نگهداری حیوانات از مد تا بیماری

تدبیر24: خیابان دانش‌آموز شیراز را که تا انتها بروی، نرسیده به زیرگذر، نبش یک کوچه، آمبولانسی را خواهی دید که مختص حمل حیوانات بدحال خانگی است!
 
 در روزهایی که خانواده‌های بی‌شماری در نقاط مختلف کلان‌شهر فرهنگی شیراز، شب را سر گرسنه زمین‌می‌گذارند، کسانیکه هزینه‌های کمر شکن درمان، زمین‌گیرشان کرده، هستند کسانیکه پول یک وعده غذا یا هزینه ویزیت حیوانات خانگی‌شان، به قدر درآمد ماهیانه زیر خط فقری‌ها است.
 
شاید این تفاوت‌ها در کشورهایی که فرهنگشان ایرانی اسلامی نیست، خم به‌ابروی کسی نیاورد، اما اینجا ایران است، ام‌القرای کشورهای اسلامی و در اسلام خبر داشتن از همسایه، از واجبات شمرده می‌شود.
 
در این کلان‌شهر که دردهای زیادی برای واگویه هست، مدتی است شمار حیوانات خانگی زیاد و زیادتر می‌شود، حیواناتی که حالا به آپارتمان‌ها هم راه یافته‌اند و هیچ دستگاهی خود را موظف به پاسخگویی نمی‌داند!
 
نگهداری حیوانات خانگی، اگرچه در روستاها و شهرهای کوچک، یا برای استفاده‌ای مطلوب، شیوه‌ای متداول محسوب می‌شود، اما اینکه حیوانی کنار انسان، زندگی کرده و در رختخوابمان بخوابد و با ما نهار و شام میل کند و موظف باشیم هر روز برای قدم زدن او را بیرون ببریم! قصه دیگری است.
 
گاهی رفتارهایی که سنخیتی با فرهنگ یک جامعه ندارد، مد می‌شود، رفتارهایی که اگر نسبت به آن بی‌تفاوت باشیم، نهادینه شده و نسبت به آن بی‌تفاوت می‌شوند.
 
این روزها در بسیاری از کلانشهرها گرایش به نگهداری از حیوانات خانگی به خصوص سگ و گربه و انوع پرنده رایج شده است. در خیابان‌های به اصطلاح بالای شهر شیراز نیز شاهد عبور افرادی هستیم که پیاده و سواره سگ خود را برای گردش، بیرون آورده‌اند. البته همستر و میمون هم به تازگی به گروه این حیوانات خانگی پیوسته‌اند و گاهی با صاحب خوش ذوق و قلاده‌ای گران قیمت، سر از اماکن عمومی مانند باغ رستوران‌های اطراف شیراز سر در می‌آورند.
 
چندی پیش نیز تصویری در فضای مجازی انتشار یافت که در آن معلوم شد یک خانواده مرفه شیرازی از بچه کروکودیل نگهداری می‌کنند. در این عکس دختر نوجوان خانواده با این موجود خوفناک عکس سلفی گرفته و آن را « عروسک روزهای تنهایی» خود خطاب کرده بود!
 
خبرنگار ایسنا، موضوع نگهداری از حیوانات خانگی را با چند شهروند در میان گذاشته و با طرح سئوال از 3 کارشناس موضوع را به لحاظ روانشناختی، بهداشتی و قضایی پیگیری کرده است.
 
زهرا امیری، خانم مسنی است که تنها زندگی می‌کند و برای امنیت بیشتر، زندگی در آپارتمان را انتخاب کرده است.
 
این شهروند شیرازی به خبرنگار ایسنا گفت: هرگز تصور نمی‌کردم در یک آپارتمان، آن هم در مرکز شهر مجبور شوم سر و صدای سگی را تحمل کنم.
 
امیری ادامه داد: بی شک آپارتمان محل مناسبی برای نگهداری از سگ نیست، البته وقتی هم در این مورد به مدیر مجتمع اعتراض می‌کنم پاسخ درستی نمی‌دهد و می‌گوید به هر حال مالک هستند و اختیار ملک خود را دارند.
 
فریبا مختاری هم که در این مجتمع مسکونی زندگی می‌کند و معتقد است نگهداری از حیوانات در یک مجتمع مخل آسایش بوده و با شرایط این منطقه سازگار نیست. جدا از اختلال در آسایش همسایه‌ها، برخی به لحاظ اعتقادی و مسائل شرعی هم با این موضوع مشکل دارند.
 
منصور جوکار که در مجتمع دیگری در منطقه معالی آباد شیراز سکونت دارد به بیمار شدن ناگهانی کودک 3 ساله‌ش، اشاره و اضافه کرد: معمولا بچه‌ها در فضای سبز مجتمع بازی می‌کنند و نگهداری از حیوانات به خصوص سگ به سلامتی آنها صدمه می‌زند.
 
این شهروند شیرازی گفت: فرزندم به صورت ناگهانی دچار تب، اسهال و تورم چشم شد، پس از مراجعه به پزشک و آزمایش‌های فراوان متوجه شدیم از طریق حیوانات خانگی به عفونت انگلی دچار شده است.
 
اما مجتبی که به قول خودش پرنده باز است و روی پشت‌بام خانه تعداد زیادی کبوتر نگهداری می‌کند، از دست همسایه‌هایی که محبت و عشق او به پرندگان را درک نمی‌کنند، گلایه دارد و از روزهایی می‌گوید که به‌دلیل اعتراض و انتقاد همسایه‌ها، قناری‌های دلبندش را فروخته است اما حاضر نیست به هیچ عنوان کبوترهایش را بفروشد!
 
مجتبی گفت: پرنده مثل سگ نیست، آزاری هم ندارد، نمی‌دانم چرا ولی فکر کنم مردم به‌خاطر مشکلات اقتصادی اعصاب ندارند و دلخوری‌هایشان را سر پرندگان من خالی می‌کنند!
 
محمدپور، خانم مسنی است که عضویت هیئت مدیره یکی از مجتمع‌های مسکونی در شیراز را برعهده دارد.
 
او به شدت از کسانیکه حیوان خانگی در آپارتمان خود نگه‌داری می‌کنند، گلایه دارد و معتقد است که فضای آپارتمانی در این روزها برای او خانه‌های قدیمی را تداعی می‌کند که تعدادی خانوار به‌شکل مشترک در آن زندگی می‌کردند، با این تفاوت که در آن روزها هر خانواده یکی دو اتاق داشت و حالا هر خانواده یک واحد آپارتمانی دارد! وقتی فردی سگ یا گربه یا .. را به آپارتمانش می‌آورد، مدام از مسیرهای مشترک تردد و از امکانات مشترک استفاده می‌کند، این به‌هر لحاظ که فکر کنیم، نقض حقوق دیگران است!
 
او البته از نبود قوانین مشخص در این زمینه گلایه‌مند و معتقد است که اگر قانون مشخصی و روشنی وجود داشت، امکان ممانعت از ورود حیوانات به آپارتمان‌ها توسط هیئت مدیره بود، اما اکنون با مقاومت افراد مواجه هستیم.
 
یک روانشناس در خصوص نگهداری از حیوانات به خبرنگار ایسنا گفت: نگهداری از حیواناتی مانند سگ در خانه از سفر اروپاییان و همراهی سگ با آنها شکل گرفت و دنیای غرب پس از طرح کنترل جمعیت برای جبران خلاء ناشی از کمبود فرزند به نگهداری از حیوانات خانگی روی آورد.
 
سارا حاتمی با بیان اینکه نگهداری از حیوانات خانگی به نوعی در افراد تنها و دارای کمبودهای عاطفی بیشتر دیده می‌شود، اضافه کرد: البته باید به این نکته نیز توجه کرد که آب و غذا دادن به یک موجود زنده از نظر روانشناختی برای انسان‌ها لذت بخش است. مثلا وابسته بودن‌ انسان به یک پرنده، احساس مفید بودن در فرد ایجاد می‌کند و افکار ناخوشایند او را از بین می‌برد. البته این به آن معنا نیست که مهربانی با حیوانات بد است اما افراط و تفریط در هر کاری مشکلاتی را به وجود می‌آورد.
 
وی با اشاره به اینکه گاهی افراد پا را فراتر می گذارند و از حیواناتی مانند کروکودیل و مار در خانه نگهداری می‌کنند، افزود: این مورد بیشتر در خانواده‌های بسیار مرفه دیده می‌شود که بی شک با این کار قصد دارند بیشتر به چشم بیایند و کمبودهای درونی خود را پر کنند.
 
مدیر گروه بیماری‌های واگیر دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز با تاکید بر اینکه نگهداری از حیوانات خانگی سلامت افراد را به مخاطره می‌اندازد، به خبرنگار ایسنا گفت: بسیاری از بیماری‌ها بین انسان و حیوان مشترک است و به سادگی از حیوان به انسان منتقل می‌شود.
 
دکتر حسین فرامرزی با بیان اینکه حتی اهلی‌ترین حیوانات در صورت احساس خطر به کارهای دفاعی مانند چنگ زدن و گاز گرفتن روی می‌آورند، افزود: از نظر بهداشتی هم نگهداری حیواناتی مانند سگ در خانه و آپارتمان صحیح نیست و موجب ابتلاء فرد به بیماری‌های واگیر می‌شود.
 
وی تاکید کرد: بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان می‌تواند به بیماری‌های ناشناخته‌ای نیز تبدیل شود که درمان آنها به سادگی میسر نیست.
 
این کارشناس افزود: افرادی که در خانه از سگ نگهداری می‌کنند و نسبت به بهداشت فردی هم کم‌اعتنا و بی‌اعتنا هستند، خود و خانواده را در معرض انتشار میکروب و انگل قرار می‌دهند، حتی اگر تمیزترین حیوانات را هم داشته باشند.
 
فرامرزی به عفونت توکسوپلاسما که از طریق حیوانات خانگی منتقل می‌شود، اشاره و خاطرنشان کرد: این عفونت در افراد سالم گاهی بدون علائم بوده و گاهی با بزرگ شدن غدد لنفاوی همراه است. ابتلاء مادران باردار به این عفونت به خصوص در 3 ماهه اول بارداری، می‌تواند به بروز نقایص مادرزادی در نوزاد منجر شود.
 
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز اضافه کرد: ممکن است با نگهداری از حیوانات در منزل بیماری‌های دیگری نیز در کبد و مغز بروز کند.
 
فرامرزی از هاری به عنوان یک بیماری کشنده، یاد و تصریح کرد: در این عارضه که از طریق گزیدگی و خراش پوستی به وسیله حیواناتی مانند سگ، گربه و پستانداران مانند خرگوش به انسان منتقل می‌شود، دستگاه عصبی دچار عفونت شده و فرد را تا مرحله مرگ هم ممکن است پیش ببرد.
 
این پزشک توصیه کرد: در مرحله نخست بهتر است در محیط خانه از حیوانات نگهداری نکنیم، اگر علاقه‌مند به نگهداری این‌گونه حیوانات هستیم، بهتر این است که خارج از خانه، محلی مناسب برای نگهداری از آن ایجاد کنیم و از طرفی تماس با حیوان را به حداقل کاهش داده و رعایت بهداشت فردی پس از هر بار دست زدن به حیوان را مد نظر قرار داده و جدی بگیریم.
 
مدیر گروه بیماری‌های واگیر دانشگاه علوم پزشکی شیراز اضافه کرد: فضولات، مو و آلودگی‌های حیوانات خانگی می‌تواند از طریق تماس با اشیاء و به شکل غیرمستقیم نیز به بدن انسان، وارد و موجب تب، اسهال، عفونت شدید، طاعون، تیفوس، مننژیت مغزی و ... شود.
 
یک کارشناس حقوقی نیز درباره شرایط قانونی نگهداری از حیوانات، گفت: اگر نگهداری حیوانات مخل نظم و آسایش دیگران شود، افراد می‌توانند با استناد به مواد قانون مجازات اسلامی طرح شکایت کنند.
 
زین‌العابدین محیط با اشاره به اصل 40 قانون اساسی، افزود: طبق این اصل هیچکس نمی‌تواند صرف اینکه مالک خانه‌ای است از حیوان نگهداری کرده یا حتی مهمانی بزرگ و پر سر و صدا برگزار کند. اگر سر و صدای حیوانات آرامش همسایه‌ها را مختل کند آنها می‌توانند با استناد به قانون رفع مزاحمت و از طریق مراجع ذیربط، اقدام کنند.
 
محیط معتقد است: آگاهی نداشتن افراد از قوانین، موجب تشکیل پرونده‌های متعدد قضایی در دادگاه شده و افرادی را روانه دادگاه‌ها می‌کند.