‌مانع ازدواج مجدد زنان سرپرست خانوار چیست؟

تدبیر24 : نگاه منفی جامعه را می توان جزء جدایی ناپذیر ازدواج مجدد زنان سرپرست خانوار دانست.

در خانواده های ایرانی، معمولاً مرد(پدر) سرپرست خانواده محسوب می شود، اما تحت شرایطی، چنین مسئولیتی بر عهده زنان(مادر) قرار می گیرد. طبق تعریف، زنان سرپرست خانوار، شامل زنان بیوه، زنان مطلقه، همسران مردان معتاد، همسران مردان زندانی، همسران مردان بیکار، همسران مردان مهاجر، زنان خود سرپرست، دختران خود سرپرست، همسران مردان از کار افتاده و سالمند می شوند.

براساس آمار مرکز آمار ایران و سازمان بهزیستی در ایران تعداد خانواده هایی که سرپرست آن زن هستند، بیش از یک میلیون و 641 هزار خانوار است. سازمان بهزیستی، به عنوان متولی رسیدگی به امور زنان سرپرست خانوار، در حال حاضر تنها 147 هزار تن از آنان را تحت پوشش خود دارد. در استان گیلان نیز تنها 3هزار و 853 نفر زن سرپرست خانوار تحت پوشش بهزیستی قرار دارند.

مستمری اندک برای زنان سرپرست خانوار

رویا برومند، 36ساله، یکی از زنان سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته امداد در گفت وگو با خبرنگار ایسنا از گیلان، گفت: وقتی 15 ساله بودم ازدواج کردم و به شهر آمدیم، در 27 سالگی همسرم را که کارگر ساده ساختمانی بود در حادثه ای از دست دادم، از آن زمان تاکنون به تنهایی مسئولیت بزرگ کردن دختر 10 ساله و پسر 14 ساله‌ام را برعهده دارم.

وی با بیان اینکه زندگی در یک اتاق استیجاری با کار در خانه های مردم برای یک زن تنها با دو فرزند مشکلات بسیار زیادی دارد، افزود: تنها امید من و فرزندانم به اندک مستمری است که آن هم کفاف زندگی روزمره و خرج و مخارج را نمی ‌دهد، چرا که هر روز نیاز جدیدی به نیاز فرزندانم اضافه می‌شود.

با توجه به آنکه در سال‌های اخیر به دلیل افزایش آمار طلاق با روند روبه رشد شمار زنان سرپرست خانوار مواجه بوده‌ایم، دغدغه نگاه ویژه به مسائل و مشکلات آنها امری ضروری و لازم بوده است. رفاه اجتماعی زنانی که سرپرستی خانوار را برعهده دارند، مقوله‌ای است که توجه چندانی به آن نشده است.

بیکاری 82درصدی زنان سرپرست خانوار

بر اساس گفته شهیندخت مولاوردی معاون رییس جمهوری در امور زنان و خانواده، 82 درصد زن‌های سرپرست خانواده بیکار هستند. همواره مشکل فقر در خانوارهای زن سرپرست، بیشتر از خانوارهای با سرپرست مرد بوده است. عامل فقر اقتصادی، تأثیر مستقیم و غیرمستقیم خود را بر وضعیت فرهنگی، اجتماعی و همین طور وضعیت اکولوژیکی خانواده بر جای می‌گذارد. بسیاری از این زنان، از فقدان یک چتر حمایتی و تأمین مالی و اجتماعی رنج می‌برند.

توانمندسازی زنان سرپرست خانوار از طریق تشویق و ترغیب آنان به امر ازدواج مجدد باید مورد توجه قرار گیرد، آگاهی‌بخشی به زنان سرپرست خانوار در زمینه مسائل شرعی و حقوقی ازدواج مجدد، تحکیم و تقویت بنیان خانواده و پیشگیری از شیوع آسیب‌های تهدیدکننده زنان سرپرست خانوار و ارائه بسته حمایتی هدفمند در صورت داشتن ازدواج مجدد از مهم‌ترین اقدامات مورد نیاز در امر ازدواج مجدد زنان سرپرست خانوار است.

به گزارش ایسنا، سالانه 150 هزار مورد طلاق در کشور اتفاق می‌افتد و متاسفانه فقط 10 درصد از زنان مطلقه به ازدواج مجدد روی می آورند، در حالی که 90 درصد مردان دوباره ازدواج می‌کنند.

مرتضی میرباقری، قائم مقام وزیر کشور در امور فرهنگی و اجتماعی با بیان اینکه کشور دارای 2.5 میلیون زن سرپرست خانوار است که با مشکلات بسیاری مواجه هستند، افزود: میزان کم ازدواج مجدد در بین زنان خطراتی را برای جامعه به همراه دارد.

سمانه اسماعیل زاده، کارشناس روانشناسی با بیان اینکه آنچه اغلب در مورد زنان سرپرست خانوار نادیده گرفته می شود نیازهای روانی و عاطفی این افراد است، اظهار کرد: نگرانی، اضطراب و ناامنی، بیشترین دغدغه زنان سرپرست خانوار نسبت به آینده خود و فرزندانشان است.

وی با بیان اینکه در سطح خرد مهم ‌ترین آسیب‌های فراروی زنان سرپرست شامل احساس نبود پشتوانه ‌های اقتصادی و اجتماعی برای زنان است که منجر به تضعیف روحیه مشارکت در برخی از امور اجتماعی می‌شود، افزود: نابسامانی روحی از دیگر مشکلات این دسته از زنان است و عمدتا یکی از علائم بیماری‌های روانی مانند افسردگی،اضطراب، وسواس و پرخاشگری در آنها به‌وضوح دیده می‌شود.

موازی کاری در دستگاه های متولی زنان سرپرست خانوار

اسماعیل زاده نبود متولی مشخص در جامعه برای رسیدگی و نظارت بر وضعیت زنان سرپرست خانوار و خانوارهایی که تحت سرپرستی آنهاست را از مشکلات این افراد دانست و گفت: وجود دستگاه‌های موازی در ارتباط با زنان سرپرست خانوار و ناهماهنگی موجود میان آنها موجب می‌شود که پوشش کامل حمایتی و نظارتی که به توانمندسازی آنها منجر می‌شود، شکل نگیرد.

این روانشناس در خصوص مشکلات روانی ازدواج مجدد زنان سرپرست خانوار، گفت: به طورکلی ازدواج دوم با ریسک بیشتری همراه است، زن و مرد با خاطرات همسری که فوت شده و دوستش دارند را با خود به همراه می‌برند که ممکن است در پذیرش شخص دوم مانع ایجاد کند.

اسماعیل زاده با بیان اینکه زنان در ازدواج مجدد نیاز بیشتری به التیام و درک مقابل از همسر جدید خود دارند، یادآور شد: باید زمان مناسب بگذرد تا فرد برای ورود به زندگی جدید آماده شود.

بهاره حقیقی فر کارشناس جامعه شناسی وجود باورهای سنتی در مورد نقش و کارکرد زنان در جامعه را از موانع فراروی زنان سرپرست خانوار در سطح کلان دانست و اظهار کرد: پایین بودن میزان اعتماد به‌ویژه در جنبه ‌های اخلاقی و رفتاری برای مشارکت زنان سرپرست خانوار در محیط بیرون از خانه از زمینه‌هایی است که در سطح کلان گریبا نگیر این دسته از زنان است.

توانمندسازی زنان سرپرست خانوار در چارچوب توسعه اجتماعی

وی با بیان اینکه وضعیت بد اقتصادی موجب شده که هم زنان سرپرست خانوار و هم فرزندان آنها از آسیب پذیرترین اقشار جامعه در برابر آسیب های اجتماعی باشند، ادامه داد: فرآیند توانمندسازی زنان در چارچوب مباحث توسعه اجتماعی از اهمیت بالایی برخوردار است. این امر، راهی برای ورود زنان به فعالیت های مشارکت آمیز اجتماعی است.

کارشناس جامعه شناسی یکی از راه‌های مهم در راستای توانمندسازی زنان سرپرست خانوار را سوق دادن کمک‌ها به آنها از سازمان های حمایتی به خدمات بیمه ای و اجتماعی دانست و افزود: اجرای طرح بیمه اجتماعی این زنان، علاوه بر کمک به ارتقای امنیت روحی و روانی این زنان در اداره زندگی و کاهش دغدغه ها، می تواند به عنوان پشتوانه محکمی برای حمایت از آنها در شرایط سخت آینده و در دوران کهولت و از کارافتادگی محسوب شود.

حقیقی فر خاطرنشان کرد: امروزه مستمری موجود کمیته امداد و بهزیستی در خانواده‌های تحت تکفل صرف هزینه‌های روزمره بوده و فقط جوابگوی نیازهای اولیه زندگی آنهاست که آن هم صرف هزینه‌های خوراک و پوشاک و مسائلی مانند تحصیل فرزندان، هزینه مسکن و درمان می‌شود و مسئله اقتصادی زنان سرپرست خانوار را حل نمی‌کند.

وی با اشاره به مشکلات ازدواج مجدد زنان سرپرست خانوار، گفت: زنانی که به علت فوت همسرانشان سرپرست خانوار هستند حتی اگر مدتی هم از فوت همسرشان گذشته باشد، زمانی که مجدد قصد ازدواج دارد، به بی مهری نسبت به همسر اولش محکوم می شود، از طرفی خانواده همسر فوت شده ممکن است پذیرش مناسبی نداشته باشند و با نگهداری نوه هایشان توسط ناپدری مخالفت کنند.

این کارشناس جامعه شناسی با اشاره به اینکه اگر زن از همسرش جدا شده باشد نیز با مشکلات خاص خود روبه رو می شود، یادآور شد: در صورت جدایی از همسر، ازدواج دوم ممکن است حمل بر تنوع طلبی و ... شود، مخصوصاً اگر فرزندی داشته باشد، قانون نانوشته فرهنگی وجود دارد که زنی که فرزند دارد تا آخر عمر همان مهر مادری برایش کفایت می کند.

وی نگاه منفی جامعه را جزء جدایی ناپذیر ازدواج مجدد زنان سرپرست خانوار دانست حتی اگر بیان نشود و خاطرنشان کرد: فرهنگ ما به زنی که پا روی نیازهایش بگذارد و تنها به مادری فکر کند، نمره مثبت تری می دهد تا زنی که تصمیم بگیرد شرعاً و قانوناً به این تنهایی خاتمه دهد.

برچسب ها: تدبیر24 ازدواج مجدد