فرصت يگانه براي تعامل در خليج فارس

تدبیر24: اوايل اين ماه، در سوئيس به پيشرفت‌هاي مهمي دست يافتيم. ما به همراه پنج عضو دائمي شوراي امنيت و آلمان به راه‌حل‌هايي رسيديم كه مي‌تواند هرگونه شك و ترديد را درباره ماهيت صرفا صلح آميز برنامه هسته‌اي ايران از بين ببرد و همزمان تحريم‌هاي بين‌المللي عليه ايران را لغو نمايد. با اين حال براي دستيابي به توافق هسته‌اي مورد انتظار، به اراده سياسي بيشتري نياز است. مردم ايران قبلا انتخاب و اراده خود را براي تعامل عزتمند با جهان نشان داده‌اند. اكنون نوبت آمريكا و متحدان غربي‌اش است كه از بين تعامل و تقابل، بين مذاكره و شعار و بين توافق و فشار يكي را انتخاب كنند. ما چنين امكاني را داريم كه با شجاعت در مديريت و جسارت در اتخاذ تصميمات درست به بحران ساختگي فعلي پايان دهيم، تا بتوانيم به كارهاي مهم‌تري كه بايد انجام شوند بپردازيم. در حال حاضر، منطقه وسيع‌تر خليج فارس در ناآرامي به سر مي‌برد. اكنون سوال اساسي در منطقه، ظهور و سقوط دولت‌ها نيست؛ بلكه موضوع اصلي اساس و بافت اجتماعي، فرهنگي و مذهبي است كه در تمامي كشورهاي منطقه با تهديد روبه رو است. ايران در مواضع خود همواره شفاف بوده است. گستره تعامل سازنده ايران در واقع گستره‌اي بسيار فراتر از مذاكرات هسته‌اي را فرا مي‌گيرد. روابط خوب با همسايگان جزو مهم‌ترين اولويت‌هاي ايران است. اعتقاد اساسي ما اين است كه موضوع هسته‌اي صرفا به مثابه يك عارضه جانبي بوده و نمي‌تواند عاملي براي عدم اعتماد، تنش و بحران در نظر گرفته شود. با توجه به پيشرفت‌هاي اخير در پيشگيري از اينگونه عوارض جانبي، اينك زمان آن رسيده است كه ايران و ديگر كشورهاي منطقه به ريشه‌هاي اصلي بي‌اعتمادي و تنش در منطقه وسيع‌تر خليج فارس بپردازند. ماهيت سياست خارجي ايران جامع و فراگير است. اين يك انتخاب يا ترجيح صرف نيست بلكه به دليل شناسايي عميق اين واقعيت است كه جهاني شدن تمامي گزينه‌هاي جايگزين را منسوخ كرده است. در حقيقت هيچ ملتي نمي‌تواند بدون اينكه منافع ديگران را نيز در نظر گيرد به منافع خود دست يابد. در هيچ نقطه‌اي از دنيا اهميت اين‌سازو كارها مشهودتر از منطقه خليج فارس نيست. همگي ما به يك ارزيابي هوشمندانه از پيچيدگي‌ها و واقعيت‌هاي درهم تنيده منطقه و اتخاذ سياست‌هايي پايدار بر اساس آن و براي مواجهه با آنها نياز داريم. مبارزه با ترور يك نمونه از اين موارد است. هيچ كس نمي‌تواند با القاعده و خويشاوندان فكري‌اش نظير به اصطلاح دولت اسلامي- كه نه دولت است و نه اسلامي- در عراق مبارزه كند، در حالي كه آنها را در يمن و سوريه به شكل موثري گسترش مي‌دهد. حوزه‌هاي متعددي وجود دارد كه ايران و ديگر كشورهاي منطقه در آن منافع مشتركي دارند. تاسيس يك مجمع گفت‌وگوي منطقه‌اي در خليج فارس براي تسهيل تعاملات، موضوعي است كه مي‌بايست مدت‌ها قبل راه‌اندازي مي‌شد. يكي از موضوعات ضروري و فوري در ميان فجايع جاري در منطقه ما يمن است. ايران يك رهيافت معقول و اجرايي براي حل اين بحران دردناك ارائه داده است. در يك سطح وسيع‌تر، گفت‌وگوهاي منطقه‌اي مي‌بايست بر اساس اصول مشترك پذيرفته شده جهاني و برخي اهداف مشترك صورت گيرد كه مهم‌ترين آنها عبارتند از: احترام به حاكميت، تماميت ارضي و استقلال سياسي تمامي كشورها؛ تغييرناپذيري مرزهاي بين‌المللي؛ عدم دخالت در امور داخلي ساير كشورها؛ حل و فصل مسالمت آميز اختلافات؛ ممنوعيت تهديد يا استفاده از زور و ترويج صلح، ثبات، پيشرفت و سعادت در منطقه. جهان نمي‌تواند بيش از اين از پرداختن به ريشه‌هاي ناآرامي در منطقه وسيع‌تر خليج فارس طفره برود. اين فرصت يگانه‌اي است براي تعامل كه نبايد هدر برود.