سرزمین یاقوت سرخ کجاست؟

    تدبیر24:   شهر فردوس مرکز شهرستان فردوس، واقع در شمال غرب استان خراسان‌جنوبی، در 58 درجه و 10دقیقه طول و 34 درجه عرض جغرافیایی و ارتفاع 1275 متر از سطح دریا در فاصله 200 کیلومتری بیرجند قرار دارد.

وی افزود: شهر فردوس از شمال با شهر بجستان، از جنوب با شهر آیسک، از شرق با شهر اسلامیه و از غرب با شهر بشرویه همسایه است.

سرپرست اداره‌ی میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری فردوس اظهار کرد: نشانه‌های استقرار در سمت جنوب تپه خنچه شهر فردوس حکایت از سابقه‌ای 4000 ساله یعنی، دوران مفرغ دارد، هم‌چنین از محوطه‌ سرتخت باغستان نیز به‌عنوان سایتی نوسنگی می‌توان نام برد.

نجفی ادامه داد: شهر تاریخی تون از جمله شهرهای اوایل دوره‌ی اسلامی در سرزمین خراسان بزرگ محسوب می‌شده که از بافت شهری برخوردار و دارای کهندژ، شارستان و حصار و بارو بوده است.

وی اظهار کرد: آنچه مسلم است، تون از همان اوایل اسلام از شهرهای مهم منطقه بوده و جایگاه اقتصادی و اجتماعی خاصی داشته است.

مسجد جامع فردوس، مسجد دو ایوانی به سبک خراسانی

سرپرست اداره‌ی میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری فردوس در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: مسجد جامع فردوس از دوره سلجوقی خوارزمشاهی و به شماره ثبت ملی 1222 در جنوب شرق محوطه باستانی تون قرار دارد.

وی ادامه داد: مسجد جامع تون از مساجد دو ایوانی است که زلزله‌ای در اوایل قرن ششم هجری بنای اصلی آن را ویران می‌کند.

عرب افزود: آنچه از مسجد بر جا مانده ایوان قبله و شبستان‌های تابستانی و زمستانی در اضلاع شمالی و جنوبی است.

سرپرست اداره‌ی میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری فردوس اظهار کرد: ضلع ایوان قبله، اصیل‌ترین ضلع به‌لحاظ سابقه تاریخی است که با مقایسه آجرنما و نوع اجرای طاق و تویزه ایوان آن با ایوان و نقشه‌ی مسجد جامع زوزن، به دوره‌ی خوارزمشاهیان نسبت داده می‌شود، مسجد جامع فردوس یک مسجد دو ایوانی به سبک خراسانی بوده و بنای آن مربوط به قرون پنجم و ششم هجری قمری است.

نجفی با اشاره به این‌که این مسجد از قدمت آن از اوایل اسلام تا تیموری و در میدان موسی‌بن‌جعفر به طرف میدان گلشن قرار دارد، گفت: مسجد با داشتن کتیبه‌ای به سال 554 ه. ق ساخت بنا را تا دوره سلجوقی به عقب می‌برد از سویی مسجد دارای طاق‌هایی است که به تقلید از سبک ساسانی و با ستون‌های قطور و متناسب با طاق‌ها است که دوره ساخت بنا را به سده‌های نخست اسلام می‌رساند.

وی ادامه داد: به‌عبارتی فرم و اندام‌واره‌های مسجد هم پایه مساجدی چون تاریخانه دامغان می‌آید، لایه‌های متعدد گچ‌بر دیواره‌ها نیز نشان از تحولات فراوان است که بر شالوده بنای مسجد کوشک گذشته است.

کوه قلعه فردوس، عظیم‌ترین دژ جنوب خراسان

عرب با بیان این‌که کوه قلعه فردوس، عظیم‌ترین دژ جنوب خراسان است، تصریح کرد: کوه قلعه یا قلعه کوه فردوس به‌عنوان یکی از قلعه‌های مهم دوره اسماعیلیه و مرکز استقرار این فرقه در ایالت قهستان در جنوب خراسان بزرگ بوده است.

سرپرست اداره‌ی میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری فردوس افزود: این قلعه که در 10 کیلومتری جنوب شهر فردوس و شهر تاریخی تون و در بلندترین نقطه دشت فردوس قرار دارد، از تمام جهات بر منطقه مشرف است.

عرب خاطرنشان کرد: در دوره‌ی مغول و هم‌زمان با گسترش فرقه اسماعیلیه، این قلعه نیز از هجوم سربازان مغول در امان نماند و در همان دوران غارت و به آتش کشیده شد.

وی در خصوص شاخصه‌های این قلعه گفت: این قلعه در 6 حصار مختلف ساخته شده و مرکز فرماندهی آن در طبقه ششم در نوک قلعه قرار دارد. طبقات دیگر آن دارای دروازه‌های ورودی از جهات مختلف، محل نگهداری آذوقه، اسلحه‌خانه، اصطبل، آب انبار، برج، بارو و حمام، تالارها و سربازخانه است.

آبگرم معدنی فردوس، مهم‌ترین جاذبه‌ طبیعی و آب‌درمانی شرق کشور

سرپرست اداره‌ی میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری فردوس با بیان این‌که آبگرم معدنی فردوس، مهم‌ترین جاذبه‌ی طبیعی و آب‌درمانی شرق کشور است، گفت: آبگرم معدنی شهرستان فردوس نیز از جاذبه‌های گردشگری این شهرستان است که در ایام تعطیلات نوروز پذیرای خیل زیادی از مسافران است.

عرب افزود: این آبگرم با قدمتی 200 ساله یکی از جمله آبگرم‌های مطرح کشور است که آب آن نیز از خواص طبیعی بالایی برخوردار است.

وی یادآور شد: آبگرم معدنی فردوس دارای خواص درمانی وی‍ژه‌ای برای دردهای روماتیسمی و مفاصل و علاوه‌بر آن از املاح و خواص طبیعی دیگری نیز برخوردار است.