مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دست به دست هم داده تا ازدواج برای جوانان امر دور از دسترسی باشد و هر روز جوانان بیشتری این آرزو را به فراموشی بسپارند، این درحالی است که شرایط فرهنگی جامعه نیز آنقدر بحرانی است که سرنوشت یک پنجم ازدواجها که به سختی هم صورت میگیرد به طلاق ختم میشود، مشکل اینجاست که حاکمیت و دولت برای حل این مشکلات تاکنون اقدام قابل توجهی نداشتهاند و در این میان فقط بخش جوانان وزارتخانه ورزش و جوانان ادعای رسیدگی به این مشکلات را دارد.
تدبیر24:این درحالی است که به گفته کارشناسان عملکرد این بخش نیز محدود به ابراز نگرانی و پژوهش هایی شده که تاکنون گرهی از کار و مشکلات جوانان باز نکرده و به همین دلیل بحث جدا شدن این بخش مدتی است دوباره سرزبان ها افتاده است اما نکته اینجاست که به اعتقاد کارشناسان مستقل شــدن دوباره این بخش نیز به تنهایی نمی توانـد گره گشای مشــکلات جوانـــان باشد.
معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان اعتقاد دارد که «ازدواج» جوانان موضوعی حاکمیتی است و به همین دلیل دولت و حکومت باید در آن ورود کند.
محمود گلزاری در نشست آموزشی مشورتی ازدواج و سلامت جوانان دراین باره عنوان کرد: مشکل اصلی در دستگاه های دولتی این است که مسئولان ما نگاه جدی به مقوله ازدواج نداشته و ازدواج را در یک وام ازدواج خلاصه کرده اند.
براساس مطالعات کارشناسان حوزه جوانان، نقطه اول چالش ها دراین بین، بی انگیزه بودن بخشی از جوانان در مورد ازدواج است، زیرا 50 درصد دلیل بی انگیزگی جوانان مسائل اقتصادی و اشتغال است. افزون بر این میانگین نرخ بیکاری جوانان 10 درصد بالاتر از نرخ بیکاری جامعه است.
گلزاری دراین باره بیان کرد: مسائل فرهنگی نیز مثل ترس از ازدواج، ترس از مسئولیت در این زمینه موثر است و باعث بروز ایجاد روابط نامشروع می شود. مجموع اینها باعث شده در کشور نزدیک به ده میلیون فرد در سن ازدواج داشته باشیم که مجرد هستند. وی با بیان اینکه چالش دوم مشکل همسریابی است، اظهارکرد: برخی دختران و پسران انگیزه و امکانات ازدواج را دارند، اما فرد مناسب را پیدا نمی کنند.
ساز وکار همسریابی در جامعه ما یک ساز وکار سنتی بوده، اما این مساله به دلایلی مثل گسترش شهرنشینی، هسته ای شدن خانواده ها و افزایش فاصله های اجتماعی دیگر جواب نمی دهد و جوانان هم حاکمیت والدین را قبول ندارند. این باعث می شود که بسیاری از دختران ما در تجردهای ناخواسته به سر ببرند و سنشان بالا رفته و به تجرد قطعی برسند.
این در حالی است که برخی پسران نیز روابط گسترده ای برقرار کرده و دچار بدبینی شده اند، بنابراین ازدواج نمی کنند. با توجه به این مساله می توان گفت همسریابی یکی دیگر از چالش های حوزه ازدواج است، برای نمونه این معضل منجر به ایجاد صد ها سایت ازدواج شده که زمینه های فریب جوانان را فراهم کرده اند.
ازدواج متولی ندارد
فرج الله عارفی، نایب رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس نیز با بیان این که ازدواج متولی خاصی در کشور ندارد، در گفت وگو با جام جم می افزاید: برخی دستگاه ها به صورت جداگانه در این زمینه فعالیت می کنند، اما تاثیرگذار نیستند.
وی با بیان این که سازمان جوانان نیز بتازگی فعالیت خاصی نداشته است، ادامه می دهد: بحث ازدواج جوانان اکنون نیز در حد وام ازدواج باقی مانده و به مسائل و مشکلات ازدواج جوانان پرداخته نمی شود.
به گفته وی، مشکلات فرهنگی چشم و هم چشمی بین خانواده ها و نبود درک مناسب بین زوجین بخشی از علل افزایش طلاق است، معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان، سومین مشکل ازدواج را مشاوره های قبل از ازدواج دانست و تصریح کرد: ما معتقدیم که زوج ها برای ازدواج باید از نظر اخلاقی، روانی و جسمی سالم باشند و تفکر هماهنگی از نظر فرهنگی و سبک زندگی داشته باشند؛ بنابراین مشاوره های قبل از ازدواج امری ضروری است.
باید تاکید کرد مشکل اینجاست که صدها مجوز تخصصی مشاوره ازدواج صادر شده، اما درصد قابل توجهی از مشاوران در زمینه مشاوره ازدواج صلاحیت ندارند.
ازدواج رنگ می بازد
غلامرضا قاسمی کبریا، مدرس دانشگاه نیز درباره کاهش نیافتن آمار طلاق در کشور به جام جم می گوید: باید گفت در این حوزه کاری نشده بنابراین مشکل حل نشده باقی مانده است. وی به تغییر سبک زندگی خانواده ها اشاره می کند و می افزاید: می توان گفت اکنون ازدواج معنی و مفهوم خود را ازدست داده و شرایط به گونه ای است که جوانان زمانی شرایط شان برای ازدواج آماده می شود که سن شان بالا رفته است.
مشکل اینجاست که شرایط ازدواج تغییر پیدا می کند و مشکل شده، اما برای رفع این مسائل کار فرهنگی انجام نگرفته بنابر این می توان گفت در کشور با آشفتگی فرهنگی رو به رو هستیم.
وی درباره بالارفتن آمار طلاق نیز خاطرنشان می کند:وقتی روش های غلط رواج پیدا می کند، پایداری ازدواج نیز به خطر می افتد اکنون اغلب جوانان بدون مشورت با والدین خود همسر خود را انتخاب می کنند.
اما معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان در این باره به جام جم می گوید: حدود 90 درصد از شیوه ازدواج در کشور ازدواج سنتی است بنابر این نمی توان گفت طلاق در کشور زیاد است، چون ازدواج سنتی کاهش پیدا کرده است.
این درحالی است که باید تاکید کرد یک سازمان یا وزارتخانه نمی تواند متولی بحث ازدواج در کشور باشد، زیرا اکنون برخی دستگاه ها به این مساله می پردازند، اما چون به شکل جزیره ای عمل می کنند تلاش های آنها نتیجه مناسبی نداشته است. نکته اینجاست که برای بهبود شرایط باید زیرساخت های اصلی فرهنگی بهبود پیدا کند.
قاسمی کبریا عنوان می کند:راه حل پشت سر گذاشتن این بحران خیلی پیچیده نیست و می توان با یک برنامه جامع فرهنگی مشکل را حل وفصل کرد برای نمونه وقتی خانواده ها آگاهی پیدا کنند دیگر رسم و رسوم به قول معروف دست و پاگیر مانند مهریه های سنگین و مراسم پرهزینه برچیده می شود.
معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان درباره راهکار لازم برای کاهش آمار طلاق خاطر نشان کرد: ابتدا باید سعی کنیم ازدواج سالم انجام شود؛ یک سوم ازدواج ها حتی ازدواج های سنتی ناقص و ناسالم شکل می گیرند، بنابراین ورود مجردها به زندگی متاهلی نیاز به متخصص دارد و باید یک مثلث که یک راس آن جوانان، یک راس آن والدین و یک راس آن را مشاور تشکیل می دهد، در ازدواج دخالت داشته باشند.
وی ابراز کرد: حکومت و دولت نیز باید آموزش های لازم در این حوزه را به افراد بدهد. مثلا در حوزه آموزش های جنسی که بخش قابل توجهی از جوانان مرد ما در این زمینه مشکل دارند، وزارت بهداشت و وزارت ورزش و جوانان باید جلوی آموزش های بی رویه جنسی را گرفته و آموزش های صحیح در این زمینه بدهند.
معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان افزود: نکته آخر ما مدیریت بعد از طلاق است. ما در سال حدود 160 تا 180 هزار ازدواج داریم که میانگین طلاق ما 20 درصد این تعداد است. یعنی در سال نزدیک به ده هزار دختر جوان زیر 30 سال طلاق گرفته و وارد جامعه می شوند. باید این تعداد ساماندهی و مدیریت شود و یک فرهنگ دینی و روشن در جامعه برای ازدواج آنها ایجاد شود نه این که آنها را رها کنیم.
گلزاری با بیان این که حل این مسائل یک موضوع فرابخشی است و وزارت بهداشت باید در این زمینه کمک کند. خاطرنشان کرد:ما دچار بحران خانواده شدیم که می توانیم این بحران را برطرف کنیم. معتقدم وزارت بهداشت و وزارت ورزش و جوانان باید با همکاری رسانه ها این بحران را برطرف کنند؛ البته کاری در زمینه همسریابی با موسسه تبیان در دست اجرا داریم و برای مشاوره قبل از ازدواج نیز پروتکلی را که ذکر شد ایجاد کردیم.
جدایی جوانان از ورزش نزدیک است
معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان هفته گذشته در جمع خبرنگاران درباره جدا شدن بخش جوانان از وزارت ورزش عنوان کرد: حدود 70 درصد کار درباره تفکیک حوزه جوانان از ورزش انجام شده و می توان امیدوار بود سال آینده سازمان ملی جوانان به معاونت بازگردد.
نایب رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس نیز در این باره توضیح می دهد: تصمیم نهایی برای جدایی این دو بخش دست مجلس است و باید دید در لایحه چه نکاتی دیده شده اگر به صلاح باشد نمایندگان به آن رای می دهند.
عارفی با با بیان اینکه وقتی موضوع جوانان در وزارتخانه پیگیری شود با قدرت بیشتری دنبال می شود، ادامه می دهد: به این شکل وزیر پاسخگو نیز هست.
قاسمی کبریا نیز درباره تاثیر گذاری بخش جوانان وزارت ورزش و جوانان توضیح می دهد: سهم این بخش خیلی جزئی است به همین دلیل آثاری از عملکرد آنها وجود ندارد و می توان گفت به اندازه یک باشگاه فوتبال نیز تاثیرگذار نبوده است.
وی تصریح می کند: برای رفع این مشکل حاکمیت باید برای بهبود وضع فرهنگی کشور برنامه جامع فرهنگی در نظر بگیرد، زیرا زمانی که ازدواج آسیب ببیند، خانواده و جامعه آسیب خواهد دید.
باید یادآور شد اکنون در کشور برای رفع این مشکل هیچ گزینه ای وجود ندارد، زیرا مشکل ازدواج و طلاق در کشور زمانی برطرف می شود که وظیفه تک تک دستگاه های کشور در قبال جوانان مشخص شده و دستگاه نظارتی قدرتمندی نیز بر عملکرد آنها نظارت کند، چون در غیر این صورت حل شدن مشکل جوانان در حد بیان مشکل باقی مانده و دستگاه ها فقط به ارائه گزارش عملکرد یا کارهای پژوهشی بسنده می کنند.