تدبیر24 : تحریمهای آمریکا و غرب علیه ایران طی سالهای گذشته از جمله مهمترین فاکتورهای موثر بر اقتصاد و سیاست خارجی کشورمان بوده است. پس از سفر دکترروحانی به نیویورک بحثهایی درخصوص کاهش تحریمها در برخی از رسانهها مطرح شد که باید توجه داشت پیشبینی آینده این موضوع کار آسانی نیست. در هر حال اتفاقاتی که در نیویورک رخ داد، یک گام به جلو بود؛ خصوصا دیدار مستقیم ظریف و کری و مکالمه تلفنی روسای جمهور ایران و آمریکا اهمیت بسزایی درخصوص بحث تحریمها خواهند داشت و در کوتاهمدت هم روی نرخهای اقتصادی کشور موثر خواهند بود.
اگر تحریمها بصورت تدریجی شروع به حذف کند، طبیعتا قیمت دلار در مقابل واحد پول ملی کشور نزول خواهد کرد. در حال حاضر نفت ایران به روپیه به هند فروخته میشود و طبیعتا روپیهای که دریافت میشود هم جایی به کار نمیآید و با آن فقط میتوان از هند کالاهای این کشور را خریداری کرد. صنعت کشور هم برای خرید ماشینآلات و مواد خام اولیه به دلار نیاز دارد. بنابراین در صورت برداشته شدن تحریمها شاهد تاثیرات مثبتی در اقتصاد کشور خواهیم بود البته برای این امر مراحل مختلفی باید گذرانده شود. احتمالا در مراحل بعدی اعتمادسازی، نیاز باشد که کارشناسان هستهای آژانس بازدیدهای دقیقتری از تاسیسات هستهای کشور داشته باشند تا مطمئن شوند که صنعت هستهای ما که رویکرد علمی دارد در دانشگاه تهران و امثالهم از آن استفاده میشود و برنامهای برای تولید بمب اتم ندارد.
اتفاقاتی چون مکالمه تلفنی سران کشورها و نشستن وزرای خارجه در زیر یک سقف، امیدهایی را برای کاهش تحریمها ایجاد میکند که همین امید هم تاثیرات مثبتی خواهد داشت. بطور مثال این مساله باعث میشود تا برخی افراد با این فرض که دلار ارزان خواهد شد به فروش دلار گرایش پیدا کنند و در ارزانی دلار در بازار واقعی تاثیر بگذارند. دولتهای نهم و دهم دلار را 900 تومان تحویل گرفتند و آن را به 4000تومان رساندند و وقتی صادرات محدود به نفت و کشمش و خرما باشد، این اتفاق فقط برای اقتصاد کشورهای دیگر مفید خواهد بود و برای تولید ملی ایران سودی نخواهد داشت. اگر قیمت دلار سقوط کند، طبیعتا قیمت کالاها به ریال نیز کاهش پیدا خواهد کرد و بنابراین به نفع اقتصاد کشورمان است که دلار جمع کنیم و همزمان به تولید و صادراتمان بیفزاییم که این مساله از بحث تحریمها نیز تاثیر زیادی میپذیرد. در شرایط فعلی و با اوضاع فعلی صنعت کشور بالا بودن قیمت دلار اتفاق مثبتی نیست.
زمانی این مساله مثبت خواهد بود که ما تولیدکننده برخی کالاهای صنعتی و تکنولوژیهای خاص باشیم که دنیا به آن نیاز اساسی داشته باشد که در آن صورت با صادر کردن آن میتوانیم سود زیادی ببریم البته باید توجه داشته باشیم در آسیبی که صنعت ما طی چند سال گذشته دید، آنقدر که هدفمندی یارانهها موثر بود، تحریمها موثر نبودند. بخشی از دلایل افزایش قیمت دلار مربوط به کاهش صادرات نفت بود و بخش بیشتری متاثر از هدفمندی یارانهها که باعث کاهش ارزش ریال شد. در هدفمندی یارانهها قرار بود بعضی از حاملهای انرژی مثل گاز که مورد نیاز کارخانجات هستند گران شوند و در مقابل، دولت نیمی از درآمدی که از این راه کسب میکند را به مصرفکننده و 30 درصد آن را هم به بخش تولید بدهد. اما 30 درصد بخش صنعت و تولید پرداخت نشد و واحدهای اقتصادیمان به سمت ورشکستگی و رکود رفتند و این مساله با تحریمها توأم شد تا به این آمار بیکاری در کشور برسیم.
اگر صنعت یک کشور برای تولید به وارداتی چون مواد اولیه و دستگاههای صنعتی نیازمند باشد طبیعتا افزایش قیمت دلار باعث رکود آن میشود. بنابراین امید است که دستگاه دیپلماسی کار را به گونهای پیش ببرد تا با کاهش تحریمها شاهد رونق اقتصادی باشیم.