کاهش سهم روسیه و چین در بازار ایران

 تدبیر24: محمود جامساز پس از اجرای توافق برنامه اقدام جامع مشترک (برجام) قرار است طرفین توافق به تعهدات خود متقابلا عمل نمایند و از دارایی‌های مسدود شده ایران و فروش نفت و دریافت وجوه آن و سایر موارد تحریم شده به تدریج رفع تحریم شود. مسلما به‌رغم بحث‌هایی که در مجلس شورای اسلامی و کنگره آمریکا در مورد برجام مطرح می‌شود شرایط بین‌المللی به نفع توافق وین است و مسلما کنگره آمریکا که کشورش از اعضای اصلی شورای امنیت سازمان ملل متحد است و این سازمان بر توافق صحه گذارده و حتی قطعنامه‌های پیشین علیه ایران را لغو نموده نیز قاعدتا باید از مخالفت دست بردارد. اما به هر حال مخالفت کنگره باید بیش از دو سوم اعضای کنگره آمریکا را شامل شود تا رئیس‌جمهور اوباما قادر به وتوی تصمیم کنگره نباشد ولی در عمل پیش‌بینی‌ها در جهت عدم موفقیت مخالفان برجام است.  این پیروزی بزرگ دیپلماتیک برای کشورمان  علاوه بر آنکه مناسبات سیاسی و دیپلماتیک با کشورهای غربی و دیگر کشورهای جهان را برقرار و تقویت می‌کند فرصتی است که کشور را رکود اقتصادی ناشی از سیاست‌های دولت‌های گذشته که منجر به وضع تحریم‌ها شد خارج سازد و روابط و مناسبات تجاری ما با دنیا و مخصوصا شرکای سابق اروپایی را دوباره برقرار کند. البته از هم‌اکنون هیات‌های بازرگانی در معیت برخی مقام‌های سیاسی کشورهای اروپایی به منظور کشف فرصت‌های سرمایه گذاری به ایران سفر کرده‌اند که امید است با رویکرد دولت یازدهم نسبت به کاستن از حیطه عملکرد اقتصاد دولتی و توجه و تقویت بخش خصوصی، کشور بتواند با طرف‌های تجاری خارجی وارد مشارکت‌های صنعتی، معدنی و صنایع گردشگری، کشاورزی و فناوری‌های مدرن و پیشرفته شود. این امر تحقق نمی‌یابد مگر آنکه پیش‌زمینه‌های ورود سرمایه‌های خارجی به کشور از جمله امنیت سرمایه‌ها، سرمایه گذاری و صیانت و حمایت از حقوق قبلی و به ویژه حق مالکیت، بهبود فضای کسب و کار، کاهش ریسک‌های اقتصادی و دیگر شاخص‌هایی که طرف‌های تجاری و سرمایه‌گذاران حرفه‌ای را به سرمایه‌گذاری ترغیب نماید، فراهم شود. البته در زمان تحریم‌های اقتصادی کشورهای نظیر چین و روسیه جزو بزرگترین شرکای تجاری ایران بودند و به سبب تنگناهایی که در خصوص تجارت خارجی ایران ناشی از تحریم‌ها وجود داشت کشور ناگزیر از واردات بسیاری از کالاها از این کشورها بود که بعضا فاقد کیفیت استاندارد بودند. با اجرایی شدن توافق اما اگر قرار است کالایی وارد شود عمدتا باید شامل کالاهای سرمایه‌ای، واسطه‌ای و مواد اولیه شود نه کالاهای مصرفی. بنابراین کشورهای یادشده ناگزیرند در عرصه رقابت با کشورهای اروپایی کیفیت کالاهای صادراتی خود را ارتقا دهند و به لحاظ قیمتی نیز رقابت‌پذیر باشند. اما با توجه به فناوری اروپایی‌ها مخصوصا در زمینه ماشین‌آلات و تکنولوژی‌های پیشرفته کشورهای چین و روسیه بخشی از سهم بازار خود در ایران را از دست خواهند داد. در دوران پساتحریم ایران نیازمند سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی به مقدار بسیار قابل توجه است تا بتواند به نوسازی صنایع خود بپردازد و هدف باید توسعه صنعتی با نگاه به صادرات و فرآورده‌های صنعتی باشد. سالهاست که خام‌فروشی کرده‌ایم و نتایج آن را نیز شاهد بوده‌ایم. اینک وقت آن رسیده هر سرمایه‌ای در ایران فقط در جهت ارتقای صنایع کشور به کار رود زیرا صادرات بر صنایع داخلی مبتنی است البته برای تولید کالاهای با کیفیت صنعتی نیازمند واردات ماشین‌آلات و کالاهای واسطه‌ای و مواد اولیه هستیم که همانند سابق پول نفت را در جهت تامین هزینه‌های جاری و مصرفی مسرفانه دولت هدر ندهیم و کالاهای مصرفی بی‌کیفیت وارد نکنیم و صنایع داخلی را در رقابت با این کالاهای مصرفی بی‌کیفیت از پا نیندازیم. هدف دولت باید توسعه اقتصادی کشور باشد که جز با فراهم ساختن زمینه‌های مشارکت بخش خصوصی مولد با سرمایه‌گذاران خارجی حاصل نمی‌شود.