سی و سومین جشنواره فیلم فجر در حالی از دیروز شروع بکار کرد که تفاوت های آشکاری در نحوه برگزاری آن با دوره های قبل وجود دارد. جداشدن زمان برگزاری بخش فیلم های بین الملل از فیلم های ملی، تعیین رییس هیات داوران و کاهش جوایز «سیمرغ» از جمله این تغییرها بود.
تدبیر24: سی و سومین جشنواره ی فیلم فجر با برپایی آیین آغازین آن از دیروز یکشنبه دوازدهم بهمن 1393، به مدت 11 روز آغاز به کار کرد. در مراسم افتتاحیه ی این جشنواره، «علی جنتی» وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، «علی ربیعی» وزیر تعاون کار و رفاه اجتماعی، «حجت الله ایوبی» رییس سازمان سینمایی کشور در کنار اهالی سینما و پیشکسوتان این عرصه حضور یافتند.
در این مراسم از «محمد علی کشاورز» بازیگر پیشکسوت سینما و «محمد حسین جعفریان» فیلمبردار پیشکسوت تجلیل شد.
شاید نرسیدن «عزت الله انتظامی» بازیگر پیشکسوت سینما به مراسم تجلیل از کشاورز به دلیل مشکلات تنفسی یکی از حاشیه های غم انگیز مراسم آغازین جشنواره بود. قرار بود انتظامی در این مراسم برای تجلیل از همکار پیشکسوت خود به روی صحنه برود.
انتظامی در عوض در پیامی خطاب به کشاورز نوشته است: عزیزم کشاورز، خوشحال می شدم در این مراسم با شکوه بزرگداشت تو هنرمند گرامی حضور داشتم، ولی به علت بیماری سخت ریوی، دکتر اجازه خروج از منزل با هوای آلوده تهران نمی دهد. محمد جان تو خوب می دانی مراسم بزرگداشت تو برای من بسیار بسیار ارزشمند و افتخار آمیز می باشد.
*** نگاهی به جشنواره ی فجر امسال و تفاوت های آن
جشنواره ی فجر امسال در چهار بخش مسابقه ی اصلی «سودای سیمرغ»، «نگاه نو» مربوط به فیلم اولی ها، «آثار مستند» و بخش «هنر و تجربه» برگزار خواهد شد.
دبیری جشنواره ی امسال را نیز همچون سال گذشته «علیرضا رضاداد» بر عهده دارد.
امسال 29 سالن سینمایی فیلم های جشنواره را به نمایش عموم می گذارند. 70 درصد ظرفیت سینماها از طریق پیش فروش واگذار شده و 30 درصد به صورت روز فروش در گیشه ها قابل خرید است.
به گفته ی اهالی سینما، سی و سومین جشنواره ی فیلم فجر، تفاوت های اساسی را با جشنواره های مشابه در سال های قبل دارد. کاهش تعداد فیلم های شرکت کننده در بخش های متفاوت جشنواره یکی از اصلی ترین این تفاوت هاست.
انتخاب رییس هیات داوران برای بخش مسابقه ی اصلی یا «سودای سیمرغ» جشنواره نیز یکی از تغییرهای جدید است.
در سی و سومین جشنواره ی فیلم فجر، بخش فیلم های بین الملل نیز از جشنواره فیلم های ملی تفکیک شده است. این بخش قرار است به طور مستقل در اردیبهشت سال آینده برگزار شود.
گفته می شود کاهش جوایز سیمرغ هم یکی از اساسی ترین تفاوت های جشنواره ی امسال با سال های پیش است.
*** بخش مسابقه ی اصلی یا «سودای سیمرغ»
در بخش مسابقه ی اصلی جشنواره ی فیلم فجر امسال 24 فیلم به رقابت برای دریافت سیمرغ بلورین خواهند پرداخت. فیلم هایی که تماشای آنها روی پرده ی نقره یی می تواند نمایی از سال آتی سینما را به دید مخاطبان بگذارد.
«عبدالله اسکندری» چهره پرداز سینما، «محمد بزرگ نیا» کارگردان و تهیه کننده ، «عزیز ساعتی» مدیر فیلمبرداری و عکاس، «علیرضا شجاع نوری» بازیگر و تهیه کننده، «مجید مجیدی» کارگردان و فیلمنامه نویس، «جواد طوسی» منتقد سینمایی و «مهتاب نصیرپور» بازیگر، بخش سودای سیمرغ سی و سومین جشنواره فیلم فجر را داوری خواهند کرد و مجید مجیدی ریاست هیات داوران را بر عهده دارد.
فیلم های حاضر در بخش مسابقه ی سی و سومین جشنواره ی فیلم فجر عبارتند از:
1- «ارغوان»؛ به کارگردانی «کیوان علی محمدی» و «امید بنکدار» و بازی «مهتاب کرامتی»، «مهدی احمدی» و «شقایق فراهانی» یکی از پر بازیگرترین فیلم های این دوره ی جشنواره است. ارغوان قصه ی اتفاقی آشنایی زن و مردی در شب مرگ یک موزیسین معروف را روایت می کند.
2- «اعترافات ذهن خطرناک من»؛ به کارگردانی «هومن سیدی» یک تریلر خیابانی، پر پیچ و خم و مملو از گره با بازی «نگار جواهریان»، «بابک حمیدیان» و «رویا نونهالی» داستانی است که سرنوشت مردی به نام فرهاد را روایت می کند.
3- «ایران برگر»؛ به کارگردانی «مسعود جعفری جوزانی» بعد از 16 سال توقف کارگردانی جوزانی در سینما است. ایران برگر با بازی «علی نصیریان»، «محسن تنابنده» و «سحر جعفری جوزانی»، فیلمی روستایی، طنز و با درون مایه های سیاسی است که به اعتقاد منتقدان، همین موضوع خطرپذیری فیلم را بالا می برد.
4- «بوفالو»؛ به کارگردانی «کاوه سجادی حسینی» و بازی «پرویز پرستویی» و «سهیلا گلستانی»، قصه ی زوجی را تعریف می کند که بعد از یک سرقت به قصد مهاجرت به بندر انزلی می روند اما ماجرا آنگونه که دلخواه آنها است پیش نمی رود و با مشکل هایی برخورد می کنند.
5- «بهمن»؛ به کارگردانی «مرتضی فرشباف» و بازی «فاطمه معتمدآریا»، قصه ی پرستار با سابقه یی را روایت می کند که می پذیرد به مدت 10 شب از زنی سالخورده مراقبت کند و این داستان در فضایی برفی می گذرد.
6- «تا آمدن احمد»؛ به کارگردانی «صادق صادق دقیقی» کارگردان نه چندان مشهوری است که در فیلم خود کوشیده، مقاومت مردم خارک در زمان جنگ را به تصویر بکشد. این فیلم که «پرهام دلدار» و «افسر اسدی» از بازیگران آن هستند، روایت تلاش های خانواده یی برای پیدا کردن فرزندشان در گیر و دار جنگ است.
7- «تگرگ و آفتاب»؛ به کارگردانی «رضا میرکریمی» و بازی «پریوش نظریه»، «جواد عزتی» و «اصغر همت»، قصه یی مرتبط با سال های دفاع مقدس است که تبعات سال های جنگ را به تصویر می کشد.
8- «حکایت عاشقی»؛ به کارگردانی «احمد رمضان زاده» حول محور رابطه یی عاشقانه می گردد. در این فیلم که «بهرام رادان» نقش اول مرد آن را بر عهده دارد، دل بستگی یک خبرنگار قدیمی به یکی از بازماندگان بمباران شیمیایی حلبچه به تصویر کشیده شده است.
9- «خانه دختر»؛ به کارگردانی «شهرام شاه حسینی» با بازی «حامد بهداد»، «پگاه آهنگرانی» و «باران کوثری» است که اثری اجتماعی- انتقادی محسوب می شود و روی زندگی جوانان متمرکز است.
10- «خداحافظی طولانی»؛ به کارگردانی «فرزاد موتمن» و بازی «سعید آقاخانی»، «ساره بیات» و «میترا حجار» فیلمی درباره ی زندگی مردی است که بعد از تبرئه به خاطر قتلی جنجالی تلاش می کند به جامعه برگردد، اما با مقاومت هایی از سوی اطرافیان مواجه می شود.
11- «دوران عاشقی»، به کارگردانی «علیرضا رییسیان» و بازی «لیلا حاتمی»، «شهاب حسینی»، «فرهاد اصلانی» و «بیتا فرهی» است. این فیلم را ملودرامی می دانند که با مسایل اجتماعی روز پیوند دارد. آن طور که می گویند فیلم دوران عاشقی ربطی هم به جنبش زنان دارد؛ چراکه شخصیت زن اصلی آن لیلا حاتمی فعال جنبش زنان است.
12- «رخ دیوانه»؛ به کارگردانی «ابوالحسن داودی» و بازی «طناز طباطبایی» و «صابر ابر» است. منتقدان رخ دیوانه را یک «تقاطع» دیگر می دانند. فیلمی اجتماعی درباره ی نسل جوان که در آن با قرار و مدار اینترنتی چند جوان که از طریق شبکه های اجتماعی با هم آشنا شده اند و بر اثر یک شوخی و شرط بندی هم چیز در مسیر دلهره آوری قرار می گیرد.
13- «روباه»؛ به کارگردانی «بهروز افخمی» با بازی «حمید گودرزی»، «مرجان شیرمحمدی» و «بابک حمیدیان» یک تریلر شهری با موضوع ترور دانشمندان هسته یی است.
14- «شرفناز»؛ به کارگردانی «حسن نجفی» با بازی «حمیرا ریاضی» و «علی اوسیوند» فیلمی جمع و جور و کم هزینه است که نگرانی های یک مادر درباره ی فرزندش را به تصویر می کشد.
15- «شکاف»؛ فیلمی به کارگردانی «کیارش اسدی زاده» و بازی «هانیه توسلی»، بابک حمیدیان، «پارسا پیروزفر» و «سحر دولتشاهی» است. قصه ی این فیلم درباره ی یک زوج معمولی است که مجبور می شوند برای مدتی از فرزند دوست خود نگهداری کنند، اما حادثه یی که برای کودک اتفاق می افتد، رابطه ی این زوج را به بحران می کشاند.
16- «شیفت شب»؛ فیلمی به کارگردانی «نیکی کریمی» و بازی «لیلا زارع»، «محمد رضا فروتن» و «سحر قریشی» است. شیفت شب داستانی زندگی زنی را روایت می کند که در خیابان های تهران به دنبال همسرش می گردد تا راز زندگی اش را کشف کند.
17- «طعم شیرین خیال»؛ به کارگردانی «کمال تبریزی» با بازی شهاب حسینی در نقش اصلی آن است. طعم شیرین خیال را یک فیلم «بانمک» می دانند که با محیط زیست ارتباط دارد و به ارتباط انسان و طبیعت می پردازد.
18- «عصر یخبندان»؛ به کارگردانی «مصطفی کیایی» یک ملودرام تلخ با بازی بهرام رادان، مهتاب کرامتی و «آنا نعمتی» است. عصر یخبندان یک فیلم اجتماعی جدی درباره ی زن و شوهرها، مواد مخدر و البته چیزهای دیگر است.
19- «فرار از قلعه رودخان»؛ به کارگردانی «غلامرضا رمضانی» و به بازیگری «محمد بحرانی»، «سیروس همتی»، «شکرخدا گودرزی» و «علیرضا مهران» است که در آن ماجراهای پر پیچ و خم اردوی شمال بچه های مدرسه یی در شهر «میبد» به تصویر کشیده می شود.
20- «قول»؛ فیلمی به کارگردانی «محمدعلی طالبی» و با بازی «مهدی شیرودی» و «معصومه میرحسینی» است. این فیلم درباره ی پسری به نام «پوریا» است که برای دوستش اتفاق ترسناکی می افتد و پوریا خود را در آن اتفاق مقصر می داند و می کوشد ماجرا را از دیگران مخفی کند.
21- «مرگ ماهی»؛ به کارگردانی «سید روح الله حجازی» با بازی نیکی کریمی، «علی مصفا»، طناز طباطبایی و بابک حمیدیان است. گفته می شود روح الله حجازی با مرگ ماهی ها بعد از «زندگی خصوصی آقا و خانم میم» و «زندگی مشترک آقای محمودی و بانو»، سه گانه اش درباره ی طبقه ی متوسط را کامل کرده است.
22- «مزار شریف»؛ به کارگردانی «عبدالحسن برزیده» و بازی «حسین یاری» و «مسعود رایگان» داستانی واقعی است؛ داستان حوادثی که در روزهای اشغال مزار شریف توسط طالبان رخ داد. فیلم مزار شریف، درباره ی شهادت هشت دیپلمات ایرانی به همراه «محمود صارمی» خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی در مزار شریف و فرار «الله مدد شاهسون» فردی که توانست از مهلکه بگریزد و پس از 16 روز خود را به مرز ایران برساند است.
23- «مشرف به کوچه ی بی نام»؛ فیلمی به کارگردانی «هاتف علیمردانی» و بازی «فرهاد اصلانی»، «پانته آ بهرام» و «باران کوثری» است. این فیلم درباره ی دو خانواده ی فقیر ساکن در جنوب شهر است که با هم دچار اختلاف هایی می شوند.
24- «من دیه گو مارادونا هستم»؛ به کارگردانی «بهرام توکلی» و با بازی «گلاب آدینه»، «سعید آقاخانی»، «ویشکا آسایش» و هومن سیدی است. می گویند قصه ی طنز و فضای مفرحی دارد و داستان فیلم حول محور طبقات پایین جامعه می گردد.
*** «نگاه نو»؛ بخشی برای مسابقه ی فیلم اولی ها
در بخش مسابقه ی «نگاه نو» جشنواره ی امسال هم 11 فیلم برای نمایش انتخاب شده اند. در این بخش که به فیلم اولی ها اختصاص دارد، دو فیلم انیمیشن بلند البته به صورت غیررقابتی نیز به نمایش در می آیند. مسوولان جشنواره در خصوص دلیل حضور نداشتن این دو فیلم در بخش مسابقه، به نوع قالب و ساختار این فیلم ها اشاره کرده اند؛ چراکه به گفته ی آنها فیلم های انیمیشن را به دلیل ساختارشان نمی توان با دیگر فیلم ها مقایسه و داوری کرد، اگرچه همزمان امکان نمایش و دیده شدن از آنها گرفته نشده است.
«همایون اسعدیان»، «حسن بلخاری»، «فرشته طایرپور»، «محمدمهدی عسگرپور» و «رضا مقصودی» هیات داوران بخش نگاه نو سی و سومین جشنواره فیلم فجرهستند.
گفتنی است برخلاف دوره های گذشته ی جشنواره ی فیلم فجر، امسال هیچ یک از آثار بخش نگاه نو این جشنواره در بخش مسابقه اصلی یا همان «سودای سیمرغ» حضور ندارند. اگرچه به اعتقاد سینماگران تمام آثار ساخته شده در این بخش آثاری حرفه یی هستند.
*** بخش هنر و تجربه
گروه سینماهای «هنر و تجربه» که در سال 93، به منظور اکران فیلم های خلاقانه و متفاوت از جمله مستند، فیلم بلند و کوتاه که مخاطبان خاص دارند و به هر دلیل به اکران تجاری نرسیده اند، تشکیل شد، با آثار خود در جشنواره ی امسال حضور دارد.
گفتنی است، شورای «هنر و تجربه» از میان آثار پیشنهاد شده ی هیات های انتخاب، 10 اثر سینمایی و 2 اثر مستند را به دبیرخانه جشنواره ی فیلم فجر معرفی کرده است. از میان این 12 اثر در نهایت از 2 اثر از سوی شورای سیاستگذاری «هنر و تجربه» قدردانی خواهد شد.
فیلم های مخاطب خاص مربوط به گروه هنر و تجربه در جشنواره ی امسال در سینماهای مخصوص گروه هنر و تجربه اکران خواهند شد.
این آثار عبارتند از: 1- «احتمال باران اسیدی» به کارگردانی «بهتاش صناعی ها»، 2- «خداحافظی طولانی» به کارگردانی «فرزاد موتمن»3- «داره صبح می شه» به کارگردانی «یلدا جبلی» 4- ندر دنیای تو ساعت چنده» به کارگردانی «صفی یزدانیان» 5- «دریا، ماهی و پرنده» به کارگردانی «مهرداد غفارزاده» 6- «روز مبادا» به کارگردانی «فائزه عزیزخانی» 7- «مردی که اسب شد» به کارگردانی «امیرحسین ثقفی» 8- «من دیه گو مارادونا هستم» به کارگردانی «بهرام توکلی» 9- «موقت» به کارگردانی «امیر عزیزی»،10- «یحیی سکوت نکرد» به کارگردانی «کاوه ابراهیم پور» 11- مستند «آتلان» به کارگردانی «معین کریم الدینی»، 12- مستند «من می خوام شاه بشم» به کارگردانی «مهدی گنجی».
از میان این آثار دو اثر «خداحافظی طولانی» و «من دیه گو مارادونا» هستم در بخش مسابقه اصلی شرکت داده شده اند.
*** بخش آثار مستند
در بخش رقابت آثار مستند که از سال گذشته تنها به مستندهای بلند اختصاص یافته است، در جشنواره ی امسال در مجموع با رای هیات انتخاب، پس از بررسی 100 اثر متقاضی، 8 اثر انتخاب شده است.
در این میان مستند «آتلان» که برنده ی جایزه ی بهترین کارگردانی در جشنواره ی «سینما حقیقت» 1393 شد و دو فیلم «ابرها در راهند» و «حیات در رگ های سرد» که به طور مشترک به عنوان بهترین فیلم در این جشنواره انتخاب شدند، به صورت مستقیم در بخش رقابت آثار مستند حضور خواهند داشت.
در بخش آثار مستند جشنواره، «حبیب احمدزاده»، «مهرداد اسکویی»، «محمدرضا اصلانی»، «محمدعلی فارسی» و «مانی میرصادقی» به داوری آثار مستند شرکت کننده می نشینند.
فیلم های شرکت کننده در این بخش عبارتند از: 1- «آتلان» به کارگردانی «معین کریم الدینی»2- «آزادراه» به کارگردانی «محسن خانجهانی»3- «بختک» به کارگردانی «محمد کارت»4- «پناهگاه» به کارگردانی «عباس سندی»5- «جای خالی» به کارگردانی «کمیل سوهانی»6- «زندگی پنهان» به کارگردانی «دلاور دوستانیان»7- «سفر به آمادای» به کارگردانی «فرشاد افشین پور» 8- «سمفونی استیضاح» به کارگردانی «محمدعلی شعبانی» 9- «فیه مافیه» به کارگردانی «صادق داوری فر»10- «کربلا؛ جغرافیای یک تاریخ» به کارگردانی «داریوش یاری»11- «من می خوام شاه بشم» به کارگردانی «مهدی گنجی».