آغاز نگرانی اصولگرایان از پیشروی اصلاح طلبان

تدبیر24 : «اصلاح‌طلبان احیای جنبش‌های اجتماعی را در دستور کار دارند» این جمله به نظر جمله منفی‌ای نیست اما زمانی که روح‌ا... حسینیان این جمله را بر زبان می‌آورد باید مثبت بودن آن مورد بررسی قرار گیرد. او هرازگاهی در مورد اصلاح‌طلبان از کلماتی استفاده و به زعم حامیانش، از برنامه‌های طیف رقیب پرده‌برداری می‌کند که گویی در بطن جلسات آنها بوده است و از مقام سخنگو به اعلام آخرین مواضع می‌پردازد. او گفته است که اصلاح‌طلبان در عین اینکه تلاش می‌کنند تا از ظرفیت‌های دولت یازدهم برای حضور در حاکمیت بهره‌گیری کنند، احیای جنبش اجتماعی را نیز در دستور کار خود دارند و آن را اهرم «فشار از پایین» می‌دانند. با جست‌وجو در منابع جامعه‌شناسی می‌توان به این تعریف از جنبش اجتماعی دست یافت: «در اصطلاح دانش جامعه‌شناسی، هرگونه کوشش جمعی برای پیشبرد منافع مشترک یا تامین هدف اصلی از طریق عمل جمعی خارج از حوزه نهادهای رسمی است. اندازه جنبش اجتماعی بستگی به تعداد اعضای آن جنبش دارد؛ جنبش‌های اجتماعی کوچک، جنبش‌هایی هستند که اعضای آنها کمتر از 100نفر است.

جنبش‌های اجتماعی بزرگ، جنبش‌هایی هستند که هزاران یا میلیون‌ها نفر را در برمی‌گیرند.» به نظر نمی‌رسد چنین تعریفی در واژه فشار از پایین و چانه‌زنی از بالا دارای جایگاه باشد. نخستین بار سعید حجاریان اصطلاح فشار از پایین و چانه‌زنی از بالا را مطرح کرد و مخاطب آن هم اصلاح‌طلبان بودند اما منظور او تلاش برای اصلاحات بیشتر بود و نه آنچه این روزها به بهانه‌ای برای هجمه به اصلاح‌طلبان تبدیل شده است. در ایران معمولا تعریف عینی از جنبش‌های اجتماعی همان احزاب و نهادهای غیردولتی است که در عرصه‌های مختلف به فعالیت مشغول هستند آقای حسینیان ظاهرا تعریف دیگری دارد و در این گفت‌وگو از بیان آن خودداری کرده است. متن کامل اظهارات حسینیان به این شکل است که او، احیای تشکیلات اصلاح‌طلبان، تاسیس احزاب مختلف، بهره‌گیری از ظرفیت‌های اجتماعی و احیای سازمان اقتصادی را از مهم‌ترین برنامه‌های این جریان در خلال همراهی با دولت یازدهم برشمرد و اظهار کرد: اصلاح‌طلبان در عین اینکه تلاش می‌کنند تا از ظرفیت‌های دولت یازدهم برای حضور در حاکمیت بهره‌گیری کنند، احیای جنبش اجتماعی را نیز در دستور کار خود دارند که خودشان آن را تعبیر به اهرم «فشار از پایین» برای گشایش‌های سیاسی - اجتماعی می‌کنند.

بخش جالب دیگر گفت‌وگوی حسینیان با فارس به دغدغه او و جریان متبوعش از نقش اصلاح‌طلبان در پدیدار شدن حماسه 24 خرداد بازمی‌گردد. به هر حال باید پذیرفت این چهره اصولگرا و هم طیفانش در انتخابات ریاست‌جمهوری یازدهم متحمل شکست شدند و اکنون این نگرانی را دارند که مبادا در انتخابات مجلس بار دیگر طعم آن را بچشند. در وهله اول برای ایجاد شکاف میان اصلاح‌طلبان اینگونه می‌گویند که به سبب اصلاح‌طلب نبودن روحانی، اصلاح‌طلبان پس از 4 سال با او خداحافظی می‌کنند که مصداق آن در اظهارات روز گذشته حسینیان وجود دارد. او با تاکید بر این که اصلاح‌طلبان در راهبرد اصلی خود بهره‌گیری تمام عیار از ظرفیت‌های موجود در دولت یازدهم را در دستور کار خود قرار داده‌اند، گفت: اصلاح‌طلبان این روزها به صراحت عنوان می‌کنند که گفتمان اعتدال شعبه‌ای از گفتمان اصلاحات بوده و حمایت آنها از روحانی منوط به حرکت در مسیر خواست‌های اصلاح‌طلبی است. حسینیان با بیان اینکه اصلاح‌طلبان با این تعریف از دولت یازدهم به دنبال مستاجر خواندن روحانی هستند، افزود: اصلاح‌طلبان در محافل پنهان خود هیچ‌گونه عذری ندارند که بگویند، دولت روحانی دولت هشت ساله نبوده و می‌تواند در چهار سال به پایان برسد.

اما گام بعدی اصولگرایان ایجاد شائبه در انتخابات مجلس است چنانکه دیروز حسینیان با اشاره به این که اصلاح‌طلبان برنامه‌ریزی جدی‌ برای کسب کرسی‌های دهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی دارند، تصریح کرد: جدایی میان اصلاح‌طلبان و گفتمان اعتدال بی‌شک از این انتخابات شکل عینی به خود گرفته و موجب می‌شود که بالانس قدرت اجتماعی میان این دو جریان مورد ارزیابی جدی قرار گیرد. نماینده مردم تهران در مجلس متذکر شد: برخی از چهره‌های اصلاح‌طلب آشکارا دولت یازدهم را تهدید کرده‌اند که در صورتی که دولت بخواهد مجلسی با گروه خونی خود ایجاد کند، باید به فکر پایان ماه عسل خود با این جریان باشد. وی بر همین اساس یادآور شد: این نشانگر آن است که همراهی امروز اصلاح‌طلبان تنها برای بهره‌گیری از موقعیت‌هایی است که دولت یازدهم می‌تواند برایشان ایجاد کند و پس از ثبات اصلاح‌طلبان در این زمینه باید شاهد زاویه گرفتن بیش از پیش این جریان از دولت یازدهم بود.

به راستی چرا در اردوگاه اصولگرایی چنین دغدغه‌هایی وجود دارد؟شاید باید دلیل این رفتار را در جریان اتفاقات انتخابات مجلس نهم جست‌وجو کرد که خاطره خوبی برای این طیف نبود. تهیه لیست‌های متوالی، قهر و کنار کشیدن‌ها و... موضوعاتی بود که هنوز در اذهان اصولگرایان وجود دارد و اگر آنها توانستند اکثریت مجلس نهم را به دست بیاورند نه به سبب انسجام تشکیلاتی بلکه به دلیل عدم حضور اصلاح‌طلبان بود؛ اکنون هم آنها این نگرانی را دارند که با حضور گسترده اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس، دیگر جایگاهی برای جلوس آنها در بهارستان نباشد.