اقتصاد و همگرایی در عرصه بین المللی؛ اولویت روابط تهران - کاراکاس

تدبیر24: روابط جمهوری اسلامی ایران و منطقه آمریکای لاتین همواره از گستردگی و قوام ویژه ای برخوردار بوده است.

در این چارچوب، روابط جمهوری اسلامی ایران و ونزوئلا در یک دهه گذشته یک روند بیشینه ای را طی کرده که امکان چشم پوشی و نادیده انگاشتن ظرفیت های ایجاد شده را کمرنگ ساخته است.

شاید بتوان نقطه‏ آغاز تحول روابط ایران و آمریکای لاتین را سال 1998 میلادی (1377 خورشیدی) و همزمان با روی کار آمدن «هوگو چاوز» رییس جمهوری فقید ونزوئلا و گسترش روابط تهران- کاراکاس دانست؛ روابطی که با سرعت قابل توجهی پیشرفت داشته و امروز ایران و ونزوئلا را با وجود هزاران کیلومتر فاصله تبدیل به همپیمانانی نزدیک کرده است.

با روی کار آمدن دولت یازدهم از خرداد 1392 و اعلام سیاست «تعامل سازنده»، جمهوری اسلامی ایران نه فقط روابط با ونزوئلا را کاهش نداد بلکه به سوی گسترش این روابط در زمینه ها و حوزه های گوناگون نیز حرکت کرد.

دیدار «حسن روحانی» رییس جمهوری اسلامی ایران با «نیکولاس مادورو» رییس جمهوری ونزوئلا، در مهر 1393 در حاشیه برگزاری نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد نشان داد هر 2 طرف همگرایی افزون تر اقتصادی و سیاسی را دنبال می کنند.

در این پیوند، بیستم دی ماه نیز مادورو در قالب سفری یک روزه به تهران آمد تا با مقام های ایرانی دیدار و گفت و گو کند.

این نخستین سفر مادورو به ایران از آغاز دوره ی ریاست جمهوری وی بود.

وزیران امور خارجه، اقتصاد و دارایی، نفت، رفاه و صنایع ونزوئلا به همراه رییس بانک مرکزی، رییس جمهوری ونزوئلا را در سفر به تهران همراهی می کردند.

مهمترین محور گفت و گوهای مقام های بلندپایه تهران و کاراکاس نیز گسترش و تقویت روابط و همکاری های دوجانبه، منطقه ای و بین المللی بود.

رهبر انقلاب در دیدار با رییس جمهوری ونزوئلا گفتند: تصمیم قطعی جمهوری اسلامی ایران، ادامه و افزایش همکاری های همه جانبه با ونزوئلا است و شما نیز در دوره مسوولیت خود این همکاری ها را ادامه داده و با شجاعت بر مشکلات و توطئه های تحمیلی دشمنانتان فایق آمدید.

رییس جمهوری ونزوئلا نیز اعتماد میان 2 کشور را سرمایه ای ارزشمند برای توسعه روابط دانست و افزود: باید با استفاده از توانمندی ها و ظرفیت های 2 کشور، در مسیر توسعه جهشی روابط گام برداریم. (1)

در دیدار مادورو و روحانی نیز رییس جمهوری اسلامی ایران آمادگی تهران برای صدور کالا، خدمات فنی و مهندسی و سرمایه گذاری در ونزوئلا را اعلام کرد و گفت: امیدوارم با توافق های انجام شده در این سفر توسعه تجارت و سرمایه گذاری، صادرات خدمات فنی و مهندسی، ایجاد صنایع دارویی، ادامه همکاری های دوجانبه در حوزه کشتی سازی و راه اندازی خط پرواز مشترک به منظور توسعه گردشگری را شاهد باشیم.

روحانی افزود: جمهوری اسلامی ایران می تواند در زمینه مسکن، راه سازی، صنعت، محصولات غذایی و دارو همکاری های لازم را با ونزوئلا به منظور رفع نیازهای این کشور داشته باشد.(2)

مادورو نیز با اشاره به روابط خوب 2 کشور در عرصه بین المللی گفت: ونزوئلا در پی گسترش روابط زیربنایی در همه زمینه ها به ویژه عرصه اقتصادی و سیاسی با جمهوری اسلامی ایران است و این سفر می تواند روابط دوجانبه را در همه سطوح به بالاترین مرحله برساند. (3)

این کشور اکنون به نمایندگی از منطقه آمریکای لاتین و کشورهای حوزه کاراییب، عضو غیردایم شورای امنیت سازمان ملل متحد است.

روابط میان ایران و ونزوئلا را می توان ترکیبی از روابط سیاسی و اقتصادی عملگرایانه دانست. در این زمینه طی یک دهه گذشته روسای جمهوری ایران و ونزوئلا بارها با یکدیگر دیدار کرده و سفرهای گوناگونی را برای گسترش روابط دوسویه ترتیب داده اند.

2 کشور روابط اقتصادی خود را با امضای نزدیک به 200 سند همکاری دوجانبه و 80 توافقنامه و بیش از 180 قرارداد گسترش داده اند؛ به طوری که توسعه مراودات در هیچ زمینه ای مغفول نمانده و ایران پس از چین، رکورددار قراردادهای اقتصادی با ونزوئلا است؛ در این قراردادها، همه چیز یافت می شود: همکاری در زمینه های کشاورزی (کاشت برنج و فرآوری ذرت)، صنایع وابسته به شیلات و آبزیان و مسکن.(4)

البته روابط اقتصادی شامل همکاری در حوزه های انرژی نیز می شود زیرا ونزوئلا به همراه جمهوری اسلامی ایران 2 عضو کلیدی سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) به شمار می روند و می توانند نقش بزرگی در تعادل بخشی به بازار نفت داشته باشند. سفر مادورو به همراه تیم اقتصادی دولت این کشور نشان می دهد همچنان اولویت 2 طرف گسترش روابط اقتصادی است.

در حوزه سیاسی نیز جمهوری اسلامی ایران و ونزوئلا اشتراکات زیادی به ویژه در زمینه پشتیبانی از ملت های مظلوم مانند فلسطین دارند. تهران - کاراکاس در یک دهه گذشته همواره رویکرد مستقلانه ای در سطوح گوناگون منطقه ای و بین المللی داشته اند و هنوز این رویکرد را پیگیری می کنند.

در دیدار دیروز روسای جمهوری اسلامی ایران و ونزوئلا نیز هر 2 کشور بر مبارزه با تروریسم و افراطی گری و برقراری ثبات و امنیت در سراسر جهان تاکید کردند.

روابط جمهوری اسلامی ایران و ونزوئلا طی سال های گذشته به طور مداوم گسترش یافته و رویکرد 2 کشور در موضوع ها و مسایل گوناگون، این مناسبات را باثبات تر ساخته است. روابط رو به گسترش ایران و ونزوئلا را می توان روابطی چندبعدی دانست. 2 کشور در ابعاد گوناگون تلاش می کنند برای تغییر فضای بین المللی از یکجانبه گرایی به سوی چندجانبه گرایی حرکت کنند و در عین حال روابط اقتصادی دوجانبه را با رویکردی مشترک بیشینه سازند.