روایت نیلی از درآمدهای نفتی، اشتغال،تورم و رشد اقتصادی

 تدبیر24: مشاور اقتصادی رئیس جمهور با اشاره به اینکه در سال جاری وضع غیرقابل تحمل سال‌های 1391و 1392 را نخواهیم داشت، گفت: حفظ شرایط به دست آمده در سال 1394 به سادگی امکان‌پذیر نیست چراکه در بودجه و تجارت خارجی کاهش داشته‌ایم، بنابراین قبل از هر چیزی نیازمند انسجام ملی‌ای هستیم که محتوا می‌خواهد.

مسعود نیلی در همایش پاسداشت حماسه حضور به مناسبت 24 خرداد، دومین سالروز انتخاب دولت تدبیر و امید در استان همدان، اظهار کرد: اگر بخواهیم به داستان پدیده 5 میلیون دختر بازمانده از ازدواج را جامع‌تر نگاه کنیم باید به سال‌های اول دهه 60 بازگردیم که کشور با یک شوک بزرگ جمعیتی مواجه شد درست برعکس پدیده‌ای که هم‌اکنون با آن مواجهیم.

وی ادامه داد: از آن زمان شکل هرم سنی جمعیت کشور دارای برآمدگی بزرگی بود به طوریکه ظرف 5 سال حدود 8 میلیون نفر به جمعیت کشور اضافه شد و این جمعیت در لایه‌های سنی به سمت سنین بالاتر حرکت می‌کرد که آن موقع پیش‌بینی می‌کردیم که این جمعیت کثیر در نیمه دوم دهه 80 به سن کار، ازدواج و مسکن برسند.

نیلی با بیان اینکه این مساله مورد توجه برنامه‌ریزان کشور بود به طوریکه برنامه سوم توسعه برای آماده کردن شرایط ایجاد شغل برای جوانان تدوین شد، تصریح کرد: برای تحقق این امر نخستین مساله منابع بود و اینکه چطور می‌توان برای این جمعیت کثیر منابعی فراهم و شغل ایجاد کرد؟

وی اضافه کرد: به یکباره در سال‌های نیمه دوم دهه 80 اقتصاد کشور همراه با اقتصاد دیگر صادرکنندگان نفت با موهبت مواجه و حجم عظیمی از درآمد حاصل از فروش نفت عاید کشور شد.

نیلی خاطرنشان کرد: سال 1377 حدود یک میلیون و 800 هزار بشکه نفت با قیمت 104 دلار صادر می‌شد و کمترین رکود قیمت نفت در طول دوره بلندمدت تا قبل از دهه 50 بود، اما در سال 1384 به یکباره رکورد درآمد 70 میلیارد دلاری ثبت شد و حجم عظیمی از درآمد حاصل از فروش نفت نصیب کشور شد و همین روند درآمدهای ارزی کشور تا سال 1390 ادامه داشت که درآمد حاصل از فروش نفت به 153 میلیارد دلار رسید.

با درآمد دولت وقت می‌شد برای متولدین دهه 60 زندگی، شغل و مسکن مهیا کرد

وی عنوان کرد: از سال 1384 تا پایان سال 1392 جمع درآمد ارزی کشور که عمده آن از فروش نفت حاصل شده بود، عدد سرسام‌آوری در حد 950 میلیارد دلار بود به طوریکه با این درآمد علاوه بر نوسازی صنعت کشور می‌شد برای متولدین دهه 60 که به علت نامساعد بودن شرایط اقتصادی کشور شغل و درآمد کافی ایجاد نشده بود زندگی، شغل و مسکن مهیا کرد همچنین با این منابع نیز می‌شد مشکل آب را به طور اساسی حل کرد تا با کمبود منابع آبی مواجه نباشیم.

نیلی با اشاره به اینکه نسبتی از جمعیت جوان را پنجره جمعیتی می‌گویند، تصریح کرد: در بلندمدت و فراتر از 100 سال یکبار شاهد چنین جمعیت جوانی خواهیم بود که آن جمعیت اهرم رشد، تحرک و توسعه شود به طوریکه هم به لحاظ جمعیت جوان و کشور و هم به لحاظ منابع در دوره استثنایی به سر می‌بردیم و نمی‌توان پیش‌بینی کرد که مجددا چه زمانی به این منابع دست خواهیم یافت که بتوان کار کرد.

مشاور اقتصادی رئیس جمهور خاطرنشان کرد: در سال 1390 صادرات 118 میلیارد دلاری نفت و گاز را داشتیم که امسال به سختی این میزان صادرات به 25 میلیارد دلار می‌رسد.

کاهش 25 درصدی صادرات نفت از سال 90 تا هم‌اکنون

وی افزود: در سال 1390، 2.3 میلیون بشکه نفت به قیمت 105 تا 108 دلار بود و هم‌اکنون یک میلیون بشکه نفت خام به قیمت 60 دلار صادر می‌شود که اگر نسبت بگیریم حدود 25 درصد کاهش را شاهد هستیم.

نیلی یادآور شد: این مقدار از منابع عملا به حجم عظیمی از واردات تبدیل شد به طوریکه از سال 1384 تا پایان سال 1392 دقیقا 718.6 میلیارد دلار واردات کالا و خدمات داشتیم.

وی عنوان کرد: اقتصادی که از هاضمه‌اش واردات حدودا 20 تا 22 میلیارد دلاری عبور می‌کرد به یکباره به دنبال عبور 84 تا 85 میلیارد دلار از هاضمه‌اش بوده که این امر مساله‌ساز است و علاوه بر ایجاد نابسامانی‌های اقتصادی نابسامانی‌های اجتماعی و حتی فرهنگی در جامعه ایجاد می‌کند.

وی با اشاره به اینکه دولت درآمد ارزی خود را به بانک مرکزی می‌فروشد و بانک مرکزی ریال را در اختیار دولت قرار می‌دهد و ارز صرف واردات می‌شود، افزود: بودجه جاری 23 هزار میلیارد تومانی سال 1384 تا 1392 به 120 هزار میلیارد تومان رسید و هم‌اکنون با مشکل بزرگی مواجهیم که چطور هزینه‌های جاری کشور را تامین کنیم؟

وی تصریح کرد: سال 1384، 7 هزار میلیارد تومان و سال 1385، 14 هزار میلیارد تومان 100 درصد رشد درآمد عمرانی بودجه را شاهد بودیم که متکی به درآمد نفت بود و این مقدار درآمد بی‌مهابا وارد اقتصاد شد با توجه به اینکه می‌دانستیم از بیرون در معرض تهدید هستیم.

نیلی تاکید کرد: بودجه کشور با اتکا به فروش نفت رشد کرد و اقتصاد ما به واردات وابسته شد و به علت اینکه حجم زیادی درآمد به ریال تبدیل شد و در اقتصاد به گردش درآمد بنابراین حجم نقدینگی، وادرات و مخارج دولت رشد یافت.

رکورد اقتصاد واردات کشور در سال‌های 89 و 90 به ثبت رسید

وی اظهار کرد: رکورد اقتصاد واردات کشور در سال‌های 1389 و 1390 به ثبت رسید به طوریکه در سال 1389میزان واردات 95 میلیارد دلار و در سال 1390 به 93 میلیارد دلار رسید و درست در زمانی که اقتصاد ما بسیار به واردات و بودجه به نفت وابسته و حجم نقدینگی در اقتصاد افزایش یافته بود، دشمنان تحریم را به ما تحمیل کردند و نتیجه آن این شد که به یکباره حجم واردات با محدودیت شدید مواجه شد و در نتیجه دلار از هزار تومان به سه هزار تومان افزایش یافت.

مشاور اقتصادی رئیس جمهور تصریح کرد: بودجه عمرانی 29 هزار میلیارد تومانی سال 1390 به 15 هزار میلیارد تومان در سال 1391 رسید که این فاصله، بدهی دولت به پیمانکاران بود چرا که پیمانکاران به اتکای اینکه دولت بودجه عمرانی می‌دهد از بانک‌ها تسهیلات دریافت کردند و به علت اینکه دولت به تعهدش عمل نکرد آنها هم نتوانستند بدهی خود را به بانک‌ها پرداخت کنند و همین امر مطالبات معوقه را ایجاد کرد و بدهی دولت را به وجود آوردند به طوریکه حجم تعهدات دولت به شدت افزایش یافت و منابع به یکباره با کاهش مواجه شد و دولت به یک بدهکار بزرگ تبدیل شد.

نرخ تورم هر سال 10 واحد درصد اضافه شد

وی با اشاره به بدهی دولت به بانک مرکزی و افزایش حجم پولی و تورم، درباره حجم نقدینگی و تورم در کشور گفت: نرخ تورم در سال 1389 به 12.4درصد، در سال 1390 به 20.5 درصد، در سال 1392 به 31.3 درصد و در پایان مردادماه سال 1392 به 43 درصد رسید به طوریکه هر سال 10 واحد درصد که در تاریخ اقتصاد کشور سابقه نداشت به نرخ تورم اضافه شد.

نیلی با بیان اینکه در سال 1391و 1392 اقتصاد کشور متلاطم بود و شرایط اقتصادی نوسانات زیادی داشت و نرخ ارز بعد از ثبات هزار تومان شد، تصریح کرد: بنابراین اقتصاد به یکباره به اقتصاد متلاطم تبدیل شد و در شرایطی که متولدین دهه 60 می‌توانستند شغل و درآمد داشته باشند اما می‌بینیم 20 میلیون و 300 هزار نفر شاغل موجود در کشور در سال 1384 در سال 1391 ثابت مانده و در واقع صفر خالص اشتغال کشور بود.

متولدین دهه 60 به کجا رفتند؟

وی با بیان اینکه متولدین دهه 60 به کجا رفتند؟ اظهار کرد: یک عده مأیوس شدگان بودند که اصلا وارد بازار کار نشده و افسرده شدند و نابسامانی اجتماعی مثل اعتیاد به دنبالشان آمد و یک تعداد کثیری با توسعه آموزش عالی دانشجو شدند به طوریکه تعداد دانشجو به نسبت 100 هزار نفر جمعیت کشور حتی از کشورهایی نظیر انگلستان و فرانسه البته به غیر از آمریکا بیشتر است.

وی با تاکید بر اینکه صرفا برای ضربه‌گیری بازار کار آموزش عالی را توسعه دادیم، تصریح کرد: چقدر تعداد آموزش عالی افزایش یافت؟ چطور می‌توان فارغ‌التحصیلان و خروجی دانشگاه‌ها را تامین مالی کرد؟ این از دغدغه‌های ماست که جوانی که می‌توانست تعمیرکار برق شود در رشته‌هایی نظیر جغرافیا، ادبیات، تاریخ و ... تحصیل کرده و به دنبال کار در بدنه دولت است.

هم‌اکنون سه میلیون و 500 هزار نفر بیکار در کشور وجود دارد

وی عنوان کرد: هم‌اکنون سه میلیون و 500 هزار نفر بیکار در کشور وجود دارد اما همزمان واردکننده نیروی کار از کشور افغانستان هستیم چراکه جوان ما حاضر به انجام کاری نیست که کارگر افغانی انجام می‌دهد و می‌خواهد در دستگاه‌های دولتی وارد شود و این در حالیست که دولت به لحاظ محدودیت منابع مالی به صورت مستقیم امکان ایجاد شغل ندارد و تنها بخش خصوصی است که می‌تواند اشتغالزایی کند.

نیلی بیان کرد: امروز با انبوهی از جوانان دهه 60 به اضافه آن‌هایی که بعدا به جمعیت کشور اضافه شدند مواجهیم که نگران تامین شغل برای آن‌ها هستیم چراکه در غیر این صورت معضل اقتصادی می‌تواند به مساله اجتماعی و ... تبدیل شود بنابراین اشتغال به عنوان نگرانی اصلی ما مطرح است.

وی در ادامه گفت: در سال 1392 دولت در حالی کارش را آغاز کرد که در یک بازار متلاطم ارز قرار داشتیم، نرخ تورم بالا بود و با کاهش قابل توجه در رشد تولید ناخالص داخلی مواجه بودیم به طوریکه در سال 1391 منفی 6.8 و در سال 1392 منفی 1.9درصد بود.

رکود تورمی بی‌سابقه درسال‌های 91 و 92

وی با بیان اینکه رکود تورمی ایجاد شده در سال‌های 1391 و 1392 در تاریخ اقتصاد کشور بی‌سابقه است، اظهار کرد: اعتمادی که به دولت ابراز شد رابطه بین اقتصاد و سیاست را نشان می‌دهد به طوریکه در 24 خرداد که انتخابات برگزار شد آمار نوسانات نرخ ارز را داشتیم اما در ابتدای تیرماه سال 1392 و قبل از شروع کار دولت نرخ ارز ثابت شد و این مهم به علت خوش‌بینی به آینده شکل گرفت و باعث شد بازار ارز ثابت شود.

وی ادامه داد: شاخص بورس در اوایل تابستان سال 1392، 45 هزار بود که در دی‌ماه همان سال به 90 هزار رسید که نگران‌کننده بود که مبادا رشد حبابی باشد و مشکل‌ساز شود.

نیلی تصریح کرد: با برقراری ثبات در بازار ارز و روی کار آمدن دولت انضباط پولی و مالی برقرار شد و سیر نزولی تورمی که قله‌اش در سال 1392 بود، آغاز شد.

امروز رشد اقتصادی سه درصد و تورم به 15 درصد رسیده است

وی به گزارش 100 روزه رئیس جمهور اشاره کرد و گفت: در اواخر آذرماه سال 1392 دکتر روحانی اعلام کرد که سال 1393 تلاش خواهیم کرد به رشد اقتصادی سه درصد و تورم 25 درصد برسیم و خوشبختانه در این سال کاهش تورم داشتیم و اقبال مردم برای سپرده‌گذاری پول‌هایشان در بانک‌ها افزایش یافت به طوریکه در سال 1392، 236 هزار میلیارد تومان تسهیلات ارائه شد اما در سال 1393، 340 هزار میلیارد تومان تسهیلات ارائه شد و امروز رشد اقتصادی سه درصد و تورم به 15 درصد رسیده است.

نیلی تصریح کرد: وضعیت خوبی برای دولت و مردم است اگر واقعا مردم به دولت اعتماد داشته باشند و انتظارات مثبت به آینده باشد چراکه دولت به تنهایی نمی‌تواند کار کند.

وی درباره اقدمات سال 1394 نیز گفت: سال 1393 با وجود اینکه همچنان در فشار تحریم به سر می‌بردیم و فشار نقدینگی به اقتصاد وارد می‌شد توانستیم به رشد مثبت اقتصادی و تورم 15 درصدی برسیم هر چند کاهش تورم کار بزرگی بود اما کشورهای بسیار کمی در دنیا هستند که با تورم مواجه هستند و به عبارتی تورم امروز در دنیا ریشه‌کن شده است و تعداد کشورهایی که دارای تورم دو رقمی باشند به تعداد انگشتان یک دست هم نمی‌رسد.

به گفته مشاور اقتصادی رئیس جمهور، رسیدن به تورم 15 درصد کار بزرگی است اما اصلا رضایت‌بخش نیست.

وی عنوان کرد: اگر می‌خواهیم مشکل جوانان را حل کنیم رشد بالاتری نیاز داریم چراکه کشورهایی در اطرافمان هستند که در گذشته رشد یک رقمی داشتند اما رشدشان دو رقمی شده بنابراین باید تلاش کنیم به سمت جلو حرکت کنیم هر چند امسال برای اقتصاد ما سال سختی است.

وی ادامه داد: تیرماه سال گذشته قیمت نفت 105 دلار بود اما ظرف فاصله کوتاهی قیمت نفت به حدود 60 تا 62 دلار رسید که به علت مسائل تحریم قیمت نفت در منطقه 4 دلار کمتر از این مبلغ وصول می‌شود البته پول آنی به دست ما نمی‌رسد، حال بماند که چطور پول خود را از هند می‌گیریم و با چین مبادله می‌کنیم.

با برطرف شدن محدودیت‌ها، پشت صحنه تصمیم‌گیری‌های اقتصادی را نشان خواهیم داد

نیلی تاکید کرد: با توجه به اینکه در سطح ملی در مقطع حساسی به سرمی‌بریم و باید به خاطر مذاکرات اقتصاد کشور را قوی کنیم و آنجایی که می‌توانیم در مذاکرات از موضع قدرت وارد شویم. وقتی محدودیت‌ها برطرف شود پشت صحنه تصمیم‌گیری‌های اقتصادی را نشان خواهیم داد که چطور با درآمد 25 میلیارد دلاری اقتصاد کشور را اداره کردیم که البته بسیار سخت است.