سونامی حاشیه‌نشینی در شیراز

تدبیر24:   محمودرضا طالبان در نطق قبل از دستور جلسه علنی شورای اسلامی شیراز اظهار کرد: مهار این موج، از بروز سونامی مشکلات مدیریت شهری ممانعت خواهد کرد.

وی تصریح کرد: با توجه به ادامه خشکسالی و بیکاری طیف گسترده‏‌تر کشاورزان، توزیع نامتناسب خدمات در استان و سهولت اسکان در حاشیه شیراز، در آینده شاهد سونامی بروز مشکلات شهری به واسطه موج جدید حاشیه نشینی خواهیم بود. از هم اکنون باید برای این موضوع چاره اندیشی کرد.

طالبان ادامه داد: معضل حاشیه‏ نشینی در واقع حاصل مسائلی اساسی نظیر مهاجرت از روستاها به شهر به واسطه بروز خشکسالی یا کمبود خدمات، الحاق روستاهای پیرامونی به محدوده شهرها و نبود نظارت جدی مدیریت شهری بر ساخت و ساز پیرامونی در حریم شهرها است.

وی بیان کرد: حاشیه‌نشینی زمینه‌ساز به وجود آمدن مشکلاتی نظیر ساخت‌وسازهای غیرمقاوم، عدم برخورداری از خدمات، رعایت نشدن قوانین شهروندی، بروز آسیب‏‌های اجتماعی و زیست‌محیطی، استقرار سکونتگاه‌ها در حاشیه اقتصادی شهر و مسائلی از این دست خواهد شد.

طالبان خاطرنشان کرد: کلانشهر شیراز طی دو دهه اخیر با این معضل دست به گریبان بوده که مهمترین عامل تشدید کننده آن نیز بروز خشکسالی‏‌هاست.

وی با بیان اینکه در حال حاضر مجموعه مدیریت شهری در شیراز با جدیت اجرای طرح‏های توانمندسازی سکونتگاه‏‌های غیررسمی واقع در محدوده شهر را برعهده دارد، افزود: این طرح‏ها در اواخر دهه 80 تهیه و طی 6 سال گذشته اجرا شده است. در طرح توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه‌‏های غیررسمی شهر شیراز، تعداد 10 محله هدف دارای اولویت مداخله تعیین شد که حدود 900 هکتار از مساحت شهر را شامل می‌‏شد.

طالبان گفت: براساس مطالعات انجام شده و براساس سند ملی توانمندسازی، ارتقای جایگاه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی محلات حاشیه مد نظر بوده است. به نظر می‏‌رسد با توجه به فعالیت‎های انجام شده، می‎توان امیدوار بود که پس از سپری شدن دوره 10 ساله طرح‏‌ها، شاهد افزایش کیفیت زندگی و خدمات در محلات هدف باشیم اما آنچه امروز باید مورد توجه ویژه مدیریت شهری باشد، مقابله با شکل‏‌گیری سکونتگاه‏‌های غیررسمی جدید در پیرامون شهر شیراز است.

وی تصریح کرد: تنها راه مقابله با این مشکل، اجرای قوانین و مقررات مربوط به کنترل ساخت و سازهای غیر مجاز است که تنها و تنها در گرو اهتمام ویژه فرمانداری، شهرداری و دستگاه قضایی است تا با تخریب ساخت و سازهای بدون مجوز و بدون کنترل، مانع گسترش اینگونه سکونتگاه‏‌ها و به تبع آن حاشیه نشینی شود. باید با استفاده از ابزار و رویکردهای برنامه‏‌ریزی شهری و منطقه‌‏ای و با پیش‌بینی روند آتی، اقدام به برنامه‌‏ریزی بنیادی جهت مقابله با آن و معکوس کردن روند مهاجرت کرد.

طالبان در بیان راهکارهای اجرایی برای مقابله با این مشکل اظهار کرد: وضع و اصلاح قوانین کنترل ساخت و ساز غیرمجاز در محدوده حریم و پیرامون کلانشهر شیراز و برخورد جدی با خلاف سازی، برنامه‏‌ریزی و تهیه طرح آمایش استان فارس با هدف توزیع خدمات به صورت متوازن، افزایش هزینه شهروندی و زندگی در شهر از طریق وضع عوارض و مالیات‎های ویژه برای مهاجران یا سکونت در پهنه‌‏های خاص و تقویت عملیات توانمندسازی ساکنان سکونتگاه‏‌های غیر رسمی شناخته شده شهر شیراز با مشارکت تمام نهادهای مدیریت شهری از جمله این راهکارهاست.