حکم عقل درباره فیس بوک چیست؟

1 - محمود واعظی ، وزیر ارتباطات ، درباره اینکه موضوع بررسی فیلتر سایت‌هایی نظیر فیس بوک و تویئتر به کجا رسید اظهار کرد:‌ قرار نیست که این سایت‌های رفع فیلتر شوند و تحت همان شرایطی که بوده‌اند خواهند ماند. 

 (ایسنا)

2 - رفع فیلتر شبکه های اجتماعی از جمله فیس بوک در کارگروه ویژه ای، خارج از این وزارتخانه در حال بررسی است. محمود واعظی در پاسخ به پرسش خبرنگاران مبنی بر اینکه با وجود سخن شما در رفع فیلتر فیس بوک، این اتفاق تا کنون نیفتاده، تنها گفته است: تا کنون چنین حرفی نزدم.

 (اطلاعیه روابط عمومی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات)

با توجه به رسمیت روابط عمومی که به بیانگر سیاست و موضع وزارتخانه هاست ، قاعدتاً باید خبر دوم را جدی گرفت و از کنار اولی گذشت.

با این وصف ، می توان نکات زیر را در این باره مورد تأمل قرار داد:

الف - فیلترینگ کنونی فیس بوک، در پی حوادث بعد از انتخابات 88 رخ داد و در واقع ، یک "فوریت امنیتی" در آن زمان بود. امروز و بعد از چهار سال ، زمینه های امنیتی آن اقدام ، منتفی شده و خطری از جانب فیس بوک ، کشور را تهدید نمی کند.

وضعیت فعلی مانند آن است که به پلیس دستور داده شود در ماه رمضان ، با کسانی که در ملأ عام غذا می خورند برخورد کند و پلیس بعد از پایان ماه رمضان نیز با استناد به دستور پیشین ، همچنان با افرادی که در بیرون از خانه چیزی می خورند یا می آشامند، برخورد کند!

ب - فیلترینگ ، اقدامی برای جلوگیری از ورود افراد به یک سایت خاص است. کسانی که فیس بوک را فیلتر کرده اند ، پاسخ دهند که آیا اقدام شان به نتیجه مطلوب شان منتهی شده و ایرانیان ، از عضویت و فعالیت در فیس بوک ، محروم شده اند؟

پاسخ، صد در صد منفی است و میلیون ها ایرانی، در 24 ساعت 7 روز هفته ، در فیس بوک حضور دارند. پس از منظر عقلی و کارکردی نیز ، وضعیت کنونی توجیه ندارد.

ج - بخش مهمی از کسانی که از فیلترشکن استفاده می کنند، صرفاً برای این سراغ فیلترشکن ها می روند که بتوانند از فیس بوک استفاده کنند ؛ لذا اگر فیس بوک رفع فیلتر شود ، کاسبی پر رونق وی پی ان و پروکسی فروشان کساد می شود. بدین ترتیب ، بخش مهمی از فعالان فیس بوک ، با استفاده از فیلترشکنی که برای فیس بوک تهیه کرده اند ، سراغ سایت های فیلتر شده دیگر نخواهند رفت.

د - فیس بوک ، مانند هر امکان دیگری که فناوری برای انسان ها به ارمغان می آورد، می تواند مورد استفاده مثبت یا منفی باشد. منع فیس بوک ، مانند آن است که بگویند از امروز تردد خودرو در کشور ممنوع است و در توجیه آن ، به کشته شدن سالانه 24 هزار نفر در تصادفات رانندگی استناد کنند! حال آن که چنین منعی در نظر نمی گیرند و می کوشند با اقداماتی مانند ترویج فرهنگ صحیح رانندگی، تلفات را کاهش دهند.

ه - این که وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرده که موضوع فیس بوک در مجموعه ای خارج از این وزارتخانه تحت بررسی است ، گزاره کاملاً درستی است زیرا فیلترینگ در حوزه اختیارات این وزارتخانه نیست که از وزیرش پاسخ بخواهند بلکه طبق قانون جرایم رایانه ای ، کارگروهی فراقوه ای ، مسؤول فرایند فیلترینگ است و وزیر ارتباطات (یا نماینده او) ، تنها یکی از اعضاست.
با این حال ، باید توجه داشت که 6 وزیر در این کارگروه عضویت دارند (ارتباطات،اطلاعات، ارشاد،علوم،دادگستری،آموزش و پرورش) و دولتی ها می توانند با آرای خود ، به طریق کاملاً قانونی تصمیمات لازمه اتخاذ کنند. به ویژه آن که با توجه به استدلال های پیش گفته ، احتمال این که دیگر اعضا نیز با اندیشه و تأمل در این موضوع ، رأی به رفع فیلترینگ دهند ، اصلاً بعید نیست.

و - همگرایی حکومت و مردم ، یکی از مهم ترین مقوله هایی است که نمی توان از کنار آن با بی اعتنایی گذشت. وقتی میلیون ها ایرانی که عمدتاً جزو تحصیل کردگان این کشور هستند در شبکه های اجتماعی مانند فیس بوک حضور دارند، خِرد سیاسی نیز حکم می کند تقابلی با اراده میلیونی مردم وجود نداشته باشد.