سواحل هرمزگان می‌میرند؟

 تدبیر24:  محمد میرحسینی، دکترای علوم زیست محیطی  اظهار کرد: کودهای شیمیایی استفاده شده در مزارع همواره به دریا وارد می‌شوند که باید با مسئولیت بیشتری در این مورد رفتار شود.

وی به حجم تولید زباله در شهرهای هرمزگان اشاره کرد و افزود: روزانه 1300 تن زباله در استان تولید می‌شود و دی اکسیدکربن و شیرآبه حاصل از زباله از عوامل مهم تخریب محیط زیست محسوب می‌شود. متاسفانه به دلیل طراحی‌های غلط شهری، زباله‌های حاصل از جاری شدن سیل با چشم دیده می‌شود.

لزوم ارزش‌گذاری بسترهای مرجانی و جنگل‌های حرا

این کارشناس محیط زیست با بیان اینکه مسأله آلودگی زمین یکی از مسائل عمده محیط زیست است، خاطرنشان کرد: ارزش‌گذاری محیط زیست می‌تواند کمک شایانی به توسعه و پایداری محیط زیست کند. به عنوان نمونه می‌توان در هرمزگان، بسترهای مرجانی و جنگل‌های حرا را ارزش‌گذاری کنیم که البته بررسی‌هایی در این رابطه توسط برخی متخصصین صورت گرفته است.

بقا و پایداری سواحل در معرض خطر

وی با اشاره به تنوع زیستی بالای جزیره قشم، تصریح کرد: جزیره قشم به عنوان بزرگترین جزیره ایرانی خلیج فارس، با داشتن نوار ساحلی گسترده و تنوع زیستی و زیستگاهی بالا، از مناطق حساس ساحلی کشور به شمار می‌آید. با افزایش روزافزون صنایع و گسترش شهرها به سمت سواحل، بقا و پایداری این سواحل ارزشمند در معرض خطر جدی قرار دارند. البته در جزیره قشم، جدا از موضوع تخلیه سوخت قاچاق، هنوز تهدیدی جدی برای سواحل این جزیره مشاهده نشده است، ولی به دلیل منطقه آزاد بودن و توسعه روز افزون صنایع نباید این مسئله را از نظر دور داشت.

دفن غیر اصولی زباله در اغلب مناطق کشور

این کارشناس محیط زیست با تصریح بر اینکه مصرف بی‌رویه منابع، یکی از عوامل تهدیدکننده محیط زیست به شمار می‌رود، افزود: با توسعه شهرنشینی، روزانه منابع زیادی به عنوان زباله در طبیعت رها می‌شود. در ایران، با وجود هزینه‌ای که صرف این موضوع می‌شود، اما کمبود اراضی مناسب، فقدان قوانین و مقررات کارآمد، نبودن نظارت بر نحوه فعالیت و مکان یابی نامناسب محل‌های دفن زباله، توجه ناکافی به توسعه صنایع بازیافت، کمبود اعتبارات و نبودِ مشارکت مردمی سبب شده است زباله‌ها در اغلب مناطق کشور مدیریت اصولی نشده و غیر اصولی دفع شود.

وی ادامه داد: امروزه انواع پلاستیک، ظروف یک بار مصرف، اسباب بازی و قوطی‌های فلزی و شیشه‌ای بخشی از زباله‌های منازل است که بیش از هرچیزی محیط زیست را تهدید می‌کند. باید توجه داشت تمام موادی که از نظر ما به درد بخور نیستند، دور ریختنی نیستند. اگر به هزینه‌های جمع‌آوری و دفن زباله نگاهی بیندازیم، متوجه می‌شویم که با کمی دقت می‌توان از استهلاک چه سرمایه قابل توجهی جلوگیری کرد.

میرحسینی اضافه کرد: اگر مردم بدانند که هزینه جمع‌آوری و دفن هر تن زباله 35 هزار ریال است و برای تولید هر تن کاغذ باید 15 اصله درخت تنومند قطع شود، برای تولید هر تن آلومینیوم 4 تن سنگ معدن و 7 تن زغال سنگ لازم است یا برای تولید شیشه باید مقدار زیادی شن و ماسه از زمین استخراج شود و عمل حفاری و استخراج منظره زشتی به محل معدن می‌دهد و علاوه بر آن مقدار زیادی سوخت و آب نیز مصرف می‌شود، قطعا نگاهی دلسوزانه تر به محیط زیست خود داشته و مصرف اینگونه مواد را بیشتر مدیریت می‌کردند.

تاثیر خطرناک شیرابه زباله بر آب و خاک

وی با اشاره به اینکه هر تن زباله حدود 400 مترمکعب گاز گلخانه‌ای دی اکسید کربن متصاعد می‌کند، بیان کرد: از هر تن زباله 400 تا 600 لیتر شیرابه خارج می‌شود که می‌تواند تاثیر خطرناکی روی آب و خاک داشته باشد و محل‌های دفن زباله هر روز گسترش بیشتری پیدا می‌کنند. اگر تولید زباله به همین ترتیب ادامه داشته باشد، مدت زیادی طول نخواهد کشید که تمام اراضی اطراف شهرها پر از زباله شده و محلی برای دفن زباله باقی نخواهد ماند.

ظروف پلاستیکی، عامل بزرگترین مشکلات زیست محیطی

این کارشناس محیط زیست خاطرنشان کرد: بازگشت به طبیعت در مورد بسیاری از زباله‌ها به طول می‌انجامد و این مواد سالها باعث آلودگی و آسیب به محیط زیست می‌شوند. شیشه و قوطی‌های فلزی و بویژه آلومینیومی صدها سال روی زمین باقی می‌مانند. کیسه‌ها و ظروف پلاستیکی که یک روز به دلیل سبکی و دوام ساخته شدند، امروزه عامل بزرگترین مشکلات زیست محیطی هستند. پلاستیک غیر قابل تجزیه است و کیسه‌های نایلونی به طور متوسط 500 سال در محیط باقی می‌مانند. کیسه‌های پلاستیکی همراه باد همه جا پخش می‌شوند و بیشتر آنها سر از دریا درآورده یا با بلعیده شدن توسط جانداران سبب مرگ آنها می‌شوند. چنانچه پلاستیک و نایلون موجود در زباله سوزانده شود، اسید کلریدریک تولید می‌شود که باعث آلودگی هوا و آسیب رساندن به انسان و دیگر موجودات می‌شود.

وی اضافه کرد: از سوی دیگر، انباشته شدن زباله در محل و شهرها مکان خوبی برای رشد میکروبها و تولید و تکثیر حشرات و جانوران موذی نظیر موش است، زیرا زباله سه عامل رشد و تکثیر این جانداران یعنی مواد غذایی، رطوبت و پناهگاه را با خود دارد. طبق برآوردهای علمی در هر گرم خاکروبه بین 50 هزار تا 10 میلیون باکتری مختلف وجود دارد. مگس که ناقل انواع بیماری است و موش که تکثیر آن بستگی به میزان زباله دارد، در اثر انباشتگی زباله سلامت محیط انسانی را تهدید می‌کنند. بعضی از زباله‌های خانگی مثل انواع باکتری، لامپهای مهتابی و جیوه‌ای و لوازم الکترونیکی به علت داشتن سرب، جیوه و کادمیوم در ترکیب خود خطرناک هستند.

تنوع زیستی در حال از بین رفتن

وی با بیان اینکه متاسفانه در حال از دست دادن تنوع زیستی هستیم، بیان کرد: موضوع این نیست که گونه‌های کمیاب در حال نابودی هستند زیرا تمام زیستگاه‌های جانوری و گیاهی به خاطر رشد سریع صنایع مختلف خصوصا کشاورزی در حال نابودشدن هستند. ما به نقطه‌ای رسیده‌ایم که باید تمام تلاش خود را برای حفظ تنوع زیستی انجام دهیم. در واقع باید بیشتر روی خشکی کار کنیم و فشار را روی مسیرهای آبی و اکوسیستم‌های دریایی کاهش دهیم.