که اساسا سوم آذر 92 توافق شد که هیچ گونه تحریم جدیدی از سوی کشورهای 1+5 (از جمله ایالات متحده) علیه ایران وضع نشود، لذا جابجایی افراد نمی‌تواند به معنای تغییر سیاست‌های تحریمی در قبال کشورمان باشد، تنها در صورتی می‌توان چنین برداشتی داشت که سایر شواهد و قراین ثابت کننده چنین تغییری باشد.همچنین باید تاکید شود هر فردی به هر دلیلی ممکن است از دور مذاکرات خارج شود کمااینکه پیش از این «ویلیام برنز» معاون وزیر امور خارجه ایالات متحده به دلیل بازنشستگی از تیم مذاکره‌کننده آمریکا کناره‌گیری کرد و جایگزینی «وندی شرمن» به جای او، در روند مذاکرات خللی ایجاد نکرد. لذا تغییر و تحول افراد لزوما به معنای تغییر سیاست‌های کلی در مذاکرات و تحریم‌ها تلقی نمی‌شود. به عبارت دیگر تغییر افراد به معنای آن نیست که سیاست‌های کلی مذاکرات و تحریم‌ها از مسیر معمول خود خارج شده یا می‌شود. با توجه به آنچه اکنون در جریان است به نظر نمی‌رسد چنین تحولاتی تاثیری بر روند آتی مذاکرات داشته باشد.

 لذا از آنجا که رفع تحریم‌ها یک پروسه کلی بر اساس مفاد موافقتنامه ژنو و توافق سوم آذر بین گروه 1+5 و کشورمان است که به صورت یک توافق جمعی درآمده است، این تصمیم‌سازی با تغییر افراد دستخوش تحول نمی‌شود، ضمن آنکه وضع و رفع تحریم یک پروسه کلی دارد که تمام کشورهای 1+5 باید بر آن توافق نمایند و البته طرف ایرانی نیز آن را بپذیرد. به معنای واضح‌تر توافق بر سر پرونده هسته‌ای ایران یک توافق دسته جمعی است و از این رو تغییر افراد و عناصر تاثیری بر کلیت روند مذاکرات ندارد. نکته بعدی که در رابطه با مذاکرات ایران و 1+5 لازم است بیان شود آن است که در این دور از مذاکرات طرفین تلاش کردند توافق نهایی را در مدت تعیین شده به یک فرجام مطلوبی برساند اما از آنجا که دنیای واقعی سیاست با ایده‌آل‌ها متفاوت است،اختلافات بر سر موضوعات جزئی منجر شد این مذاکرات در چارچوب زمانی مقرر به سرانجام نرسد که البته این مسئله تا حدودی قابل پیش‌بینی بود و در آینده باید منتظر ماند و مشاهده کرد روند مذاکرات به چه سمتی پیش خواهد رفت.

امید است آمریکا با داشتن نگاهی واقع‌بینانه و اذعان به اینکه خواسته‌های جمهوری اسلامی ایران که منطقی و در چارچوب مقررات بین‌المللی است بتواند با سایر اعضای 1+5 و قبل از اتمام پیش از اتمام مهلت تعیین شده به یک توافق جامع با کشورمان دست پیدا کنند.