بازار کار در انحصار دانش آموختگان دانشگاه فنی و حرفه ای

تدبیر24: به گزارش اداره کل روابط عمومی دانشگاه فنی وحرفه ای کشور، یکی از ویژگی ها و ماموریت اصلی این دانشگاه به عنوان یک دانشگاه الهی، پویا، اشتغال زا و كارآفرین که تنها دانشگاه متولی آموزش های عالی فنی و حرفه ای است که ضمن تاكید بر حفظ ارزش های بنیادین نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، پیوند واقعی بین علم و عمل و تبدیل به ثروت را در دستور كار خود قرارداده و تلاش می كند از طریق تربیت تكنسین های ماهر و كارآفرین و نیز تعامل با مراكز صنعتی، بخش های دولتی و غیر دولتی، ایجاد زمینه لازم برای كسب مهارت ها، ایجاد اشتغال و كارآفرینی برای جوانان ایران زمین سرلوحه برنامه های خود قرار دهد.

نمونه هایی از فعالیت های دانشگاه فنی و حرفه ای
برنامه ریزی برای تربیت تكنسین و نیروی كار ماهر به عنوان مهمترین سرمایه انسانی دانشگاه، برنامه ریزی برای برگزاری ارتباط واقعی بین صنعت و دانشگاه، ایجاد فضای مناسب برای بسط و اشاعه تفكر مهندسی معكوس در دانشكده ها و آموزشكده ها برای ساخت دستگاه های صنعتی مورد نیاز، برنامه ریزی برای شكل گیری انجمن فارغ التحصیلان دانشگاه فنی و حرفه ای، ایجاد شركت های دانش بنیان و تخصیص بودجه به پروژه های دانشجویی، تجهیز كارگاه و آزمایشگاه های مراكز تابعه و به روز آوری آن ها، برنامه ریزی برای توسعه بازارچه های مجازی به منظور عرضه تولیدات دست ساخته های استادان و دانشجویان دانشگاه است.

تعامل با بخش خصوصی برای افزایش بهره وری
از دیگر فعالیت های دانشگاه فنی و حرفه ای، ایجاد تعامل موثر با بانک های عامل به منظور دریافت تسهیلات برای استادان و دانشجویان برای راه اندازی بنگاه های زود بازده اقتصادی، ایجاد تعاونی مصرف برای عرضه مناسب تولیدات مراكز تابعه دانشگاه با برگزاری نمایشگاه های فصلی یا دایمی، ایجاد بستر مناسب برای تاسیس تعاونی های تولیدی و توزیعی برای استادان و دانشجویان و همچنین تعامل با بخش خصوصی برای افزایش بهره وری، اصلاح سرفصل های دروس به منظور كاربردی كردن آموزش، برگزاری دوره های آموزشی با موضوع كارآفرینی برای دانشجویان و استادان، بومی سازی رشته ها با صنایع مرتبط در استان ها بر اساس طرح آمایش است.

راه اندازی 60 آزمایشگاه درجه یک در این دانشگاه
دانشگاه فنی وحرفه ای همچنین در ادامه فعالیت های خود در حال راه اندازی 60 آزمایشگاه درجه یک در این دانشگاه است و همچنین به زودی تجهیزات، كارگاه ها و آزمایشگاه های این دانشگاه به روز رسانی می شوند. بنابراین با راه اندازی این 60 آزمایشگاه در دانشكده و آموزشكده ها با این رویکرد، برای دانش آموختگانی كه از دانشگاه‌های عرضه محور دانش آموخته شده و مهارت های لازم را كسب نكردند دوره های آزاد برگزارمی شود.

راه اندازی رشته های جدیدی هوافضا و نانو در دستور کار دانشگاه
این دانشگاه همچنین در خصوص برگزاری دوره های آزاد، تفاهم نامه های متعددی با دانشگاه های مادر سراسر كشور منعقد کرده و به زودی تغییر سر فصل دروس برای ارتقا دانشگاه و راه اندازی رشته های جدیدی مانند هوافضا و نانو در دستور کار دارد و تعدادی از رشته های منسوخ شده را نیزحذف خواهد کرد. همچنین قرار است این دانشگاه در راستای ارتقای این مرکز، كارشناسی رشته های مهندسی را به صورت فنی و حرفه ای ایجاد کند زیرا فناوری ها به اندازه ای ارتقا پیدا كرده كه دیگر تربیت تكنسین جوابگوی اینگونه نیازها نیست و باید مهندسان برای كار با فناوری های همه نو تربیت شوند. همچنین برنامه ریزی و پیگیری در جهت انعكاس اهداف بلند مدت دانشگاه برای تعامل با دولت و بخصوص معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری جهت نگاه ویژه برای این دانشگاه در برنامه ششم توسعه در دستور كار ستاد قرار گرفته است. یکی دیگر از کارها و اهداف مهم این دانشگاه ارتقا مراكز از آموزشكده ها به دانشكده است که در دستور كار ستادی قرار گرفته است.

خروجی دانشگاه فنی وحرفه ای
خروجی یک سیستم مهم ترین بخش یک مجموعه محسوب می شود، لذا در آموزش عالی نیزخروجی آن كه همان دانش آموختگان دانشگاه ها هستند باید مورد توجه قرار گیرد، از این رو باید دید که چقدر نیاز بازار كار را بر آورده كرده و چه اندازه مورد اقبال صنعت و خدمات جامعه قرار گرفته است. اکنون با توجه به تلاش این دانشگاه و فعالیت های موثر خود، دربیشتر رشته ها 80 درصد فارغ التحصیلان دانشگاه فنی و حرفه ای جذب بازار کار می شوند و این نشان از خروجی خوب این دانشگاه است.

با راه‌اندازی دانشگاه فنی‌ وحرفه‌ای، انقلابی در عرصه آموزش عالی رقم خورد
همچنین با توجه به ایجاد فناوری های جدید، این دانشگاه قصد دارد دوره های كارشناسی پیوسته مهندسی با ماموریت مهارت محوری در جهت پیشبرد دانشگاه كارآفرین راه اندازی كند. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان اهل فن با راه‌اندازی دانشگاه فنی‌ وحرفه‌ای، اتفاق جدیدی در عرصه آموزش عالی كشور رقم خورده است وایجاد چنین مرکزی در آموزش عالی كشور، خود به‌عنوان یک اتفاق بزرگ و استراتژیک برای نظام جمهوری اسلامی ایران بوده است و این تنها یک دانشگاه نیست بلکه نگاه به یک مجموعه کارآفرین است از این رو دانشگاه فنی و حرفه ای با سامان بخشیدن به بخش آموزش به دنبال این است که به هدف اصلی خود كه تربیت تكنسین ماهر كه نیاز اصلی صنعت و بازراست، برسد .

مشکلات و کمبود های دانشگاه
اما این دانشگاه با مشکلاتی هم دست و پنجه نرم می کند و آن کمبود بودجه است. در خصوص بودجه اختصاص داده شده به دانشگاه فنی و حرفه ای طبق گفته رییس این دانشگاه، در سال 94 حدود 253 میلیارد و 777 میلیون و 200 هزار تومان اعتبار عمومی و 700 میلیارد تومان اعتبار اختصاصی و 501 میلیارد و923 میلیون و 900 هزار تومان اعتبار عمرانی است که به تصویب مجلس رسیده اما هنوز دریافت نشده است که این البته با توجه به تعداد 201 هزار و 162دانشجوی این دانشگاه، این اعتبار بسیار اندک است. با توجه به اینکه دانشگاه فنی و حرفه ای از آموزشکده های آموزش و پروش تشکیل شده و این آموزشکده ها سرانه ای نبودند، بنابراین سرانه ای که به دانشجویان این دانشگاه اختصاص دادند بسیار ناچیز است، لذا اگر بخواهیم این دانشگاه به روز شود و بدهی نداشته باشد تا بدون دغدغه بتواند به اهداف اصلی خود برسد باید حداقل 100 درصد اعتبار دانشگاه افزایش یابد که بازسازی آزمایشگاه های این دانشگاه نیز در دستور کار قرار گیرد.

دانشگاه فنی و حرفه ای، دانشگاهی تقاضا محور
ماموریت دانشگاه فنی و حرفه ای از این جهت با دیگر دانشگاه‌ها تفاوت دارد که آنان عرضه محور و این دانشگاه تقاضا محور هستند و اینکه باید با تربیت نیروهای متخصص نیازهای جامعه را برآورده کند و در بازار کار جایگاهی داشته باشند. این دانشگاه سال گذشته تقریبا همه ظرفیت های خود که 90هزار بوده را پر کرده است، این در حالی است که برخی از دانشگاه ها زیر 50 درصد توانستند ظرفیت های خود را پرکنند.

جذب دانشجوی خارجی در آموزشکده های فنی و حرفه ای همجوار با مرز
یکی از اقدامات خوب و موثری که دانشگاه فنی و حرفه ای انجام داده است جذب دانشجوی خارجی در آموزشکده های فنی و حرفه ای همجوار با کشورهای همسایه است. دانشکده و آموزشکده های شهرستان های همجوار با مرز در آینده ای نزدیک از کشورهای همسایه، دانشجوی فنی و حرفه ای پذیرش می کنند.

به ازای هر یک نفر لیسانس حداقل باید 6 تکنسین داشته باشیم
با توجه به اینکه استانداردها از وجود 6 تکنسین یا کاردان در ازای یک لیسانس نشان می دهد، این در حالی است که در کشور ما به ازای هر تکنسین حدود 10 فارغ التحصیل لیسانس وجود دارد. برداشت ذهنی از کاردان یعنی کارگر که این به لحاظ فرهنگی اشتباه است و در کشوری مانند ایران نیاز به نیروی فوق دیپلم فنی و حرفه ای بیشتر از مقاطع تحصیلات دیگر است که البته این بدان معنا نیست که جایگاه دانشگاه فنی و حرفه ای تنها در تربیت دانشجوی کاردانی است بلکه با توجه به پیشرفت فناوری نسبت به گذشته، نیز باید به سمت توسعه کارشناسی فنی و حرفه ای و مقاطع تحصیلات تکمیلی حرکت کنیم .

توانایی دانشگاه فنی و حرفه ای برای انجام پروژه های ملی
این دانشگاه قصد دارد توسط اساتید و دانشجویان خود بتواند مسوولیت انجام بخشی از پروژه های ملی در حوزه های نظامی، مخابراتی، انرژی و ... را عهده دار شود و در این موضوعات مانند دانشگاه های طراز اول مشارکت کند.

بازار کار در انحصار دانش آموختگان فنی و حرفه ای
دانش آموختگان این مجموعه آموزشی علاوه بر داشتن توانایی علمی، از مهارت‌های عملی و کاربردی لازم نیزبرخوردار هستند، به نحوی که اکثر آنها در زمینه های مربوط به رشته تحصیلی خود جذب بازار کار می‌شوند. مراکز دانشگاه فنی و حرفه ای با برخورداری از کادر آموزشی فرهیخته و مجرب و امکانات و تجهیزات آموزشی مناسب با شاخص کارایی بیرونی قابل قبول در 54 رشته و گرایش دارای برون داد و دانش آموختگان کارآمد در سطح تکنیسینی هستند. تعدادی از این مراکز دوره‌های کارشناسی ناپیوسته و پیوسته نیز فعال و نسبت به تربیت دانشجو اقدام می‌کنند. در حال حاضر 168 دانشکده و آموزشکده فنی و حرفه‌ای در استان‌های مختلف کشور مشغول به فعالیت آموزشی هستند که یک سوم این مراکز مربوط به دختران است.

مدارک تحصیلی دانش آموختگان این دانشگاه مورد تایید وزارت علوم
دانشگاه فنی و حرفه‌ای از جمله دانشگاه‌هایی است که دانشکده‌ها و آموزشکده‌های آن به تفکیک جنسیتی دایر هستند. این دانشگاه دانشجویان خود را از بین دانش آموختگان دوره متوسطه نظام جدید هنرستان‌ها و متناسب با رشته تحصیلی آنان در یکی از رشته‌های شاخه فنی و حرفه‌ای یا شاخه کاردانش و یا فارغ‌التحصیلان دوره‌ 4 ساله نظام قدیم هنرستان‌ها و از طریق آزمون ورودی ویژه‌ای که سالیانه توسط سازمان سنجش آموزش کشور به صورت سراسری برگزار می‌شود، انتخاب می‌کند. طول دوره تحصیل در هر یک از مقاطع بالا 2 سال و دانشجویان تابع مقررات آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری هستند. یادآوری می‌شود، مدارک تحصیلی دانش آموختگان این دانشگاه مورد تایید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و برای ادامه تحصیل در داخل و خارج از کشور معتبر هستند.

پژوهش ها و اختراعات این دانشگاه
دانش آموختگان این دانشگاه سالیانه پژوهش ها و اختراعات قابل توجهی را عرضه می کنند، برخی ازدست ساخته های دانشجویان آموزشكده ودانشکده های فنی و حرفه ای این دانشگاه درنمایشگاه های جانبی کنگره ها عرضه شد که بسیاری از این طرح ها واختراعات قابل تجاری سازی هستند. این درحالی است که پژوهشگران این مرکزدر راستای تحقق ماموریت دانشگاه فنی و حرفه ای به عنوان دانشگاه نسل سوم و دانشگاه كارآفرین در فرآیند خلاقیت ، نوآوری ، تولید و مشاركت در اشتغالزایی و توسعه کارآفرینی تلاش می کنند.

کاربردی نبودن بسیاری از دروس دانشگاهی/افزایش فارغ‌التحصیلان بیکار
یکی از بحران‌های جدی نظام آموزش عالی کشور، کاربردی نبودن بسیاری از دروس دانشگاهی است که همین مساله نیز چالش دیگری به نام افزایش فارغ‌التحصیلان بیکار را پدید آورده است، دانشجویانی که پس از فراغت از تحصیل، نه آموخته‌هایشان به درد بازار کار می‌خورد و نه حاضرند در مشاغلی غیر از رشته تخصصی‌ خود کار کنند. تمرکز بر آموزش های تئوری در مراکز آموزش عالی موجب شده است نظام دانشگاهی ما با صنعت نیز فاصله بگیرد و حتی بسیاری از دانشگاه های فنی و مهندسی کشور نیز خروجی هایی را به جامعه تحویل می دهند که شمار زیادی از آنان نمی توانند تاثیر مثبتی بر اقتصاد کشور و تولید ثروت ملی داشته باشند. از این رو، دانشگاه فنی و حرفه ای در تلاش است بر روی آموزش های فنی و کاربردی تمرکز کرده و آموزش هایی را به دانشجویان منتقل کند که بتوانند پس از فارغ التحصیلی در بازار کار نیز حرفی برای گفتن داشته باشند.

201 هزار دانشجو در دانشگاه فنی وحرفه ای
این دانشگاه هم اکنون 201 هزار 162دانشجو دارد که همه آنها از هنرستان های فنی و حرفه ای و کار دانش جذب شده اند و بیش از 90 درصد این دانشجویان نیز در مقطع کاردانی تحصیل می کنند. در شرایطی که هم اکنون نظام آموزش عالی با 500 هزار ظرفیت خالی در مقطع کاردانی و کارشناسی روبه رو ست، رقابت برای ورود به دوره های آموزش رایگان دانشگاه فنی و حرفه ای بسیار مورد استقبال است.

ذهنیت غلط برخی از مردم
شاید این ذهنیت غلط برای بسیاری از مردم متصور شود که دانش آموزان هنرستانی و دانشجویان فنی و حرفه ای از سر ناچاری در این مراکز آموزشی ادامه تحصیل می دهند و دانش آموزان باهوش تر در رشته های نظری مثل ریاضی و تجربی درس می خوانند. اما تجربه نشان داده که در دانشگاه فنی و حرفه ای، بر خلاف این موضوع ثابت کرده است که انسان ها دارای هوش های مختلفی هستند که یکی از آنها، هوش تجسمی و عملی است، چرا که دانش آموزان هنرستانی، دانشجویان فعال و پرجنب و جوشی هستند که حوصله آرام نشستن در کلاس های درس را ندارند و فضای آموزشی بسیاری از مدرسه های کشور نیز مستعد روحیات و علایق این دانش آموزان نیست، بنابراین آنها ترجیح می دهند به هنرستان ها بیایند و کار عملی انجام دهند.

بی توجهی نقش آموزش های مهارتی در حل معضل بیکاری
بیکاری یکی از مهم ترین مشکلات کشور است، یکی از دلایل بیکاری، بی توجهی به مهارت های فنی و حرفه ای است. در کشور با توجه به سیاست های اتخاذ شده بیشتر دانش آموختگان دانشگاهی در حوزه نظری آموزش دیده اند و کمتر به حوزه های عملی توجه شده است. این در حالی است که در سایر کشورها برخلاف ایران بیشترین وقت آموزشی را صرف فعالیت های علمی می کنند. هدف از این آموزش ها، افزایش توانمندی ها، مهارت آموزی و انجام بهتر و کیفی کار در محدوده وظایف شغلی است. مراکز فنی و حرفه ای با ارایه آموزش های مهارتی می توانند نقش مهمی در کاهش میزان بیکاری در جامعه ایفا کنند. بنابراین باید با ارزش دادن به آموزش های مهارتی، مدرک گرایی را کاهش دهیم چون در غیر این صورت تمایل افراد به مشاغل کاذب بیشتر می شود.

تشكیل كمیته عالی ارتباط دانشگاه و صنعت در دانشگاه فنی و حرفه ای
این دانشگاه به منظور ارتباط هرچه بهتردانشگاه و صنعت با تشكیل كمیته تخصصی و همچنین هماهنگی های لازم برای برگزاری سالانه كنگره سراسری همكاری های دولت، دانشگاه و صنعت برای توسعه ملی تلاش می کند. دراین کنگره افراد خبره و متخصص صنعتی و دانشگاهی در نمایشگاه های جانبی با هم تبادل نظر می کنند. هدف اصلی از تشكیل كمیته ارتباط صنعت و دانشگاه فنی و حرفه ای متكی بر این است كه علم باید به فناوری، مقالات isi به تولید و ایده های نوین تبدیل شود كه با این تفكر می توان به پیشرفت‌ و دستاوردهای فراوانی در زمینه علم ،فناوری و صنعت دست یافت.

در پایان باید گفت، جوامع پیشرفته به این نتیجه رسیده‌اند كه صنعت و دانشگاه به خودی خود در كنار هم قرار نمی‌گیرند، چراكه منافع این دو نهاد متفاوت است، دانشگاه محل تولید، توزیع و اشاعه علم است كه باید زمینه ارتقای شاخص‌های علمی آن فراهم شود. همچنین این كه در صنعت، رقابت وجود دارد و باید نتایج فناوری‌های جدید برای متخصصان حوزه‌های مختلف صنعت، به‌صورت یک راز نزد آن‌ها باقی بماند تا رقیبان نتوانند از آن نتایج بهره‌مند شوند.