سربازی معتاد کن

تدبیر24:شیوع مصرف مواد مخدر در لایه‌های مختلف جامعه با وجود همه اقداماتی که در مبارزه با مواد مخدر می‌شود، این بار پای پادگان‌ها و مراکز پذیرش سرباز را به میان کشیده است. موضوعی که روز گذشته سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر با اشاره به آن، از وضعیت خدمت سربازی معتادان و اخبار استعمال مواد مخدر در پادگان‌ها سخن گفت و تاکید کرد که میزان مصرف مواد مخدر در پادگان‌ها نسبتی با مصرف مواد مخدر در دانش آموزان و سطح عمومی جامعه دارد. «پرویز افشار» در نشست خبری خود تاکید کرد که سربازان، فارغ‌التحصیل مدارس هستند و پیش‌بینی ما این است که نرخ شیوع اعتیاد در این جمعیت متاثر از نرخ شیوع اعتیاد در جمعیت دانش‌آموزی و جمعیت عمومی باشد در سال ۹۴ توفیق پیدا کردیم تا با مشارکت نهادهای نظامی ذی‌ربط دوره‌های آموزشی پیشگیرانه برگزار کنیم به طوری که ظرف ۲ ماه گذشته ۱۸ دوره آموزشی بزرگ برای سربازان وظیفه و پاره‌وقت به ویژه در نیروی زمینی ارتش برگزار شد. نیروی زمینی ارتش بیشترین میزان سربازان را در اختیار دارد و استقبال خوبی از این دوره‌ها شده است.
  معتادان، اول پاک می‌شوند، بعد سربازی می‌روند
سخنگوی ستاد مبارزه با موادمخدر با بیان اینکه با نیروی زمینی ارتش به تفاهمی رسیدیم تا بتوانیم مشاوران و مددکاران آن‌ها را تحت آموزش‌های تخصصی قرار دهیم، گفت: به این ترتیب مشاوران و مددکاران این نهاد خود اقدام به آموزش سربازان خواهند کرد. به گفته وی، معمولا قبل از اینکه مشمولان به خدمت اعزام شوند، تست‌ها و ارزیابی‌های سلامتی روی آن‌ها انجام می‌شود و اگر اعتیاد داشته باشند، شناسایی خواهند شد. براساس مقررات وظیفه عمومی، هیچ معتادی نباید وارد دوره خدمت سربازی شود و لازم است ابتدا تحت درمان قرار بگیرد، البته باید گفت که این دوره درمان برای این افراد غیبت از سربازی محسوب نمی‌شود. وی اضافه کرد: یک مشکل وجود داشت که این افراد در دوره درمان تحت پوشش بیمه نبودند. ما استفساریه‌ای از سازمان مدیریت گرفتیم و براساس آن به وزارت رفاه ابلاغ شد که در برنامه جامع درمان اعتیاد همه گروه‌های سنی و جسمی گرفتار اعتیاد را پوشش دهد. براین اساس مشمولان اعزام به سربازی نیز می‌توانند از این امکان استفاده کنند و سازمان بیمه سلامت موظف است آنان را در سامانه پابا ثبت‌نام کرده و بیمه آن‌ها در دوره درمان تقبل کند. سخنگوی ستاد مبارزه با موادمخدر در ادامه با اشاره به اینکه راجع به نرخ دقیق شیوع اعتیاد در جمعیت سربازی مطالعات گسترده‌ای انجام نشده است، اظهار کرد: قصد داریم در سنوات آتی با رعایت حریم‌ها و حساسیت‌هایی که وجود دارد، این اقدام را انجام دهیم و برای مشخص شدن نرخ شیوع اعتیاد در این جمعیت مطالعاتی انجام دهیم.
 همکاری با آموزش و پرورش و بهزیستی
معاون کاهش تقاضا و توسعه مشارکت‌های ستاد مبارزه با موادمخدر در ادامه با بیان اینکه در محیط‌های آموزشی با آموزش و پرورش همکاری ویژه برای پیشگیری داریم، گفت: یکی از این برنامه‌ها غربالگری و مداخلات زودرس است که برای دوره پیش‌دبستانی و دو سال اول ابتدایی اجرایی می‌شود. برای این آموزش‌ها و رصد‌ها در مهدهای کودک با بهزیستی رایزنی‌هایی انجام دادیم. یک طرح دیگر ویژه دانش‌آموزان متوسطه دوم داریم که براساس آن دانش‌آموزان، خانواده‌های آنان و معلمان باید تحت مشاوره چهره به چهره قرار بگیرند. صد‌ها هزار دانش‌آموز، خانواده و معلم در سه استان مرکزی، قم و لرستان تحت این مشاوره و آموزش‌های چهره به چهره قرار گرفتند و این طرح در سال ۹۵ تعمیم پیدا خواهد کرد، به ویژه در استان‌های پرخطر این برنامه جدی‌تر دنبال می‌شود. افشار در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه ۱۳۰ تا ۱۴۰ هزار دانش‌آموز معتاد داریم، گفت: این آمار کاملا غلط است. ممکن است اشاره به ۱۳۰ هزار مصرف کننده موادمخدر باشد نه معتاد و این آمار‌ها معرف دانش‌آموزان معتاد نیست. در مدیریت مصرف موادمخدر در مدارس برنامه داریم و آن را با سرعت بیشتری در سال ۹۵ دنبال خواهیم کرد و تلاش می‌کنیم دانش‌آموزان معتاد پس از شناسایی سریع‌تر تحت درمان قرار بگیرند. وی به برنامه‌های دیگری برای سال آینده از جمله ارائه خدمات مشاوره‌ای در مراکز دانشگاهی، مداخله موثر‌تر وزارت بهداشت در جمعیت‌های خاص و مناطق حاشیه‌ای، ساماندهی مراکز ماده ۱۵ و بازنگری جدی در پروتکل‌ها و قواعد آن نظیر اعطای مجوز و بازنگری در ساختار کلینیک‌های ترک اعتیاد اشاره کرد و گفت: سطح‌بندی کلینیک‌های ترک اعتیاد را در سال ۹۵ انجام می‌دهیم و به دنبال افزایش خدمات کاهش آسیب در سال ۹۵ هستیم.
 ضرورت دقت در بهبود معتادان
ست که دیگر مشمولان سربازی از چنین شرایطی برخوردار نیستند و ایجاد فرصت ترک برای مارائه فرصت به سربازان معتاد برای پاک شدن و اعزام به سربازی در شرایطی اتفاق می‌افتد که به گفته مسئولان نظام وظیفه، این گروه از سربازان در فرصت ترک اعتیاداضافه خدمت نمی‌خورند و از سویی، تازمان اعتیاد سربازی نمی‌روند. درحالی اعتادان به عقیده برخی از کار‌شناسان، تصمیمی تبعیض آمیز است که باعث پدیدار شدن حسی ناخوشایند در میان سربازان پاک خواهد شد، سربازانی که به دلیل پاکی از فرصت و مرخصی ویژه‌ای که برای مبتلایان به اعتیاد در نظر گرفته شده، محروم هستند. سعید صفاتیان، کار‌شناس اعتیاد معتقد است که اصل تصمیم ایجاد فرصت برای بهبود معتادان سازنده است که در اجرا باید دقت نظر بسیاری لحاظ شود. وی در این باره به شفاف نبودن شیوه‌های درمان، هزینه‌های آن و مراکز ترک اعتیاد اشاره کرده و می‌گوید: مقرر است پذیرای مشمولان و سربازان باشند، طولانی بودن پروسه درمان و اینکه آیا دستگاه‌های اجرایی دخیل در این کار، پای کار می‌آیند یا خیر از نمونه دغدغه‌های صفاتیان در این عرصه محسوب می‌شود. وی عمده‌ترین چالش پیش رو در درمان و ترک جوانان ونوجوانان مشمول این تسهیلات را، معطوف به سن و سال این طیف می‌داند، یعنی افراد زیر ۲۰سال که معمولا با مقاومت برای ترک روبه‌رو هستند، زیرا مقتضیات این سن و سال و روحیات خاص به این دوران، رغبت کمتری را برای ترک اعتیاد از خود نشان می‌دهد چراکه هنوز اعتیاد خویش را باور نکرده‌اند. در واقع، فرد معتاد برای ترک، نیاز به انگیزه دارد، جوانی که نه خانواده خود را از دست داده و نه موقعیت و مقبولیت اجتماعی خود را،  بالطبع از انگیزه کافی برای ترک برخوردار نیست. دغدغه‌های دیگری نیز در خصوص طرح مورد اشاره مطرح است، نخست سوء استفاده از چنین تسهیلاتی با تظاهر به اعتیاد برای فرار از خدمت سربازی و از سوی دیگر استفاده از مرخصی در نظر گرفته شده برای اعتیاد و نحوه تامین منابع درآمدی درمان آن، از نمونه دغدغه‌هایی به شمار می‌رود که از سوی برخی صاحب نظران و کار‌شناسان مطرح می‌شود. اگر منابع مورد اشاره از محل درآمد‌ها و اعتبارات دولتی تامین شود که باری سنگین خواهد بود بر دوش دولت و از سوی دیگر اگر تامین هزینه‌ها به افراد معتاد واگذار شود یقینا برخی از تقبل آن شانه خالی می‌کنند. از سوی دیگر تجربیات پیشین نشان داده است که اساسا بیمه‌ها در تقبل و پرداخت هزینه‌های درمان معتادان ضعیف عمل می‌کنند و در چنین شرایطی باید دید برنامه‌های بهبود معتادان سرباز و جلوگیری از ورود مواد مخدر به پادگان‌ها به نتیجه خواهد نشست یا نه!