توافق، آغاز رفع مشکلات دیگر با ایران

تدبیر24: «نرمش آمریکایی در برابر اراده ایرانی» غیر از این را نمی توان متصور بود. دیگر آن دوران که آمریکا به عنوان قدرت اول در منطقه امپراتوری راه انداخته و هر آنچه اراده داشت، محقق می شد، گذشته و 36 سال است که ردپایی از فرمانروایی ایالات متحده در ایران نیست. هرچه هست مقاومت و پیروزی کشورمان است. همین مذاکرات هسته ای نشان خوبی از اراده استوار ایران برای نیل به خواسته های قانونی خود است. مذاکراتی که می توانست سال ها پیش با سرتعظیم فرود آوردن ایران در برابر آمریکا و غرب به پایان برسد و پرونده آن بسته شود اما ایران اهل گذشتن از منافع و مصالح ملت نیست و محکم بر سر مواضع خود در استفاده از انرژی هسته ای ایستاده است. ایران امروز، ایران مقتدری است که غرب و آمریکا در برابر صراحت و شجاعت آن سر تعظیم فرود می آورند. مذاکرات هم هنوز پابرجاست و قرار است تا تیرماه سال آینده تکلیف مشخص شود. دور تازه مذاکرات هسته ای ایران و گروه موسوم به 1+5 درحالی از روز 28 دی (18 ژانویه) در شهر ژنو سوئیس برگزار می شود که بر اساس توافق موقتی که سال گذشته در همین شهر به دست آمد، قرار بود طرفین نهایتا ظرف یک سال، یعنی تا سوم آذر 93 (24 نوامبر 2014)، به توافق نهایی دست یابند. با این حال، برخی موضوعات موجب شد تا مهلت این مذاکرات، دوبار تمدید شود. ضرب الاجل جدید مذاکرات هسته ای، 9 تیرماه 94 (30 ژوئن 2015) اعلام شده است. اتفاقاتی در این مدت در حال رخ دادن است که از جمله آنها می توان به کاهش قیمت نفت اشاره کرد. برخی بر این عقیده هستند که عربستان از کاهش قیمت نفت اهدافی را دنبال می کند که یکی از آنها تحت فشار قرار دادن ایران برای رسیدن به هدفی است که می تواند عدم رسیدن توافق ایران با کشورهای 1+5 باشد. اگر این توافق صورت گیرد به طور طبیعی روابط و تعامل ایران با کشورهای اروپایی و آمریکا دچار تغییراتی خواهد شد که این تغییرات به سمت مثبت است. بنابر این در چنین شرایطی بر قدرت اول منطقه بودن ایران تاکید بیشتری خواهد شد و نقش عربستان کمرنگ تر می شود. از سوی دیگر این گمانه مطرح است که عربستان با کاهش قیمت نفت مسیری برخلاف گمانه نخست را طی می کند بدین معنا که در این مسیر با آمریکا متحد است و می خواهد با فشار بر ایران، تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان را درگیر مسائل اقتصادی ای کند که به واسطه کاهش قیمت نفت در کشور پدید خواهد آمد اما غافل است که مسئولان و نمایندگان مجلس هراسی از این موضوع ندارند و اکنون بستن بودجه 94 با نفت 40 دلاری درحال بررسی است. رئیس جمهور هم روز چهارشنبه هفته گذشته با بیان اینکه «آنهایی که کاهش قیمت نفت را علیه برخی از کشورها طراحی کرده اند، پشیمان خواهند شد»، هشدار جدی به عربستان و کشورهای دیگر داد. این هشدار بدان حد تاثیرگذار بود که روز گذشته یک روزنامه سعودی چاپ لندن، در مقاله ای انتقادات اخیر رئیس جمهوری ایران از عربستان در خصوص کاهش قیمت نفت را رد کرد و کاهش حمایت ایران از مقاومت در منطقه را راهکار مقابله با این «توطئه اقتصادی» دانست. عصبانیت سعودی ها از تداوم حمایت ایران از «مقاومت» برخلاف کاهش قیمت نفت ادامه دارد. دو روز پس از انتقاد جدید «حسن روحانی» رئیس جمهوری ایران از کشورهایی مانند عربستان و کویت که در کاهش تعمدی بهای جهانی نفت نقش دارند، روزنامه سعودی «الشرق الاوسط» چاپ لندن، با مقاله ای به این انتقاد به شدت حمله کرد. «طارق حمید»، سردبیر پیشین این روزنامه در مقاله ای که روز پنجشنبه منتشر شد، دکتر حسن روحانی را به دنباله روی از آنچه او «شیوه عبدا... بن عبدالعزیز پادشاه عربستان هنگام ولیعهدی»اش نامید، دعوت کرد و از او خواست تا مانند «رئیس هیات مدیره یا مدیر اجرایی واقعی یک شرکت» با مشکل کاهش قیمت نفت رفتار کند. طارق حمید با نادیده گرفتن گزارش های متعدد رسانه ها و جراید بین المللی مبنی بر اینکه عربستان سعودی با افزایش تولید نفت و عدم کاهش نفت تولیدی اوپک در حال جدال سیاسی با ایران و روسیه است، مدعی شد که چنین انتقادی از جانب روحانی، شایسته رئیس جمهور یک کشور نیست. او انتقاد روحانی از عربستان و کویت را که گفت «آنهایی که کاهش قیمت نفت را علیه برخی از کشورها طراحی کرده اند، پشیمان خواهند شد و این راه، برای آنها قابل ادامه دادن نیست... بدانید کشورهای تولیدکننده دیگر همچون عربستان و کویت بیش از ایران ضرر خواهند کرد». در این راستا «آرمان» به سراغ سخنگوی وزارت خارجه آمریکا رفت تا با او درباره نقش عربستان در برهم خوردن توافقات و همچنین روندی که اکنون در مذاکرات طی می شود، صحبت کند. آلن ایر که گفت وگو با رسانه های ایران را گامی در جهت نشان دادن حسن نیت آمریکا برای بهبود روابط با ایران و تلاش این کشور برای حصول نتیجه در مذاکرات می داند، نقش داشتن عربستان در به نتیجه نرسیدن توافقات را رد می کند و در عین حال تصریح دارد که عربستان برای امضای توافقنامه میان ایران و کشورهای 1+5 تلاش هایی دارد. آلن ایر کوتاه پاسخ می دهد اما درعین حال از پاسخ به سوالی طفره نمی رود مثلا زمانی که برای او نوشته شد نقش عربستان در به نتیجه نرسیدن مذاکرات چه بود؟ کمی بعد ایمیلی ارسال کرد و نوشت که «کی عربستان را اینجوری معرفی کردند؟ روشن نیست.» و زمانی که چند نظریه مختلف در این باره برای او تشریح شد به سوالات پاسخ داد هرچند کوتاه. متن گفت وگوی آلن ایر با «آرمان» را در ادامه می خوانید:

* چرا مذاکرات ژنو به نتیجه نرسید؟

- برای قضاوت نهایی در این مورد هنوز زود است. سختی رسیدن به توافق جامع در این روند مذاکرات بر کسی پوشیده نیست. اگر آسان بود خیلی زودتر از این حل وفصل می شد. اما با حسن نیت و پشتکار ان شاا... به نتیجه می رسیم. همین حالا قرار است وزرای خارجه و تیم های مذاکره کننده ما ملاقات کنند تا ببینند چطور می توانند به سوی این هدف پیشرفت کنند.



* کشور عربستان را عامل برهم زدن توافق معرفی می کنند. نظر شما چیست؟

- به نظر من این ادعا خلاف واقع است. واقعیت این است که تقریبا کل جامعه جهانی ازجمله عربستان سعودی می خواهد که این مذاکرات به توافق جامع بینجامد، تا نگرانی ها درمورد ماهیت برنامه هسته ای ایران برطرف شود.



* نگاه آمریکا به ایران در طی فعالیت دولت یازدهم چه میزان تغییر کرده است؟

- موضع دولت اوباما همیشه این بوده که «ما خواستار حل مساله هسته ای ایران به طور صلح آمیز از طریق دیپلماسی هستیم». از این رو تصمیم از سرگیری مذاکرات جدی هسته ای در شروع ریاست جمهوری جناب آقای دکتر حجت الاسلام روحانی امیدوارکننده بود. غیر از موضوع هسته ای مشکلات دیگری با ایران داریم، اما اگر بتوانیم از طریق این مذاکرات به این معضل پایان دهیم، ممکن است این گام بزرگ به گام های دیگری برای رفع مشکلات تبدیل شود.



* مذاکراتی را که اخیرا برگزار شد چطور توصیف می کنید؟

- این دور از مذاکرات در فضای خوبی برگزار شد و طرفین قرار است با حسن نیت در آن حضور داشته باشند.



* پیش بینی شما از سرانجام مذاکرات چیست؟

- اصلا قابل پیش بینی نیست. مذاکرات مثل همیشه، مذاکرات در فضایی مملو از جدیت، حسن نیت و احترام متقابل انجام می شود . ما در این یک سال در این مذاکرات خیلی پیشرفت کرده ایم که نباید این پیشرفت را مورد غفلت قرار دهیم یا دست کم بگیریم. رسیدن به توافق نهایی که مرضی الطرفین باشد حتمی شدنی است. ما هر امکانی را برای رسیدن به تفاهم امتحان می کنیم و باید به انتظار نشست و دید آیا کافی است. به امید خدا این تلاش های همه طرفین کفایت کند تا با حصول نتیجه هم نگرانی های جدی و مشروع جامعه جهانی درمورد برنامه هسته ای ایران رفع شوند و هم تحریم های هسته ای از اقتصاد ایران برداشته شوند.



* دیدار آقای کری و ظریف و آن پیاده روی 15 دقیقه ای چه تاثیری در روند مذاکرات داشت؟

- وزیر خارجه آمریکا و وزیر خارجه ایران اخیرا در ژنو دیدار داشتند و با هم مدتی را پیاده روی کردند. وزیر امورخارجه آمریکا یعنی آقای جان کری پیش از این دیدار گفته بود که این دیدار در ژنو با هدف فراهم کردن زمینه مذاکرات درمورد برنامه هسته ای ایران و ایجاد پیشرفت های بیشتر در این مذاکرات است. وزیر خارجه آمریکا بر این اعتقاد بود که به ارزیابی تمام مسائل برنامه ریزی شده پرداخته شود. آقای جان کری تاکید داشت که وضعیت و برنامه های هیات مذاکره کننده باید مشخص شود تا بتوان با به سرانجام رساندن این موضوعات، مسیر برای رسیدن به توافق نهایی هموار شود.



* علاقه مند به سفر به ایران هستید؟

- بدون شک! من که سال های دراز ایران دوست بوده ام، خیلی علاقه مند و آرزومندم که یک روز به ایران سفر کنم تا همه زیبایی های آن را ببینم و اگر اینجوری شود، ان شاا... زبان فارسی ام خیلی از این بهتر شود!