تأملی بر نقش و کارکرد احزاب در آستانه انتخابات

تدبیر24 :محمد سالاری - در آستانه دهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی و پنجمین دوره خبرگان رهبری، تکاپوی احزاب برای شناسایی نامزدهای همسو، با هدف معرفی در فهرست‌های انتخاباتی یا تعامل برای ائتلاف افزایش یافته است. بی‌شک نقش احزاب را در توسعه سیاسی نمی‌توان نادیده گرفت. با شروع‌به‌کار خانه احزاب، یکی از موانع بزرگ بر سر راه فعالیت تشکل‌های سیاسی برداشته شد و احزاب هرکدام با نگرش‌های مختلف با تفاهم بر سر ادامه فعالیت قانونمند، مسیر جدیدی را برای ادامه کار ترسیم کردند. احزاب و گروه‌های سیاسی در انتخابات باید برای به‌دست‌آوردن سهمی بیشتر در اداره کشور، افراد شایسته‌تری را معرفی کنند. هرقدر کشور به سمت افزایش فعالیت احزاب حرکت کند، طبعا شور سیاسی بیشتری نیز ایجاد خواهد شد. درحال‌حاضر ٢٥٠ مجموعه حزب و گروه سیاسی بامجوز در کشور فعال هستند که تحرک انتخاباتی آنها می‌تواند نقش مؤثری در ایجاد نشاط سیاسی داشته باشد. تحقق این امر نیازمند رعایت الزامات دوجانبه میان احزاب و نهاد‌های مسئول است. از جمله حقوق شناخته‌شده احزاب و تشکل‌ها این است که فعالیت گروه‌های شناسنامه‌دار در چارچوب قانون بدون هیچ مانعی تداوم داشته باشد و وزارت کشور امنیت جلسه‌های آنها را تأمین کند.

برهم‌زدن اجتماعات از سوی برخی افراد به‌هیچ‌عنوان پذیرفته‌شده نیست و شوراهای تأمین استان‌ها باید امنیت نشست‌های سیاسی را برقرار کنند و در صورت لزوم مقابل هرگونه اخلالگری بیاستند. احزاب سياسي با كاركردهاي متعدد، از جمله گسترش مشاركت سياسي، مشروعيت، يكپارچگي ملي، مديريت منازعات و جامعه‏پذيري سياسي، مي‏توانند تأثير بسزايي در زندگي عمومي و سياسي جامعه بر جاي بگذارند و با كمك به گسترش آگاهي سياسي مردم، شهروندان را به زندگي انتقادي، همبستگي و فعاليت جمعي سوق بدهند و با تأثيرگذاري بر شكل‏دهي و تبيين منافع ملی یا مصالح کشور، ضريب امنيت ملي را افزايش دهند. براي كشور ما در اين برهه تاريخي، وجود احزاب قدرتمند يكي از حياتي‏ترين امور است و لازمه توسعه سياسي و حفظ امنيت ملي به شمار مي‏رود. وجود احزاب، بستری برای پیشرفت و تعالی کشور و نقد و نظارت بر برنامه‌هاست. با توجه به مقطع حساس فعلی و رسیدن به توافق هسته‌ای و گشوده‌شدن باب تعامل بیشتر با جهان، انتظار می‌رود با مشارکت حداکثری مردم در انتخابات اسفندماه، بلوغ سیاسی مردم بار دیگر به منصه ظهور برسد. از یاد نبریم که در جوامع پیشرفته، احزاب سياسي، چنان نيروي مهمي را تشكيل مي‏دهند كه الگوي ويژه نوسازي هر كشور را تعيين مي‏كنند. در ایران با وجود اینکه احزاب قدمتی صدساله دارند، اما هنوز نتوانسته‌‌اند نقش مؤثر خود در توسعه سیاسی و اجتماعی کشور را ایفا کنند. کم‌کاری بیشتر احزاب و موسمی‌شدن فعالیت آنها، ناشی از همین توسعه‌نیافتگی است. با اینکه ده‌ها حزب، تشکل، جمعیت و جبهه در کشور به ثبت رسیده است، اما این گوناگونی در کمیت نتوانسته بر کیفیت فعالیت احزاب بیفزاید. تشکیل خانه احزاب می‌تواند زمینه مناسبی برای افزایش کیفیت و تعامل دوسویه سیاسی تشکل‌ها فراهم کند؛ در این راستا احزاب می‌توانند ابتدا با قواعد بازی سیاسی آشنا شوند و با درکی بهتر به سمت ائتلاف و یکی‌شدن پیش بروند. تغییر فضای سیاسی کشور به سمت انتخابات در چارچوب قوانین و مقررات، یکی از مهم‌ترین وظایف احزاب و تشکل‌هاست. اگر حزب کارکرد واقعی و اصیل خود را داشته باشد، احتمال وقوع فساد‌های سیاسی، زدوبند‌ها و سایر رفتارهای مغایر با قانون کاهش می‌یابد.