وقتی قطار جای هواپیما را می‌گیرد

 تدبیر24: هرچند با توجه به نیاز جدی کشور به بهبود اوضاع ناوگان هوایی همچنان بحث تامین هواپیماهای جدید و توسعه فرودگاه‌های کشور اولویتی جدی به حساب می‌آید، اما به نظر می‌رسد همان‌طور که در کشورهای توسعه‌یافته اتفاق افتاده، در برنامه‌های کلان ایران نیز قطار جای هواپیما را خواهد گرفت.

 دو مزیت ارزانی و امنیت شاخصه‌هایی است که در طول سال‌های گذشته توانسته راه‌آهن و حمل و نقل ریلی را در قیاس با هواپیما وارد رقابتی جدی کند، مساله‌ای که با توجه به همراه شدن قطارهای سریع‌السیر با سرعت حرکت به سمت مقصدها توانسته جایگاه قطار را از نظر کشورهای توسعه یافته بهبود بخشد تا جایی که بسیاری آینده حمل و نقل بین‌المللی را در قطار جستجو می‌کنند.

اتصال کشورهای اروپایی در طول سال‌های گذشته با قطار به یکدیگر و البته رضایت بالای مسافران آنها باعث شده این شاخص در بین بسیاری از کشورهای توسعه یافته جایگاهی ویژه پیدا کند تا جایی که در مطالعات امروز میزان دسترسی به قطار و کیفیت آن در تعیین میزان توسعه‌یافتگی یک شهر و منطقه جایگاه ویژه دارد.

از این رو در طول سال‌های گذشته بخش عمده‌ای از مطالعات و اعتبارات موجود در وزارت راه و شهرسازی صرف دستیابی به روش‌های بهینه گسترش نفوذ راه‌آهن شده و این مساله در قوانین بالادستی نظام نیز مورد تایید چندباره قرار گرفته است.

در سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری در برنامه ششم توسعه نیز راه‌آهن دو بند خاص را در اختیار داشته و در رابطه با آن به تصریح سیاست‌هایی اعمال شده است.

در بند 24 این قوانین به اولویت بخش ریلی در توسعه حمل و نقل اشاره شده که به خوبی نشان می‌دهد راه‌آهن در آینده چه نقشی در حوزه حمل و نقل ایفا خواهد کرد هر چند با توجه به مشکلات زیرساختی خطوط ریلی در ایران و نیاز به صرف اعتبارات بسیار زیاد تنها برای دسترسی راه‌آهن به تمام نقاط ایران هنوز کار زیادی برای مطرح شدن نام راه‌آهن در فهرست اولویت‌های حمل و نقل باقی مانده اما این برنامه‌ریزی‌ها نشان می‌دهد حداقل در طول سال‌های آینده بخش قابل توجهی از توجهات جلب این حوزه خواهد شد.

بند 25 این سیاست‌های ابلاغی نیز به نقش راه‌آهن در حوزه باری اشاره کرده و اظهار کرده است که باید خطوط ریلی کشور به شبکه اقتصادی و تجاری اصلی متصل شده و با نهایی شدن کریدورهای شمال به جنوب و شرق به غرب در این راستا گام‌های مهم برداشته شود.

این اهداف بلندمدت شرکت‌ راه‌آهن را بر آن داشته که به تشکیل ستاد برنامه ششم توسعه اقدام کند تا بر اساس گفته‌های مدیرعامل این شرکت از هم‌اکنون برنامه‌ریزی‌ها برای اجرای اهداف بلندمدت کشور فراهم شود.

هر چند باقی ماندن یازده استان کشور در نقاط خارج از پوشش راه‌آهن در کنار جا ماندن تعداد قابل توجهی از خطوط ریلی از فهرست نوسازی‌ها و فرسودگی آنها کار را برای وارد کردن خطوط ریلی ایران به استانداردهای جهانی با مشکلات جدی مواجه کرده اما شاید توجه ویژه به این نوع از حمل و نقل در قوانین بالادستی نظام بتواند برای تامین اعتبار لازم و در نتیجه آن سرعت گرفتن توسعه راه‌آهن گره‌گشا باشد.