سفر 'اوباما' به هند زیر ذره بین پاکستان

تدبیر24:باراک اوباما روز گذشته (یکشنبه) برای انجام سفری سه روزه وارد دهلی نو شد. این دومین سفر وی از زمان آغاز ریاست جمهوری اش بر آمریکا است. او نخستین بار در سال 2010 میلادی از هند دیدن کرده بود.

مقامات رسمی پاکستان اگرچه در ظاهر اعلام کرده اند که سفر اوباما به هند، یک موضوع دوجانبه و مربوط به روابط دوجانبه دهلی نو و واشنگتن است، اما حساسیت و اهمیت این سفر و آثار مستقیم و غیرمستقیم آن بر پاکستان، حقیقتی غیرقابل انکار است.

توافقاتی که روز گذشته میان 'باراک اوباما' و 'نارندار مودی' نخست وزیر هند درخصوص قرارداد هسته ای سال 2008 میان دو کشور صورت گرفت، موضوعی است که پاکستان به عنوان اصلی ترین رقیب هسته ای هند در منطقه، بدقت آن را زیر نظر دارد و البته چندان هم از توافق های جدید هسته ای میان هند و آمریکا خوشحال نیست چرا که می داند هرگونه توافق هسته ای میان هند و آمریکا حتی اگر محدود به حوزه غیرنظامی باشد، باز هم موجب افزایش توان هسته ای هند خواهد شد.

هند و پاکستان هر دو جزو کشورهای هسته ای و دارنده سلاح های اتمی هستند و هیچ یک معاهده بین المللی منع گسترش سلاح های اتمی (ان.پی.تی) را امضا نکرده اند.

هند و آمریکا در سال 2008 میلادی، قراردادی در زمینه همکاری های هسته ای در حوزه غیرنظامی امضا کرده بودند اما این قرارداد به دلیل تردید واشنگتن به حسن نیت طرف هندی در اجرای دقیق آن، طی شش سال گذشته عملا راکد مانده بود. گویا گفت و گوهای روز گذشته اوباما و مودی درباره فعال کردن این قرار داد به ثمر نشسته و طبق توافقات جدید، آمریکا در زمینه توسعه فناوری هسته ای با هند همکاری خواهد کرد.

گرایش دولت باراک اوباما به سمت هند و افغانستان به ویژه بعد از تشکیل دولت جدید در این دو کشور همسایه پاکستان، کاملا مشهود است. گرایش واشنگتن به سمت تقویت روابط با دهلی نو و توجه بیشتر به کابل، همزمان با کم توجهی های کاخ سفید به پاکستان همراه بوده است تا حدی که رسما پاکستان را عامل ناآرامی و کمک به حملات تروریستی علیه هند و افغانستان معرفی کرده است.

بیش از دو ماه پیش، وزارت دفاع آمریکا با انتشار گزارشی، رسما اعلام کرد که پاکستان از گروه های شبه نظامی برای انجام حملات نیابتی و تروریستی علیه هند و پاکستان استفاده می کند. همین گزارش کافی بود تا پاکستان به عمق رویکرد واقعی واشنگتن نسبت به اسلام آباد پی ببرد.

سفر ماه گذشته 'جان کری' وزیر امور خارجه آمریکا به اسلام آباد برای انجام مذاکرات راهبردی میان دو کشور و نیز سفر دو هفته ای فرمانده ارتش پاکستان به واشنگتن که قبل از سفر جان کری انجام شد، اگر چه گویای ادامه مناسبات اسلام آباد-واشنگتن است، اما سفر اوباما به هند به مراتب مهم تر و پردستاوردتر محسوب می شود و دیدار جان کری از اسلام آباد را کاملا تحت الشعاع قرار می دهد.

با این وجود، 'سرتاج عزیز' مشاور نخست وزیر پاکستان در امنیت ملی و سیاست خارجی در واکنش به سفر جاری اوباما به هند، ابراز امیدواری کرده است که این سفر به کاهش تنش های موجود به هند و پاکستان و در نهایت به تقویت صلح و ثبات در منطقه جنوب آسیا بیانجامد.

پاکستان از اوباما انتظار دارد تا در جریان سفر به هند، ضمن اجتناب از نشانه رفتن انگشت اتهام به سمت اسلام آباد و متهم کردن آن به عامل بروز ناآرامی های مرزی، دولت نارندرا مودی را به از سرگیری مذاکرات با پاکستان برای حل و فصل تنش های مرزی و پذیرفتن قطعنامه های فرسوده سازمان ملل در خصوص منطقه مورد مناقشه کشمیر، متقاعد کند.

رسانه های آمریکایی نیز به نقل از کارشناسان و تحلیل گران سیاسی این کشور در خصوص سفر اوباما به هند نوشته اند که به احتمال زیاد، رییس جمهوری آمریکا از دهلی نو خواهد خواهد خواست تا مذاکرات با پاکستان را از سربگیرد.

پاکستان بارها اعلام کرده است که آماده مذاکره با هند است اما معتقد است چون روند مذاکرات از سوی هند متوقف شده است، هرگونه از سرگیری گفت و گوها بین دو کشور باید با پیشقدم شدن هند صورت گیرد.