بازار پرپر گل

تدبیر24: گل‌فروشی‌ها، یکی از نخستین پیام‌آوران نوروز در کلانشهرهای خاکستری و دودزده هستند. این روزها گلدان‌های کوچک پامچال، لاله و بنفشه بیشتر از همیشه در پیاده‌روهای تهران دیده می‌شود. به اواخر اسفند که نزدیک می‌شویم، سبزه و سنبل هم جای خود را میان این گل‌های چشم‌نواز بهاری باز می‌کنند. با این حال خرید گل چندان میان ایرانی‌ها رواج ندارد و به جز بازار پرجنب‌وجوش شب عید، وضع گلفروشی‌ها در سایر روزهای‌ سال چندان تعریفی ندارد. سرانه مصرف گل در ایران تنها ٦ شاخه درسال است. این درحالی است که هر اروپایی سالانه حدود ١٠٠ تا ١٥٠ شاخه گل می‌خرد. جالب است که بدانید ایرانی‌ها برای مرده‌ها گل‌های بیشتری می‌خرند. «جلال عجایبی» رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان گل و گیاه به «شهروند» می‌گوید: سود گل‌فروشی‌ها از محل فروش تاج گل‌های ویژه مراسم ختم بیشتر است و این یعنی این‌که درشرایطی که زنده‌ها کمتر بابت خرید گل برای همدیگر پول می‌پردازند، در مراسم ختم تاج گل‌هایی با حدود ١٠٠ شاخه گل خریداری می‌کنند! البته او تأکید می‌کند: وضع خرید گل در تهران اندکی بهتر از سایر شهرهای کشور است و در برخی شهرستان‌ها فروش گل توجیه اقتصادی خود را از دست داده است.
نیمی از گل‌های تولید ایران
تبدیل به ضایعات می‌شود
براساس اعلام اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان گل و گیاه، روزانه حدود ٤‌میلیون شاخه گل درکشور تولید می‌شود که از این میان حدود ٥٠‌درصد آن به دلیل نبود بازار صادراتی مناسب و قیمت بالای تولید تبدیل به ضایعات می‌شود. برهمین اساس میزان صادرات گل‌های زینتی ایران تنها حدود ٥٠‌میلیون دلار است که بیشتر به کشورهای عراق و آسیای میانه صادر می‌شود. این موضوع درشرایطی رخ می‌دهد که علاوه بر قیمت بالای تولید، گل‌های زینتی ایران حتی از امکانات سردخانه، بسته‌بندی و حمل‌ونقل مناسب نیز برخوردار نیست و همین مسأله به ضایعات بالای گل و غیاب آن در بازار رقابتی جهان دامن زده است. در بازار داخلی نیز سرانه مصرف گل بسیار کم است و اتحادیه صنفی گل‌فروشان روزانه درخواست‌های زیادی برای تغییر کاربری گلفروشی‌ها دریافت می‌کند. جلال عجایبی رئیس اتحادیه گل‌فروشان با اعلام این موضوع به «شهروند» می‌گوید: بیشتر درخواست‌ها، برای تغییر کاربری گلفروشی‌ها به اغذیه‌فروشی و ساندویچی است. او ادامه می‌دهد: امسال بازار وضع رکودی بسیار بدی را پشت سر گذاشت و تقاضای خرید گل به شدت افت پیدا کرد. این درحالی است که با آغاز اسفندماه و قرارگرفتن بازار در وضع اوج فروش سالیانه، شرایط تغییر چندانی نداشته است و گل به‌عنوان یک کالای لوکس همچنان بازار وخیمی را پشت سر می‌گذارد.
تزیینات ارزان‌قیمت
 جایگزین گل ماشین عروس
البته نمای بازار کم‌رونق گل‌فروشی‌ها در سطح شهر نیز تا حدودی هویداست. گل‌فروشی‌هایی که به متراژهای کم و دکه‌های کوچک قناعت کرده‌اند و تا سقف از درختچه‌ها و گل‌های مصنوعی انباشته شده‌اند. اصغری که درمحدوده پونک تهران گل‌فروشی دارد، دراین‌باره به «شهروند» توضیح می‌دهد: بسیاری از گلفروشی‌ها برای به حداقل رساندن ضایعات ناشی از انباشت گل درمغازه‌ها، ترجیح می‌دهند گل‌های طبیعی را با گل‌های مصنوعی جایگزین کنند. او ادامه می‌دهد: با کاهش قدرت خرید مردم، میزان فروش گل‌های طبیعی بسیار کاهش داشته است. جالب است که این موضوع حتی تزیین ماشین عروس را هم تحت‌الشعاع قرار داده و درشرایطی که درسال‌های گذشته هفته‌ای ٧ تا ٨ تقاضا برای تزیین ماشین عروس دریافت می‌کردیم، این میزان در سال‌جاری به هفته‌ای یک تا ٢ مورد کاهش داشته است و بسیاری از خانواده‌ها با جایگزینی وسایل تزیینی ارزان‌تر نظیر بادکنک و روبان، خودشان اقدام به تزیین خودروی عروس می‌کنند.
دستفروشان بازار شب عید را
 از گل‌فروشی‌ها می‌قاپند
رضا پسند گل‌فروش دیگری درمحدوده میدان جمهوری نیز به «شهروند» می‌گوید: امسال قیمت گل حدود ١٠‌درصد افزایش داشته که این افزایش قیمت ناشی از افزایش هزینه‌های تولید و حمل‌ونقل است و میزان تقاضای بازار اجازه نمی‌دهد قیمت گل بیشتر از این رقم افزایش داشته و حاشیه سود مناسبی برای فروشندگان رقم بزند. او با انتقاد از جولان دستفروشان در بازار گل و گیاه شب عید، ادامه می‌دهد: بازار گل تنها در شب‌های عید و جشن‌ها اندکی رونق پیدا می‌کند که در عید نوروز جولان بی‌حد و اندازه دستفروشان، بازار نیمه‌جان نوروز را از دست گل‌فروشی‌های دارای مجوز می‌رباید.
 البته جلال عجایبی رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و گل‌فروشان کشور در واکنش به این موضوع می‌گوید: حذف یا ساماندهی این گروه از دستفروشان از بازار شب عید تا حدی ناممکن است. آنها بیشتر افراد بیکار هستند که تلاش دارند از بازار فصلی نوروز بهره‌برداری مالی کنند و تعدادشان آن‌قدر زیاد است که عملا ساماندهی آنها از کنترل خارج است. البته این مسأله تنها به دستفروشان سبزه و گل محدود نمی‌شود و تمام اقلام کالای نوروز در بازار شب عید، چنین وضعیتی را تجربه می‌کنند.
سبقت کاکتوس از گل‌های بهاری
علیمی دیگر گل‌فروش فعال در منطقه سعادت‌آباد با بیان این‌که گل‌های سنبل و سبزه بازار تهران، از گلخانه‌های اطراف کلانشهر تأمین می‌شود، درباره الگوی فروش بازار در شب عید به «شهروند» توضیح می‌دهد: گل‌های بهاری مثل پامچال و بنفشه تقاضای فروش چندانی ندارد زیرا عمر این نوع گل‌ها بسیار کوتاه است، بنابراین چندان مورد اقبال خریداران نیست، اما وضع فروش گل‌های آپارتمانی و کاکتوس‌ها بهتر است. او درباره گران‌ترین و محبوب‌ترین گل‌های شاخه بریده، بازار ایران می‌افزاید: لیلیوم گران‌ترین و رز محبوب‌ترین گل‌های شاخه بریده بازار است. هر شاخه گل لیلیوم بین ٧ تا ١٠‌هزارتومان قیمت دارد و گل رز در تهران شاخه‌ای ٣ تا ٥‌هزار تومان فروخته می‌شود.
میزان واردات گل ١٠ برابر تولید است
البته «غلامحسین سلطان‌محمدی» رئیس اتحادیه تولید‌کنندگان گل و گیاه استان تهران نیز راهکار رونق بازار گل در ایران را فرهنگ‌سازی و ترویج مصرف آن می‌داند و تأکید می‌کند: لازمه این فرهنگ‌سازی و ترویج مصرف گل، کاهش قیمت تمام‌شده تولید است که این موضوع می‌تواند با افزایش تولید و صادرات گل اتفاق بیفتد. او در گفت‌وگو با ایسنا، میزان واردات گل و گیاه را به کشور ١٠برابر بالاتر از صادرات آن اعلام و اظهار کرد: باید شرایطی فراهم شود که ٥٠‌درصد از گل‌های تولیدی به کشور‌های دیگر صادر شود، چراکه این کار می‌تواند عاملی برای افزایش تولید و کاهش قیمت‌ها و ترویج فرهنگ خرید گل و گیاه میان مردم باشد. زیرا درحال حاضر بسیاری از تولیدکنندگان ناچارند برای جلوگیری از ضرر و زیان در برخی از روزهای ‌سال قیمت گل را افزایش دهند که این افزایش هزینه شامل هزینه‌های بالای ناشی از ضایعات گل نیز می‌شود.
در این میان تنها پایانه صادرات گل ایران نیز که احداث آن از‌ سال ٨٤ کلنگ خورده، با گذشت یک‌دهه هنوز به بهره‌برداری نرسیده است. عجایبی رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و گل‌فروشان کشور دراین‌باره به «شهروند» توضیح می‌دهد: عملیات ساخت پایانه صادراتی گل ٢ تا ٢,٥‌سال پس از احداث به دلیل تأمین‌نشدن اعتبار متوقف شد. این درحالی است که تولیدکنندگان تلاش می‌کنند با تأمین اعتبار لازم از محل تسهیلات بانکی این پایانه صادراتی را به بهره‌برداری برسانند. او میزان پیشرفت فیزیکی این پایانه صادراتی را ٨٠‌درصد اعلام کرد.