در حال طراحی تاکتیک‌های جدید برای انتخابات مجلس هستیم

تدبیر24: گفتمان عام اصلاحات از آغاز مشروطه تاکنون، چالش‌های گوناگونی را پشت سر گذاشته است و هر زمان در لباسی و رنگی خود را با شرایط زمانه خود هماهنگ کرده است. اکنون اصلاحات، در شرایطی قرار دارد که برخی از ناخیرخواهان کمر به زدن ریشه آن بسته‌اند. به همین دلیل اصلاح‌طلبان تاکتیک‌ها و روش‌های جدیدی را برای بقا در شرایط امروز دیدند. دکتر محسن رهامی در پاسخ به پرسش ما در خصوص تلاش اصول گرایان برای حذف کاندیداهای اصلاح‌طلب، به ندای ایرانیان می‌گوید که «قرار است در شورای سیاست‌گذاری انتخابات مجلس که با ریاست من برگزار می‌شود، گروه‌های اصلاح طلب تاکتیک‌ها و نظرات خود را برای انتخابات ارائه دهند» در ادامه مصاحبه دکتر محسن رهامی، دبیرکل انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌ها و عضو شورای مشاوران خاتمی را با پایگاه خبری و تحلیلی ندای ایرانیان می‌خوانید:

سال‌ها از دوم خرداد ۷۶ می‌گذرد. در طول این سال‌ها گفتمان اصلاحات چه شرایطی را تجربه کرده است و امروز این گفتمان چه شرایطی دارد؟

اصلاح طلبی به معنای خاص آن از دوم خرداد ۷۶ سعی کرد با تحولات اجتماعی همراه و همسو باشد یا اینکه خود بخشی از تحولات اجتماعی را سامان دهد. بنابراین اصلاحات گفتمان پویایی است که هر لحظه خود را اصلاح می‌کند و هر لحظه نسبت به شرایط جهانی بروز می‌شود. بنابراین اصلاحات سعی کرده است فرزند زمانه خویش باشد. بنابراین اکثر اصلاح‌طلبان شرایط زمانه را درک کردند اما ناچاریم اعتراف کنم که متاسفانه برخی از فعالین سیاسی اصلاح طلب، شرایط زمانه را درک نکردند و در خلال سال‌های اصلاحات و پس از آن گام‌هایی را به تندی و حتی امروز به کندی بر می‌دارند. اما در یک جمع‌بندی کلی امروز این جریان قوی‌ترین، متحد‌ترین و بروز‌ترین گفتمان دردورن انقلاب است.

اینکه می‌گویید اصلاحات جریانی در درون انقلاب است را برخی قبول ندارند.

چه کسانی مثلا قبول ندارند. اصلاحات مگر بدون قبول داشتن نظام و نظم حاکم می‌شود؟ آن وقت باید ازآن‌ها بپرسیم منظور آن‌ها از اصلاحات چیست؟

برخی اصلاح طلبان را در سال‌های اخیر به بر اندازی متهم کردند. به نظر شما آیا اصلاح طلبان این‌طور هستند؟

از نظر ما کسی که اصلاح طلب باشد، نمی‌تواند براندازی کند. چون کنار هم قرار دادن این دو، جمع اضداد است.

این اصلاحات و اصلاح طلبی که شما می‌گویید چرا هیچ‌گاه حد و مرزی برای آن تعیین نشد؟

اصلاح طلبی و اصلاحات دو یا سه سال بعد از دوم خرداد و پیروزی سید محمد خاتمی به صورت خاص مطرح شد. مسلما شعار‌ها و بعد‌ها سخنرانی‌های آقای خاتمی در هدایت جریان اصلاحات و شناساندن این گفتمان مطرح شد. اما باید دانست اصلاحات به طور عام یک جریان ریشه دار است که خاستگاه آن در تاریخ تحول خواهی و بهبود خواهی مردم این سرزمین می‌باشد. بنابراین به طور خاص نباید گفتمانی چنین پویا را به یک زمان خاص مثلا دوم خرداد منحصر کرد. اما به طور خاص و نه به طور عام از دوران ۸ ساله خاتمی به عنوان دوران اصلاحات نام می‌برند. جریان اصلاحات، نه تنها فاصله‌ای با انقلاب ندارد بلکه گفتمانی در دورن انقلاب است. امام خمینی (ره) یک مجتهد نو اندیش و یک مجتهد نوگرا بود. شاگرد برجسته ایشان هم که بعد‌ها، اصلاح طلب خوانده شدند اکثرا در خط امام(ره) و در ذیل اندیشه‌های ایشان قرار داشتند. در عین حال که رهبر کبیر انقلاب چارچوب‌های فقه سنتی را قبول داشت و به مبانی آن التزام عملی داشت اما جمهوریت و رای مردم را لازمه حکومت اسلامی بر می‌شمرد. اصلاح طلبان هم علاوه بر قبول داشتن اسلام به رای و نظر مردم احترام می‌گذارند و در کنار اسلام، جمهوریت را نیز می‌پذیرند و اعتقاد عملی دارند.

پس چرا در سال‌های اخیر، برخی از افراد در جناح مقابل به اصلاح طلبان اتهام براندازی را زدند؟ انگیزه آنها برای این اقدام چیست؟

رقابت میان دو جریان سیاسی و دینی امروز به قبل از پیروزی انقلاب در حوزه یا بهتر بگویم به زمان مشروطه باز می‌گردد. هر چند در برخی از دوره‌ها این رقابت جای خودش را به دشمنی و اتهام زنی داد. می‌توانم ادعا کنم که هم اکنون هم دو جریان در فضای فقهی و سیاسی کشور وجود دارد جریان اول سنت گرا است و حکومت را قائل به رای مردم نمی‌داند. این جریان معتقد است که رای مردم تزیینی است البته امروز در درون این جریان، این دیدگاه با شدت و ضعف‌هایی از سوی افراد پذیرفته می‌شود. اما به طور کل در طول تاریخ دموکراسی و رای مردم در حاشیه حکومت دینی از سوی این جریان تعریف شده است. جریان دوم جریان نواندیشی دینی است که تقریبا از زمان مشروطه متولد شد و علمای بزرگی آن را هدایت و پرورش دادند. اوج این جریان در نگاه امام خمینی (ره) به مسئله فقه و حکومت نمود پیدا کرد. در این دیدگاه جمهوری حاشیه حکومت دینی نیست بلکه متن حکومت محسوب می‌شود. اصلاحات از‌‌ همان ابتدا قدم در راه یک چنین حکومتی نهاد. هر دوره‌ای جریان نوگرایی دینی به یک اسمی خوانده شده است. مرحوم آخوند خراسانی و مرحوم نائیینی معتقد بودند که به جای مبارزه قهر آمیز با حکومت‌های فاسد لازم است به اصلاح اوضاع از طریق مدرنیزه کردن قوانین بپردازیم. واضح‌تر بگوییم ریشه اصلاحات در تفکرات مرحوم نایینی (ره) قرار گرفته است. در کتاب تنبیه الامه ایشان می‌توان ریشه‌های نوگرایی دینی را دید. اگر امام (ره) دیدگاه اصلاح قوانین و مدرنیزه کردن را نداشت قطعا باید مانند انقلاب فرانسه شاهد انقلاب‌های خونین می‌بودیم. در حالی که انقلاب اسلامی تنها یک اصلاح ساختار سیاسی بود. این جریان در دوران جنگ بیشتر چپ یا خط امامی خوانده شد در مقابل هم جریان راست بازار به لحاظ اقتصادی قرار داشت و هم جریان سنتی فقه. تقابل این دو جریان در دوران آقای خاتمی به طور خاص اصلاح طلب و اصول گرا خوانده شد. بنابراین این دیدگاه از ابتدای انقلاب یا پیش‌تر وجود داشت. ما اصلاح طلبان نمی‌توانیم ماهیت انقلاب اسلامی را زیر سوال ببریم چون شیء خلاف ماهیت خود نمی‌تواند رفتار کند. اما طرح این مسائل و برانداز خواندن خاتمی یا بقیه اصلاح طلبان شناسنامه دار چیزی نیست جز حسادت.

چرا می‌گویید حسادت؟ مثلا مخالفان شما به چه چیزی حسادت می‌کنند؟

به گرایش مردم به خاتمی و گفتمان خاتمی. از سوی دیگر تلاش می‌کنند برای تخریب پایگاه اصلاحات را در جامعه؛ یعنی نفی رای در انتخابات خرداد ۹۲.

بر اساس چه مدرکی چنین حرفی را می‌زنید؟ رای مردم در انتخابات ۹۲ چه چیزی را نشان می‌دهد؟

روحانی هیچ‌گاه به این اندازه رای نمی‌آورد. سبد رای اصلاح طلبان روحانی را رئیس جمهور کرد. رقیبان جریان اصلاحات تنها راه را در حذف اصلاح طلبان می‌بینند. بنابراین به گونه حسادت آمیز اصلاح طلبان را برانداز و ضد انقلاب معرفی می‌کنند.

آن‌ها حوادث سال ۸۸ را به عنوان اثبات ادعای خود ذکر می‌کنند.

منتقدان جریان اصلاحات هیچ‌گاه اشتباهات و تندروی‌های خود را نمی‌پذیرند و دوست دارند از کاسبی ۸۸ بهره ببرند. اما از نظر اصلاح طلبان ۸۸ تمام شده است. متاسفانه عده‌ای تندرو در دو جریان اصلی کشور دوست دارند تندروی ادامه داشته باشند. اصلاحات از تندروی بسیار لطمه دیده است و چون جریانی پویا است توانست با تجربه گذشته در انتخابات ۹۲ شرکت کند. به هر حال معتقدم حتی اگر مخالفان اصلاحات هم بخواهند حذف یک جریان سیاسی هیچ‌گاه رخ نمی‌دهد. نگرانی از اینکه در انتخابات ۹۴ مجلس ممکن است دوباره اصلاح طلبان پیروز شوند دلیل تکاپوی امسال مخالفان اصلاحات است. اکنون شورای هماهنگی جلسات انتخابات مجلس را تقریبا به طور منظم برگزار می‌کند.

در این جلسات چه کاری را انجام می‌دهید؟

تاکتیک‌های مختلفی برای شرکت کاندیدا‌های اصلاح طلب در انتخابات از سوی گروه‌های مختلف ارائه می‌شود. قرار است در شورای سیاست گذاری انتخابات مجلس که با ریاست من برگزار می‌شود گروه‌های اصلاح طلب تاکتیک‌ها و نظرات خود را برای انتخابات ارائه دهند.

بنابراین معتقدید برچسب ضد نظام بودن شما را متوقف نمی‌کند؟

نه. اصلاح طلبان قرار است با تاکتیک‌های جدیدی و مختلفی در انتخابات مجلس حضور پیدا کنند. تهمت زدن آن‌ها به جریان اصلاحات موجب حذف ما نخواهد شد. ما تجربه انتخابات‌های گذشته را داریم بنابراین در حال طراحی تاکتیک‌های جدیدی برای شرکت در انتخابات مجلس هستیم. البته توهین و افترا مخصوص اصلاح طلبان هم نبوده است. توهین به آقای ناطق نوری در حرم رضوی مشهد، آقای لاریجانی در حرم حضرت معصومه (س)، سید حسن خمینی در حرم امام (ره) و در یک سال گذشته توهین‌های مکرر به آیت ا... هاشمی رفسنجانی از جمله موارد مشابه هستند. این گروه خاص هر کسی را در جلوی نظر مردم خوب جلوه کند، دشمن خود می‌پندارند. تهمت و افترا زدن در روز روشن اسمش اصول گرایی نیست.