پیش بینی جامعه امنیتی در سال 2015

تدبیر24: هر چهار سال یکبار شورای اطلاعات ملی، بازوی جامعه امنیتی امریکا گزارشی را تحت عنوان "گرایشات بین المللی" با هدف ارائه چشم انداز بلند مدت منتشر می کند. این گزارش  هاطبقه بندی نشده هستند و در آن از اطلاعات در دسترس متعدد استفاده شده است و با هدف خنثی سازی تهدیدات ظرف 15 تا 20 سال آینده تهیه می شوند.

به گزارش سرویس بین الملل تدبیر24، گزارش منتشر شده شورای امنیت ملی امریکا در سال 2000 میلادی که مرتبط با پیش بینی رویدادهای سال 2015 بود، نشان داد که تغییر و تحولات جمعیتی و ژئوپولیتیکی در این سال چگونه خواهند بود. انتظار می رود که گزارش بعدی این نهاد امنیتی در سال 2016 میلادی منتشر شود و در آن رویدادهای بین المللی سال 2035 پیش بینی شوند.

"دیوید گوردون" رییس پیشین بخش سیاستگذاری و برنامه ریزی و یکی از نویسندگان گزارش "گرایشات جهانی" سال 2015 میلادی تاکید کرده که گزارش منتشر شده با هدف ارائه مدلی خاص تنظیم نشده بلکه فراتر از آن کاوشی است که احتمالات و ظرفیت های ایجاد تغییر و تحولات آینده جهان را مورد ارزیابی قرار داده است.

"گوردون" در مصاحبه با "دیفنس وان" می گوید:"ما می دانیم که تمام احتمالات ممکن است روی دهندآن زمان است که متوجه می شوید چه رویدادهای بزرگی ممکن است اتفاق بیفتند مثل جنگ عراق و افغانستان." البته جهان در سال 2000 میلادی جای بسیار متفاوت تری در مقایسه با امروز بود. جایی پیش از وقوع حمله یازدهم سپتامبر و پیش از وقوع جنگ های امریکا علیه عراق و افغانستان. ابعاد تحولات به قدری زیاد است که مردم جهان خود را برای حملات سایبری گسترده آماده می کنند.

تمام محتویات گزارش جهانی سال 2015 به خوبی خوانده شده است اما "دیفنس وان" تصمیم گرفته تا به برخی از موارد درست و نادرست این گزارش درباره سال 2015 میلادی اشاره کند.

*چین

گزارش "گرایشات بین المللی" سال 2015 اشاره می کند که رشد قدرت نظامی چین احتمالا آغاز بر افول قدرت و تاثیرگذاری و حضور امریکا در حوزه آسیا – اقیانوس آرام خواهد بود. در این گزارش هم چنین نسبت به تهدید بالقوه آغاز نزاع بر سر تایوان و نواحی دریایی جنوبی چین هشدار داده شده است.

در بخشی از این گزارش آمده است:"چین از سلاح های توسعه یافته و فناوری های تولیدی خارجی وارداتی از کشور روسیه، کشورهای اروپایی، رژیم اسرائیل، ژاپن و امریکا بهره مند می شود و این موضوع آن کشور را قادر خواهد ساخت قابلیت های نیروی دریایی و هوایی خود را علیه تایوان سازماندهی کند. این موضوع سبب می شود تا ظرفیت های چین به عنوان تهدیدی علیه دیگر کشورها در بخش جنوبی دریای چین افزایش یابد."

سناریوی مطرح شده دیگر در گزارش استقرار موشک با کلاهک هسته ای چین بود:"چین در سال 2015 میلادی ده ها موشک با کلاهک های هسته ای را علیه امریکا مستقر خواهد کرد. این موشک ها از قابلیت دوام بیش تری بر روی زمین و دریا و قابلیت تحرک بالاتری برخوردار هستند. اغلب آن ها موشک های بالیستیک کوتاه برد و موشک های میان برد برای کاربرد در درگیری های منطقه ای خواهند بود. برخی از موشک های کوتاه برد قابلیت حمل کلاهک های هسته ای را خواهند داشت و اکثر آن ها مجهز به کلاهک های مرسوم خواهند بود."

*روسیه

در سرتاسر سال های پس از 2000، دولت روسیه با افزایش قیمت گاز وضعیتی شناور داشته است. هنوز هم "گوردون" معتقد است که بنیادهای قدرت روسیه با تغییری اساسی در 15 سال گذشته مواجه نشده اند. او در این باره می گوید:"من فکر می کنم که روسیه فراز و نشیب های زیادی را داشته است با این حال، بر این باورم که تهدید روسیه به عنوان یک قدرت بزرگ وجود ندارد و این وضعیت رو به افول گذاشته است و این روند ادامه خواهد یافت."

*تروریسم

پس از بمبگذاری سفارت امریکا در کنیا و تانزانیا در سال 1998 میلادی و حمله ناو "یو اس اس" در یمن در سال 2000 میلادی، موضوع تروریسم به دغدغه رو به افزایش جامعه امنیتی تبدیل شد. گزارش "گرایشات جهانی" سال 2015 نشان می دهد که تروریست ها به احتمال زیادی حملات خود را علیه اهداف و منافع دیپلماتیک و نظامی امریکا در خارج از خاورمیانه متمرکز خواهند کرد. البته، در گزارش اشاره شده که واقعه یازدهم سپتامبر نیز به تغییر رویه امریکا در سیاست خارجی در دهه پیش رو منجر شده است. در گزارش مذکور نه تنها پیش بینی درباره گسترش اقدامات تروریستی بلکه درباره چگونگی افزایش فعالیت این گروه ها نیز انجام شده است:"دولت های با توان حکمرانی ضعیف و با تنش های بالای مذهبی، قومیتی و فرهنگی و اقتصاد ضعیف و مرزهای نفوذپذیر نخستین بسترهای تروریسم هستند. در چنین کشورهایی، گروه های داخلی دولت ها را به چالش خواهند کشید و شبکه های تروریستی فراملیتی آن کشورها را بهشتی امن برای خود خواهند یافت.در همان حال، توجهات از حمایت دولتی از تروریسم سیاسی برداشته خواهد شد و تمرکز بیش تر به شبکه های فراملیتی معطوف می شود. این کار از طریق پیشرفت فناوری اطلاعات ادامه خواهد یافت. برخی از دولت هایی که به طور فعال حامی تروریسم هستند و یا گروه های تروریستی احتمالا یا فعالیت های خود را تا سال 2015 کاهش داده و یا آن ها را متوقف می کنند. این مورد بر اثر تغییر رژیم های سیاسی، بهبود روابط کشورها با همسایگان و یا رسیدن به این نتیجه از سوی دولت های خارجی حامی تروریسم روی خواهد داد. با این حال، دولت های ضعیف اغلب می توانند به تدریج به سمت همکاری با تروریست ها حرکت کرده و از این رو دولت های تازه حامی تروریسم ایجاد خواهند شد."

علیرغم آن که القاعده تهدید اصلی پس از رویداد یازدهم سپتامبر بوده است، دنیا امسال با اقدامات گروه داعش مواجه شد به خصوص با در دست گیری کنترل بخش های بزرگی از عراق و سوریه توسط آنان. "گوردون" می گوید:"دیدگاهی وجود دارد که تاثیر اینترنت سبب گسترش نفوذ چنین سازمان های تروریستی ای شده است"

*عراق

در سال 1998 میلادی، دولت کلینتون علمیات "روباه صحرا" را آغاز کرد ماموریتی که هدف آن آزاد کردن مناطقی بود که تحت اشغال نظامی "صدام حسین" رهبر پیشین عراق قرار گرفته بود این موضوع پس از آن روی داد که صدام همکاری خود با بازرسان تسلیحاتی سازمان ملل متحد را قطع کرد. با این حال در سال 2000 میلادی، در گزارش مذکور اشاره شده بود که عراق احتمالا تا سال 2015 میلادی قادر به انجام اقدامات بیش تری است.

در بخشی از این گزارش آمده بود:"قابلیت عراق برای دستیابی به سلاح های کشتار جمعی افزایش خواهد یافت. این موضوع تا درجه ای روی خواهد داد که شورای امنیت سازمان ملل متح می تواند توسعه و یا کسب آن را در طول 15 سال آینده متوقف خواهد کرد. طبق برخی سناریوهای مطرح شده، عراق احتمالا قابلیت ICBM (موشک های بالیستیک قاره پیما) با توانایی پرتاب حداکثر تسلیحات در ابعاد هسته ای را به امریکا پیش از سال 2015 میلادی کسب خواهد کرد. در این راستا مشاوران خارجی می توانند به عراق در کسب این توانایی ها و دسترسی به آن ها کمک کنند. عراق در این بازه زمانی می توانند یکی از سلاح های هسته ای خود را نیز توسعه دهد."

این در حالیست که پس از حمله نظامی امریکا علیه عراق در سال 2003 میلادی مشخص شد که عراق برنامه فعال ساخت سلاح های کشتار جمعی نداشته است.

*ایران

در بخشی از این گزارش آمده است:"ایران به موشک های کوتاه و میان برد به عنوان تسلیحات بازدارنده می نگرد به عنوان سلاح هایی که قدرت آن کشور در جنگی احتمالی را افزایش خواهند داد سلاح هایی که می توان کلاهک های قراردادی را بر روی آن ها نصب کرد و احتمالا قابلیت حمل تسلیحات بیولوژیکی و شیمیایی و حتی هسته ای را نیز خواهند داشت. ایران احتمالا یکی از موشک های IRBM (بالیستیک میان برد) و یا یکی از موشک های کروز ساخته شده برای حمله زمینی خود را مورد آزمایش قرار خواهد داد و حتی یکی از فضاپیماها و یا ICBM (موشک بالیستیک قاره پیما) های خود را زودتر به فضا خواهد فرستاد."

حتی با تحریم های شدید بین المللی وضع شده علیه ایران نیز آن کشور در سال های گذشته و اکنون در حال آزمایش موشک های مختلف بوده است. فارغ از گشایش دیپلماتیک اخیر حاصل شده بر سر برنامه هسته ای ایران، نهاد بین المللی مطالعات استراتژیک نیز در ماه نوامبر سال 2013 میلادی اعلام کرد که توسعه ICBM (موشک های بالیستیک قاره پیما) آن کشور "چشم انداز دور" و دست نیافتنی در کوتاه مدت خواهد بود.

*کره شمالی

اگرچه اخیرا هک شدن سرور های شرکت سونی توسط کره شمالی به سرتیتر اصلی اخبار رسانه های جهان تبدیل شده است، نگرانی های موجود بیش تر درباره ادامه پیشرفت برنامه تسلیحات هسته ای آن کشور جداافتاده از بقیه کشورهای جهان است.

در بخشی از گزارش " گرایشات جهانی" سال 2015 میلادی آمده است:"کره ای متحد با حضور نظامی قابل توجه امریکا به یک قدرت نظامی منطقه ای تبدیل خواهد شد. با این حال، برای 10 تا 15 سال آینده، ناظران آگاه معتقدند که روند اتحاد میان دو کره مشروط به صرف هزینه، انرژی و منابع زیادی از سوی کره جنوبی خواهد بود. فقدان اتحاد سبب خواهد شد تا قابلیت های دستیابی کره شمالی به سلاح های کشتار جمعی ادامه یابد و این موضوع تهدیدی علیه ثبات منطقه ای خواهد بود. پیونگ یانگ احتمالا به یک تا دو سلاح هسته ای دیگر دست خواهد یافت. کره شمالی برای سال های متمادی موشک های میان برد خود را توسعه داده و فضاپیماهایی سه مرحله را آزمایش کرده است. پیونگ یانگ احتمالا قابلیت های فضایی خود را ارتقا داده و از آن در موشک های بالیستیک قاره پیمای Taepo Dong-2  استفاده خواهد کرد. کره شمالی احتمالا تا سال 2005 میلادی به تعداد بیش تری از موشک های نوع Taepo Dong-2 دست خواهد یافت."

کره تا به امروز متحد نشده است و کره شمالی نیز موشک Taepodong -2 را آزمایش کره است. به گزارش انجمن "کنترل تسلیحات" کره شمالی در راستای استقرار این سامانه ها گام برداشته است.

*تهدیدات سایبری

"گوردون" می گوید:"یکی از دشوارترین مسائل در چنین گزارش هایی بررسی مسائل مرتبط با تغییرات فناوری و گرایشات ژئوپولیتیکی هستند. جای تعجبی ندارد که شبکه های رایانه ای امریکا یکی از بزرگترین هدف ها برای بازیگران دولتی و غیر دولتی هستند. در سال 2000 میلادی، احتمال وقوع یک حمله سایبری مسئله عمده نبود با این حال در گزارش "گرایشات جهانی" سال 2015 آمده بود:"افزایش اتکا به شبکه های رایانه ای زیرساخت های امریکا را به هدف جذاب برای حمله کنندگان سایبری تبدیل کرده است. امروز اپراتورهای شبکه های رایانه ای گزینه های تازه ای را برای هدف قرار دادن سیستم های رایانه ای داخلی امریکا عرضه کرده اند. اکثر این گزینه ها دارای قابلیت حمله به طور ناشناس و با تاثیرات انتخابی هستند. با این وجود، ما نمی دانیم که چنین دشمنانی به عنوان تروریست ها یا دولت های ناراضی چگونه، با چه سرعت و با چه قدرت تاثیرگذاری ای از قابلیت استفاده از ابزارهای جنگ سایبری و فناوری های مرتبط با آن برخوردارند و این که در واقع، جنگ سایبری تا چه اندازه می تواند به سلاحی موثر برای مبارزه تبدیل شود."

در این گزارش هم چنین اشاره شده که این نگرانی وجود دارد که دشمنان احتمالا بتوانند از سلاح های با فناوری بالا علیه نیروهای امریکایی در خارج از آن کشور استفاده کنند:"علاوه بر وجود تهدیدات علیه زیرساخت های ملی امریکا، دشمنان درصدد حمله علیه قابلیت های نظامی امریکا از طریق جنگ الکترونیکی، عملیات روانی، انکار و فریب و استفاده از فناوری های تازه از جمله سلاح های با انرژی مستقیم و یا سلاح های الکترومغناطیسی هستند. هدف اولیه آنان انکار سلطه نیروهای اطلاعاتی امریکا و برتری آنان در این عرصه، جلوگیری از کارکرد سلاح های امریکا و هم چنین کارشکنی در حمایت داخلی در امریکا برای اقدامات دولت آن کشور خواهد بود."

تا به امروز هیچ یک از دشمنان امریکا از سلاح های با انرژی مستقیم علیه نیروهای نیروهای نظامی آن کشور استفاده نکرده اند با این حال، این بدان معنا نیست که تحولات در این حوزه متوقف شده اند.