كميسيون ويژه بررسي برجام در مجلس

 تدبیر24: در روزهاي ابتدايي بعد از توافق هسته اي وين بهارستان با دغدغه جدي بررسي ، راي گيري يا عدم راي گيري برجام در صحن علني مجلس ورود خود به توافق هسته اي را ثبت كرد. (برجام، اصطلاحی است که به صورت  رسمی برای برنامه جامع مشترک هسته ای/ اجرای توافق وین با گروه 1+5 به کار می رود).

  در اين باره جدي ترين اقدام سازماني براي اثبات حضور وكلاي مجلس نهم در روند بررسي برجام تشكيل كميسيون ويژه بررسي اين موضوع در صحن علني بود كه از ابتداي كار از چند منظر  حاشيه ساز شد.

  نخست آن كه با توجه به وظيفه ذاتي كميسيون امنيت ملي در بررسي برجام، از اساس دليل و فلسفه تشكيل كميسيونی دیگر در هاله اي از ابهام بود به اين معني كه در شرايطي كه قرار بود كار بررسي تخصصي و ارائه گزارش شش ماهه در كميسيون امنيت ملي انجام شود از اساس تشكيل كميسيون ويژه ديگري براي اين كار چندان معقول نمي نمود.

  در همين زمان بود كه راهروهاي پارلمان شايعه اي مبني بر اعتراض كميسيون امنيت ملي به هيات رييسه مجلس شوراي اسلامي در خصوص تشكيل اين كميسيون شنیده شد.

  اگر چه سيد شريف حسيني، عضو هيات رييسه مجلس شوراي اسلامي اين موضوع را رد می کند و به عصر ايران گفته است: «هيچ شكايت مكتوبي در اين خصوص به دست ما نرسيده و از اساس تشكيل اين كميسيون ويژه امري ضروري و حتمي است».

  حسيني هم‌چنين در این باره كه چه تدبيري در‌باره بافت تخصصي اين كميسيون درزمینه صلاحيت بررسي برجام انديشيده شده گفته است: «بدون شك در راي گيري در صحن نمايندگان دقت مي‌كنند كه اين مقوله رعايت شود. دقت در این که کدام یک از همکاران را برگزینند تا بافت تخصصي رعايت شود».

  علاء الدين بروجردي ، رييس كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس شوراي اسلامي نيز در اين باره به عصر ایران مي‌گويد: «كميسيون از افراد مختلفي تشكيل شده  و نظرات متعددي در اين خصوص دارند اما واقعيت این است كه با ورود كميسيون امنيت ملي به اين مقوله تشكيل كميسيون ديگري ضرورتي نداشت گرچه اقدام خلاف قانوني یی هم با تشكيل اين كميسيون انجام نمي شود».

علاوه بر اين سيد احمد رضا دستغيب ، نايب رييس كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي نيز به عصر ايران مي گويد: «با توجه به كار تخصصي بررسي برجام و ذات قانوني یی كه در اين خصوص براي كميسيون امنيت ملي در نظر گرفته شده است به نظر مي‌رسد بافت كميسيون ويژه بايد بيشتر متشكل از اعضاي كميسيون امنیت ملی باشد.»

.

وي تاكيد دارد كه هر امري بايد توسط نمايندگان تخصصي آن حوزه بررسي شود و نبايد نمايندگان غير عضو كميسيون امنيت ملي نسبت به بررسي اين موضوع در كميسيون امنيت ملي موضع گيري سياسي داشته باشند.

 تنش در فراكسيون هاي مجلس نهم برسر عضويت در كميسيون ويژه برجام اما محدود و منحصر به انگیزه اصلی‌ تشكيل اين كميسيون نمانده است.

 چرا که باز هم بحث سهم خواهي دو فراكسيون اصولگراي مجلس نهم براي عضويت در اين كميسيون درگرفته و گذشته از اين مخالفان برجام براي حضور در اين كميسيون دلواپسي ها و نقدهاي جدي‌یی مطرح کرده اند.

از ابتداي امر اعضاي هيات رييسه مجلس مطرح كردند  مقرر شده دو فراكسيون تفاهمي براي اعضا داشته باشند و به صورت فراكسيوني و با ارائه ليست مشخص از فراكسيون ها در صحن راي گيري انجام شود كه با توجه به عدم راي گيري در خصوص اعضا در هفته جاري در مجلس اين هدف محقق نشده است.

اخبار غير رسمي حاكي از اين بود كه مقرر شده بود نسبت اعضاي فراكسيون اصولگرايان رهروان ولايت( فراكسيون نزديك به علي لاريجاني) به اعضاي فراكسيون اصولگرايان (فراكسيون نزديك به حداد عادل) در كميسيون ويژه برجام نسبتي در حدود 60درصد به 40درصد يا 70 درصد به  درصد30 مشخص شود اما گويا از جانب فراكسيون اصولگرايان پذیرفته نشده است هيچ خبر رسمي در اين خصوص از اعضاي كميسيون شنيده نشد و حتي برخي اعضاي پايداري مطرح كردند كه اجازه نمي دهند آقاي حداد چنين نسبتي را قبول و سهم منتقدان توافق را در كميسيون تا اين حد نازل كند!

بر خلاف آنچه انتظار مي رفت كميسيون ويژه برجام به دليل همين رقابت فراكسيوني هنوز هم تشكيل نشده است. اقدامي كه مطابق برنامه ريزي هيات رييسه مجلس بايد دو شنبه گذشته صورت مي گرفت اما گويا به دليل عدم توافق دو فراكسيون براي ارائه ليست مشترك اين اتفاق رخ نداد و به نظر  مي رسد در نهايت نيز صحن علني بهارستان شاهد رقابت دو ليست از جانب دو فراكسيوني باشد.

مساله قابل توجه اين است كه در شرايط فعلي اعضاي دو فراكسيون مطرح مي كنند حضور فراكسيوني مقابل در اين كميسيون به ضرر كار بررسي برجام است. 

  حتي عضو شاخص جبهه پايداري مجلس ورياست ان را متهم به سياسي كاري كرده و

 مد‌‌‌عی شد‌‌‌: د‌‌‌ر‌اين شرایط متاسفانه طوری د‌‌‌ر مجلس برنامه‌ریزی شد‌‌‌ه که صد‌‌‌ای مخالفان به گوش مرد‌‌‌م نرسد‌‌‌.اين نمايند‌‌‌ه بر اين باور است كه زماني بررسي طرح صيانت از حقوق هسته‌اي كه مي‌توانست مصوبه‌اي خوب باشد‌‌‌ با وتوی یک نفر و ترمیم یک نفر د‌‌‌یگر از روسای فراکسیون ماست مالی شد‌‌‌ و قانون بی‌خاصیتی تحویل مرد‌‌‌م د‌‌‌اد‌‌‌ند‌‌‌.

 

  در مقابل غلامعلي جعفرزاده ايمن آبادي، عضو شوراي مركزي فراكسيون اصولگرايان رهروان ولايت در خصوص اين كميسيون به عصر ايران مي گويد: اين دغدغه وجود دارد كه راي براي تشكيل اين كميسيون كاناليزه شده و تركيب كميسيون را منتقدان برجام در دست گيرند كه در اين شرايط اقدامي خلاف منافع ملي در رد برجام ممكن است صورت گيرد.

  امروز اما صفر نعيمي رز، سخنگوي فراكسيون اصولگرايان رهروان ولايت خبر داده كه علي لاريجاني مقرر كرده است تا روز سه شنبه فراكسيون رهروان ليست خود را آماده كند و در صورت عدم تفاهم با فراكسيون اصولگرايان در اين خصوص، رهروان روز سه شنبه ليست خود را ارائه خواهد داد.

  اين دومين نقطه تاريخي در خصوص شكست وحدت دو فراكسيون اصولگراي مجلس نهم براي يك تصميم تشكيلاتي است چه اين كه انتظار مي رفت منطبق بر ادعاي تمركز بر وحدت در بين اصولگرايان ، انتخابات  هيات رييسه مجلس نهم در سال پاياني نيز با ائتلاف دو فراكسيون پيش برود كه چنين نشد و امروز نيز وحدت دو فراكسيون براي تنها ارائه يك ليست مشترك اعضا براي تشكيل كميسيون ويژه برجام دور از ذهن است.

بافت تخصصي كميسيون و هزار دغدغه در باب بررسي برجام

  واقعيت اين است كه با توجه به تخصصي بودن متن برجام تركيب كميسيون بايد به شكلي باشد كه به اصطلاحات تخصصي متن وارد باشد و اين نخستيم دغدغه محسوب مي شود. 

  بعد از آن روحيه و گرايش سياسي نماينده بررسي كننده اهمیت دارد.  غير قابل انكار است كه در مجلس جرياني با شخص رییس جمهور روحاني و دولت او در گير مشكلات و اختلافات سياسي و ايدئولوژيك است و سايه اين اختلاف بدون ترديد بر بررسي برجام نيز خواهد افتاد.

  به نظر مي‌رسد از اساس تشكيل اين كميسيون با توجه به اين كه هزار اما و اگر نيز به دنبال خود دارد بيش از این که يار شاطر تيم مذاكره كننده، وزارت امور خارجه و شوراي عالي امنيت ملي و يا حتي كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس باشد، بار خاطر خواهد بود. 

 كميسيوني كه نه مي توان به قطعيت از بافت تخصصي آن سخن گفت و هزار نگراني نيز براي تبديل آن به محمل تسويه حساب سياسي با دولت روحاني وجود دارد و با این همه اگر هم تشکیل و ترسیم شود یادآور روایت همان شير بي يال و دم و اشکم می تواند باشد؛ نقشی که بر هرم بهارستان چندان زيبا نمي نمايد.