سال پرحادثه به روايت هاشمی

تدبیر24: هاشمي اين روزها اما با هاشمي آن روزهايش تفاوت‌هاي زيادي دارد. آنقدر تغيير وجود دارد كه شايد نگارش مقدمه كتابش به طول بينجامد. رسم خاطره نويسي آيت‌الله رسم ديرينه‌يي است. رسمي كه هر شب تكرارش مي‌كند تا محورهاي زندگي يكي از مهم‌ترين مردان اين كشور مستند باشد. خاطراتي كه از سال ٦٠ منتشر شده است. مردي كه بيشتر سال‌هاي عمرش با «سياست» گره خورده است انس عجيبي با خاطره‌نويسي دارد. صريح مي‌نويسد و بي‌پرده. همين صراحت است كه هم برخي تاريك مانده‌هاي تاريخ را روشن مي‌كند، هم به دست منتقدانش بهانه مي‌دهد و هم حاميانش را بيشتر مي‌كند. اين‌بار بحث از خاطرات سال ٧١ است.

سالي كه آيت‌الله سومين سال تكيه زدن بر صندلي رياست‌جمهوري را مي‌گذرانده است. انتخابات مجلس پنجم برگزار مي‌شده است و آيت‌الله با چالش‌هايي مواجه بوده است. سالي پر از خبر و چالش. چه در عرصه سياست داخلي و چه در عرصه سياست خارجي. در داخل انتخابات مجلس چهارم در حال برگزاري بوده است. انتخاباتي كه رد صلاحيت ٤٠ نماينده مجلس به خودي خود آن را چالش‌برانگيز كرده بود. در خارج بيل كلينتون به عنوان رييس‌جمهور امريكا انتخاب شده بود و ايران از نگاه اين روزهاي آيت‌الله در حال تجربه كردن يك اقتصاد روان بود. اوايل دهه ٧٠ را اما بسياري از مورخان يكي از هفت تندباد اصلي عليه آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني مي‌دانند. تندبادي به نام آغاز مبارزه با تندروهايي كه اين روزها هم در حال بروز و ظهور يافتن هستند.

با اين همه خبر انتشار كتاب خاطرات سال ٧١ را خود آيت‌الله داده است. اعلام كرده است كه در حال مطالعه نهايي آن براي منتشر كردنش است. خاطراتي كه اين‌بار قرار است مغفول مانده‌هاي ٣٦٥ روز سال ٧١ هجري شمسي را روشن كند حالا در راه است. خاطراتي كه هر چه جلوتر مي‌رود جذابيت‌شان بيشتر مي‌شود. مردي كه مي‌توان گفت همه مراتب قدرت را در اين نظام تجربه كرده است با همين خاطره نويسي‌اش متفاوت‌تر شد. با اين همه خاطرات سال ٧١ او خيلي چيزها را روشن مي‌كند كه شايد مهم‌ترين آنها درك اين نكته باشد كه هاشمي آن روزها چقدر شبيه هاشمي اين روزها است. هاشمي كه هر دهه‌اش متفاوت‌تر است و سياستمدارانه‌تر.

مهم‌ترين محورها و ويژگي‌هاي خاطرات سال ٧١ آيت‌الله
اما شايد مهم‌ترين سوال اين باشد كه ويژگي‌هاي كتاب خاطرات سال ٧١ چيست؟ عماد هاشمي‌رفسنجاني، مديرعامل دفتر نشر معارف انقلاب در مورد مهم‌ترين محورهاي خاطرات سال ٧١ آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني به «اعتماد» توضيحاتي مي‌دهد. توضيحاتي كه در آن مي‌گويد: در تداوم انتشار خاطرات آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني از سال ٦٠ تاكنون، امسال به انتشار خاطرات سال ٧١ رسيده‌ايم. خاطرات اين سال مربوط به دوره سازندگي است كه داراي محورهاي مهمي هستند.

سفرهاي آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني، چالش‌هاي انتخابات مجلس، استعفاي آقاي سيد محمد خاتمي، وزير ارشاد وقت به انضمام متن استعفانامه، اجلاس‌هايي مهم از نظر جهاني و سياست خارجي مثل اجلاس فائو و جنبش عدم تعهد در اين سال برگزار شده‌اند. همچنين در اين سال سران ٥٦ كشور عضو اسكاپ به تهران سفر مي‌كنند كه اين موضوع نيز از اهميت بالايي برخوردار بوده است. از ديگر موضوعات مهمي كه در اين سال رخ داده است سفر آيت‌الله هاشمي به چين و انتخاب آقاي بيل كلينتون به عنوان رييس‌جمهور امريكا است. وي همچنين در مورد تعداد صفحات اين كتاب نيز گفت: همانطور كه مي‌دانيد آيت‌الله هاشمي به صورت روزانه خاطرات خود را مي‌نويسند. به صورتي كه هر روز يك صفحه از وقايع روزانه خود را مكتوب مي‌كرده‌اند.

كتاب خاطرات سال ٧١ حدودا ٨٠٠ صفحه است كه هم‌اكنون آيت‌الله در حال مطالعه نهايي پيش از انتشار آن هستند. ضمن اينكه بايد مقدمه‌يي براي اين خاطرات بنويسند كه در حال نگارش آن نيز هستند. هاشمي در ادامه به زمان انتشار اين مجموعه خاطرات اشاره و يادآور شد كه تا پيش از نمايشگاه مطبوعات اين كتاب منتشر و روانه بازار خواهد شد.

مديرعامل دفتر نشر معارف انقلاب به تنوع خوانندگان خاطرات آيت‌الله هاشمي اشاره كرده و گفت: به صورت كلي مجموعه خاطرات آيت‌الله هاشمي با استقبال بالايي روبه‌رو مي‌شود. اين خاطرات يكسري مخاطبان خاص دارد كه هر سال نيز بنا به بحث تاريخي اين مجموعه، به دنبال خاطرات آيت‌الله هستند. هم‌اكنون نيز اين خاطرات در مراحل نهايي قرار دارد و آقاي حسن لاهوتي تنظيم‌كننده اصلي اين مجموعه خاطرات هستند.

خاطرات در راه چه سرانجامي دارند؟
خاطرات روزانه اكبر هاشمي‌رفسنجاني همواره منتقداني داشته است. اصلا خاطره نويسي در ايران واكنش برانگيز است. سال گذشته در همين روزها بود كه يك جمله آيت‌الله هاشمي محلي شد براي حمله منتقدان. حمله‌يي حساب شده و كاملا هدفدار، همچون همه برنامه‌هاي سال‌هاي اخير براي حمله به رييس مجمع تشخيص مصلحت نظام.

با اين همه واكنش‌ها آنقدر زياد بود كه نيروهاي خط اول نظام را مجبور به واكنش كرد. با اين همه كتاب خاطرات هاشمي كه با ٢٢ سال تاخير در حال انتشار است دو سال متفاوت را براي انتشار پشت سر مي‌گذارد. خاطرات اين دو سال آيت‌الله هاشمي در شرايطي كه فردي بر مسند رياست‌جمهوري نشسته است كه بيشترين نزديكي به آيت‌الله را دارد شرايط را ويژه‌تر كرده است. آيت‌الله هاشمي اين روزها دهه متفاوتي از ٢٢ سال پيش را تجربه مي‌كند. سناريويي كه منتقدانش براي كمرنگ كردنش چيده بودند را تغيير داده، همه‌چيز تغيير كرده است و شايد محبوب‌تر از همان ٢٢ سال پيش باشد. حالا خاطرات يك سال پر خبر ديگر در راهند. خاطراتي كه شايد بازهم واكنش برانگيز شود يا آنكه منتقدان بهانه‌يي براي حمله پيدا كنند.