امروز پس از گذشت سالها از انقلاب و خروارها سخنراني و كتاب و همايش در باب اقتصاد و بانكداري اسلامي محصولي كه در پيش روي ماست مايه تاسف و شرمندگي است
تدبیر24:مهدی آیتی - در سالهاي جواني و دانشجويي پيش از انقلاب با كتابهاي اقتصاد اسلامي آيت ا... شهيد محمدباقر صدر و مرحوم دكتر توانائيان فرد و مرحوم استاد رضا اصفهاني و امثال آنها حال و هوايي داشتيم و گمان مي كرديم با نظريات اقتصاد اسلامي اين عزيزان مي توان دنيا را گلستان نمود.
امروز پس از گذشت سالها از انقلاب و خروارها سخنراني و كتاب و همايش در باب اقتصاد و بانكداري اسلامي محصولي كه در پيش روي ماست مايه تاسف و شرمندگي است.
به راستي آيا با اين همه هياهو و قيل و قال در بين صاحب نظران اقتصادي كه هم مسلمان هستند و هم دانش بانكداري و اقتصاد جهاني را مي شناسند چه كسي مي تواند ادعا كند كه اقتصاد و بانكداري اسلامي اولا طرحي قابل تدوين علمي و ثانيا عملي، اجرايي و دنياپسند است؟
آنچه مسلم است اينكه بانكداري امروز در كشور ما نه بانكداري علمي مفيد و مولد جهاني و بين المللي است و نه بومي، ملي و احيانا اسلامي.
حاصل عملكرد بانكداري در سه دهه گذشته از چند نظر قابل بررسي و آسيب شناسي است.
1- آيا بانكها تا به حال چقدر توانسته اند در مساله رشد و توسعه ملي و منطقه اي مفيد و موثر باشند؟
2- آيا بانكها تا به حال چقدر توانسته اند به نفع توليد و امنيت سرمايه گذاري داخلي عمل كنند؟
3- آيا بانكها تا به حال چقدر توانسته اند در جهت پر كردن شكاف و فاصله طبقاتي و كمك به اقشار آسيب پذير جامعه اقدام نمايند؟
4- آيا بانكها تا به حال چقدر توانسته اند گردش پول و سرمايه را به سمت و سوي توليد، اشتغال و صادرات سوق دهند؟
5- آيا بانكها تا به حال چقدر توانسته اند به روشهاي علمي در زمينه سياست هاي پولي و مالي در عرصه هاي ملي، منطقه اي و بين المللي عمل كنند؟
امروز متاسفانه نتيجه سه دهه عملكرد بانكها در كشور ما عبارت است از:
1- تنوع و تعدد انواع و اقسام قارچ گونه بانكهاي تاسيس شده در كشور در حاليكه اين بانكها با نام ها و نشان هاي رنگارنگ و پرطمطراق همگي به لحاظ عملكردي سر و ته يك كرباس اند!
2- بانكهاي ما در اين سالها با پول مردم به جاي خدمات رساني مولد در يك مسابقه و رقابت ناسالم مردم را به سوي اقتصاد ربوي و دريافت بهره از سپرده گذاري تشويق نموده كه حاصل آن چيزي جز ايجاد يك جامعه تنبل و غيرمولد نبوده است.
3- بانكهاي ما در اين سالها با پول مردم در بهترين نقاط شهرها اقدام به خريد زمين و ساختمان نموده و در يك مسابقه و رقابت ناسالم بر تعداد شعب خود افزوده و به جاي كيفيت خدمات رساني به كميت پرداخته و ساختمانهاي كاخ مانند شانه به شانه هم در راسته خيابانها و بازارها بنا كرده و برافراشته اند.
4- بانكهاي ما در اين سالها با پول مردم در جهت علمي و عملي كردن موضوع قرض الحسنه كه يك امر مهم اسلامي در راهگشايي مشكلات امت مسلمان است هيچ اقدام جدي و اساسي انجام نداده اند.
5- بانكهاي ما در اين سالها با پول مردم وام هاي كوچك و بزرگ با بهره هاي سنگين به توليدكنندگان و مصرف كنندگان داده و حاصل آن چيزي نبوده جز بدبختي مردم و مصادره اموال و زنداني شدن خانواده هاي آبرومند كه قصد اشتغال و كاري شرافتمندانه براي خود داشته اند.
6- بانكهاي ما در اين سالها با پول مردم به جاي بانكداري، بنگاه داري كرده و در يك مسابقه و رقابت ناسالم با يكديگر اقدام به تاسيس شركتهاي خانمان سوز سرمايه گذاري نموده و بلاي جان مردم گشته اند.
7- بانكهاي ما در اين سالها با پول مردم به جاي فرهنگ سازي و كمك در زمينه توليد، اشتغال، خدمات، ازدواج، تحصيل و دهها ضرورت زندگي مردم تنها به سود يكطرفه خود فكر كرده و پول مردم را در جهت ثروت خود تصاحب نموده و در قراردادهاي مشاركت در سود شريك بوده ولي در زيان همه ضرر و خسارت را متوجه ملت نموده اند.
8- بانكهاي ما در اين سالها با پول مردم به جهت نگاه سودجويانه نوعي رانت خواري را به نفع ثروتمندان جامعه و تضعيف اقشار آسيب پذير بوجود آورده اند.
9- بانكهاي ما در اين سالها با پول مردم به جاي آنكه فقط مبادرت به ماموريت بانكداري نمايند و كارمزد مختصري بابت امانتداري پول مردم بگيرند، خود به عنوان سرمايه گذار و ارباب پول هاي كلان را در بخشهاي زودبازده، اقتصاد خدماتي كاذب، دلالي و واسطه گري سوق داده و اقتصاد و پول ملي را تضعيف كرده و به مفاسد اقتصادي دامن زده اند.
خلاصه آنكه حاصل عملكرد سه دهه بانكداري امروز ما چيزي نيست جز روابط اقتصادي ناسالم، كاذب، ربوي كه در نهايت منجر به تورم، گراني، ركود اقتصادي و كاهش ارزش پول ملي شده است.