پیام های نشست مشترک سران سه قوه چه بود؟

تدبیر24 :دیروز دوشنبه دوازدهم بهمن ماه 1394 خورشیدی نشست سران سه قوه با حضور «حسن روحانی» رییس جمهوری اسلامی ایران، «علی لاریجانی» رییس مجلس شورای اسلامی و «صادق آملی لاریجانی» رییس قوه قضاییه در نهاد ریاست جمهوری برگزار شد. در این نشست سران سه قوه مهمترین مسایل کشور را مورد بحث و بررسی قرار دادند.

این نخستین باری نیست که سران قوا با یکدیگر دیدار و گفت وگو می کنند. طی 2 سال و اندی که از عمر دولت یازدهم می گذرد سران سه قوه دست کم پنج بار در چنین نشستی حضور یافته اند تا با هماهنگی بیشتری وظایف اجرایی، قانونگذاری و نظارتی خود را به پیش برند. این در حالی است که در هشت سال معروف (دولت های نهم و دهم) برخی تجربه های ناخوشایند از درگیری و هماوردی بین اعضا و حتی سران قوا مانع از همپیوندی ضروری ارکان حکومتی در کشور شده بود. رخدادهایی نظیر آنچه با عنوان «یکشنبه سیاه در بهارستان» (پانزدهم بهمن 1391) از آن یاد می کنند یا موضع گیری های تند سیاسی که بارها طی سال های گذشته میان رییسان سه قوه رد و بدل شد نمونه هایی از تجربه های یاد شده است.

پس از بروز این تجربه های ناخوشایند بود که روحانی در شعارهای انتخاباتی خود وعده ارتباط نزدیک قوا را داد و تاکید کرد نحوه تعامل سه قوه باید به گونه ای باشد که خواست مردم و منافع آنان تامین شود. پس از گذشت حدود 100 روز از آغاز به کار دولت روحانی، نخستین نشست میان سران سه قوه برگزار شد و تاکنون نیز در فضایی سازنده و ثمربخش ادامه یافته است.

در فضای کنونی زمینه های ناهماهنگی یا ایجاد اصطکاک بین سه رکن حکومتی در کشور به شدت کاهش یافته است و مسوولان عالی رتبه کشور با توجه به آسیب های ناشی از افتراق، مسیر سازنده وفاق در پیش گرفته اند. امروز آنچه در روابط میان قوا اهمیت دارد رعایت احترام و شکل گیری فهم متقابل در مورد حدود اختیارها و وظایف هر یک از سه قوه است. درک این موضوع مهم باعث خواهد شد تا روابط میان سه قوه از چالش های احتمالی که اغلب ناخواسته است تا حد زیادی در امان بماند. افزون بر این، هر چه این نوع نشست ها مداوم تر، منظم تر و نزدیک تر باشد از احتمال تکرار تجربه های نامطلوب گذشته کاسته و به همدلی بیشتر افزوده می شود.

همچنان که اشاره شد، نشست های مداوم سران سه قوه نشانگر وفاق، همدلی و همکاری این سه رکن حکومتی است. این وفاق مدت ها است که کارکردهای سازنده خود را به بهترین وجه نشان داده است. نمونه بارز این همکاری ها به حل و فصل موضوع هسته ای ایران برمی گردد. به جرات می توان گفت طی نزدیک به 2 سال گفت وگوهای هسته ای، رییس مجلس شورای اسلامی از جمله کسانی بود که بیشترین حمایت را از آن به عمل آورد تا در نهایت توافق هسته ای ایران و 1+5 براساس منافع ملی از تصویب مجلس گذشت. در این پیوند، رییس قوه قضاییه نیز بارها در اظهارنظرهایی صریح حمایت خود را از گفت وگوهای هسته ای بر اساس اهداف، منافع و خطوط قرمز نظام اعلام کرد. امروز نیز در فضای پسابرجام به خاطر ضرورت های ملی این دوره حساس، لزوم این هماهنگی ها بیش از پیش احساس می شود؛ امری که بی تردید به پیشبرد اهداف ملی منجر خواهد شد.

آنچه مشخص است در نقطه های عطف تاریخی، ضرورت همکاری، همفکری و هماهنگی کامل قوا بیشتر احساس می شود. ایران اینک در آستانه انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری قرار دارد که هفتم اسفند ماه برگزار می شود. در این شرایط طبیعی است که هر یک از سران قوا دیدگاه های سیاسی خاص خود را داشته باشند چرا که برخورداری از سلیقه های سیاسی متفاوت لازمه ی حکومت های مردمسالار است.

با این حال در فضای انتخابات نیاز است تا مسایلی همچون لزوم جبران رد صلاحیت ها، گسترش مشارکت، تحکیم مشروعیت نظام، پیگیری اهداف کلان کشور و منافع ملی بر رقابت های سیاسی سایه بیفکند و منافع حزبی و جناحی را به حاشیه براند. به خاطر اهمیت انتخابات پیش رو بود که سران سه قوه دیروز در جلسه خود بر برگزاری انتخاباتی پرشور ، سالم و رقابتی تاکید کردند. بنابراین، این نشست می تواند همانند نشست های پیشین به تقویت همکاری های قوای سه گانه بیانجامد تا کشورمان از موقعیت حساس انتخابات نیز با سربلندی بیرون آید.



نکته دیگر به کارکردهای هماهنگی میان سه قوه در زمینه پیشرفت کشور بازمی گردد؛ نکته ای که رییس جمهوری در سخنان خود بر آن تاکید کرده است. به این ترتیب مهمترین پیام های نشست دیروز را باید معطوف به لزوم ایجاد وفاق و همدلی در جامعه ی سیاسی و فضای مدنی کشور، نهادینه شدن مفاهمه و گفت وگو و اولویت بخشی به منافع ملی و بایسته هایی چون گسترش مشارکت سیاسی، برگزاری انتخابات رقابتی و نیز پیشرفت های اقتصادی پس از برجام، دانست.