تأثیر «طلاق» در بازار مسکن

تدبیر24: ساخت و ساز خانه‌های زیر ۵۰ متر در نقاط مختلف کشور و به خصوص پایتخت، گسترش یافته است. این مسئله تا حدی گسترده شده، که واکنش مقامات دولتی و چهره‌های علمی کشور رانیز به همراه داشته است. در جدیدترین تحلیل و اظهار نظر، سعید معیدفر، مشاور اجتماعی وزیر راه و شهرسازی گفته است «طلاق» در تغییر وضعیت بازار مسکن دخیل بوده است.
 
سعید معیدفر در خصوص افزایش نقش طلاق در بازار مسکن و تغییرات ناشی از آن در صنعت ساختمان گفته است:«از نظر جمعیت‌شناسی، خانوارها غیر از کمیت، دارای بعد هم هستند که در حال حاضر تعداد خانواده‌ها در کشور در حال افزایش است اما از سوی دیگر بعد آنها (یعنی تعداد اعضای یک خانواده) روز به روز در حال کاهش است؛ به این معنا که خانواده دیگر شامل والدین، فرزندان و سالمندان نیست؛ بلکه در حرکت به سمتی هستیم که ناگزیریم تعریف خانواده را به «زندگی تک‌نفره» تقلیل دهیم. اگر متوسط تعداد اعضای یک خانوار در ۱۰ تا ۱۵ سال پیش پنج نفر بود، الآن به حدود سه نفر رسیده است. به این معنا که هم خانواده یک نفره (فردی که ناخواسته یا تعمدا ازدواج نکرده) داریم و هم در برخی مناطق سنتی‌تر کشور خانوارهایی که تعداد اعضای آنها چندین نفر است. به عنوان مثال در حال حاضر در کشور زنانی داریم که به تنهایی زندگی می‌کنند و چون نمی‌توانند در کنار والدین خود باشند به زندگی تک‌نفره روی آورده‌اند.»
 
معیدفر تأثیر این تحول بر بازار مسکن را این‌چنین تحلیل کرده است:«با کاهش ابعاد خانوارها، ابعاد خانه‌های مورد نیاز و مساحت مسکن مورد تقاضا در کشور به خصوص در کلانشهرها نیز رفته‌رفته کاهش یافته و دیگر به خانه‌هایی با متراژ بالای ۱۵۰ متر کمتر نیاز داریم؛ بلکه در بسیاری از شهرهای بزرگ تمایل به سکونت در خانه‌های زیر ۵۰ متر به دلیل کمتر شدن اعضای خانواده‌ها بیشتر شده است. کما اینکه در تهران آپارتمان‌های کمتر از ۳۵ متر مربع بیشتر مورد توجه متقاضیان مسکن است تا خانه‌های بالای ۷۰ متر مربع.»
 
او ادامه داده است:«همه این مسائل سبب می‌شود تا تمایل به ساخت واحدهای مسکونی کوچک و سوئیت‌های یک یا دو نفره به خصوص در طبقه‌های اقتصادی متوسط و دهک‌های میانی افزایش یابد که عمدتا خواهان واحدهای ارزان‌ساخت هستند؛ اگرچه هنوز تمایل به ساخت واحدهای با متراژ بالا و لوکس‌ساخت در میان اقشار مرفه وجود دارد اما از آنجایی که سرعت تغییرات ارزشی خانواده‌های قشر مرفه بیشتر از قشر متوسط است، آنها نیز به واحدهای مسکونی کوچک‌تر تمایل یافته‌اند که به همین دلیل نهادهای متولی مسکن در کشور اعلام می‌کنند از یک سو تعداد زیادی خانه لوکس خالی در تهران و سایر کلانشهرها داریم و از سویی دیگر کفه ترازوی «تقاضای مسکن» واحدهای مسکونی زیر ۵۰ متر مربعی نسبت به «عرضه» آنها سنگینی می‌کند.»
 
او با اثرگذار دانستن حرکت کلی فرهنگ و ارزش در کشور به سمت کوچک شدن ابعاد خانوار در بازار مسکن، یکی از مهم‌ترین مسائل اثرگذار در کوچک شدن ابعاد خانوارها را افزایش طلاق ذکر کرده و گفته است:«با افزایش طلاق در کشور نیاز به ساخت واحدهای مسکونی ارزان‌قیمت و با متراژ کمتر از ۵۰ متر مربع افزایش می‌یابد. به خصوص که بر خلاف فرهنگ رایج در غرب که طلاق، آغاز تنهایی دائمی نیست و فردی که از همسرش جدا می‌شود، بلافاصله با فرد دیگری ازدواج می‌کند، در ایران طلاق آغاز یک تنهایی طولانی‌مدت به خصوص برای زنان است که همین موضوع سبب می‌شود نیاز بیشتری به مسکن در کشور با وجود روند افزایشی طلاق احساس شود.»