سقوط بی‌سابقه صادرات غیرنفتی بعد از دو دهه!

تدبیر24: منتقدین-مسعود دانشمند دبیرکل خانه اقتصاد ایران و رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و امارات در گفتگوی تفصیلی با «نسیم آنلاین» اظهار کرد: امسال متاسفانه صادرات غیر نفتی ما بعد از دو دهه رشدِ مداوم، 17 درصد افت کرده که این به هیچ وجه برای اقتصاد کشور مناسب نیست.

وی افزود: البته تحریم‌ها و کاهش قیمت جهانی مواد خام روی این مسئله تاثیر گذاشته، اما دولت هم برنامه ای برای بخش تجارت خارجی ندارد و بازار بالقوه ای که در کشورهای همسایه وجود داشت را نیز از دست داده است. در سال های گذشته حدود 8 میلیارد دلار به کشور عراق صادرات داشتیم ولی غفلت دولت موجب شده که این رقم به زیر 5 میلیارد دلار برسد .

دبیرکل خانه اقتصاد ایران تصریح کرد: نتوانستیم در بازار کشورهای منطقه حضور مناسبی داشته باشیم، زیرا این دولت نه استراتژی صادراتی مناسبی دارد و نه ساختار صادراتی مناسبی را فراهم کرده است. همین مسئله باعث شده که ما در این بازارهای سازمان نیافته حاضر شویم و حتی متاسفانه بازار کشوری مانند افغانستان را هم از دست بدهیم. در حال حاضر در بازار کشورهای آفریقایی هم جایگاه خود را از دست داده‌ ایم.

اشتباه روحانی این بود که همه داشته هایش را روی برجام گذاشت

دانشمند با انتقاد از سیاستهای دولت یازدهم به نسیم آنلاین خاطرنشان کرد: آقای دکتر روحانی تمام داشته هایش را روی برجام گذاشت. در حالی که برجام تنها بخشی از مشکلات اقتصادی را شامل می شد و ما به عنوان فعالان اقتصادی بارها به ایشان عرض کردیم که برجام تنها 30 درصد در مشکلات اقتصادی سهم دارد. 70 درصد مشکلات معیشتی مردم به دلیل مشکلات درونی و ساختاری اقتصاد کشور اتفاق افتاده است. این که بخواهیم به جامعه القا کنیم همه مشکلات اقتصادی ناشی از تحریمهاست کار غلطی است که متاسفانه دولتمردان دست به چنین کاری زدند.

وی افزود: در دوران تحریمها در مواردی از اقتصاد که در ید دولت قرار داشت مشکل داشتیم و در باقی موارد اقتصادی مانند صادرات و واردات با مشکلات زیادی رو به رو نبودیم، چون در اختیار بخش خصوصی بود. ما باید برای صادرات به غیر از بازاریابی نیز بازار شناسی انجام دهیم.

رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و امارات به نسیم آنلاین توضیح داد: سازمان توسعه تجارت باید موارد فنی و تخصصی مانند بازارشناسی را انجام می داد که این کارها را انجام نداده است. تکلیف اقتصاد ما در خصوص دولتی بودن و خصوصی بودن هم مشخص نیست، بنابراین بخش خصوصی هم برای انجام چنین کارهایی پیشقدم نشده است.

145 هیات تجاری به ایران آمدند ولی قراردادی نبستیم!

دانشمند خاطرنشان کرد: 145 هیات تجاری به کشور آمد ولی هیچ اتفاقی نیفتاده و ما تنها با آنها پروتکل امضا کردیم. این پروتکل یا یادداشت تفاهمها اگر بخواهد تبدیل به قراردادی شود که سودی را به اقتصاد ایران برساند، بسیار زمان بر است.

وی با انتقاد از ادعای مثبت شدن تراز تجاری کشور در یازده ماه نخست 94 نیز به نسیم آنلاین عنوان کرد: اینکه می گویند تراز تجاری ما مثبت شده درست نیست، زیرا تراز تجاری ما با نفت همیشه مثبت بوده است. اما نکته مهم اینجاست که برخلاف ادعای مسئولان سازمان توسعه تجارت در یازده ماه نخست امسال تراز تجاری بدون نفت ما منفی است و تنها در سه یا چهار ماه اول سال تراز تجاری مثبت شده است.

مثبت شدن تراز تجاری در شرایط رکود ارزشی ندارد

دبیرکل خانه اقتصاد یران تصریح کرد: مثبت شدن تراز تجاری در شرایط رکود ارزشی ندارد زیرا ما باید در شرایط رونق تراز تجاری مثبتی داشته باشیم. وقتی کارخانجات ما کار نکرده اند، تولیدی انجام نشده و کارگران ما بیکار شده اند مثبت شدن تراز تجاری ما ارزشی ندارد. صادرات ما هم بیشتر شامل کالاهای در انبار مانده بوده است که مواد اولیه قبلا وارد شده است.

دانشمند گفت: دولتمردان اگر می توانند در شرایط رونق اقتصادی تراز تجاری ما را مثبت کنند. کم شدن واردات اتفاق مناسبی نیست. ما باید مواد اولیه وارد کنیم تا بتوانیم کالای با ارزش افزوده بیشتر صادر کنیم.

رشد کل صادرات ما به گسترش خام فروشی است

عضو اتاق بازرگانی اظهار کرد: پیشی گرفتن صادرات ما از وارداتمان به دلیل رشد خام فروشی بوده است و خام فروشی که هنر نیست. تولید ما بسیار ضعیف شده و ما تنها توانسته ایم برخی از کالاهای در انبار مانده خود را صادر کنیم.

رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و امارات با اشاره به ابهامات در خصوص لغو تحریم سوئیفت و امکان بازگشایی ال سی گفت: هنوز هیچ تحریمی را برنداشتند و بهتر است دولتمردان با مردم در این خصوص شوخی نکنند. برای برقراری سوئیفت پروسه بسیار طولانی باید طی شود اول توافق می شود تا سوئیفت برقرار شود. سپس اداره مرکزی بانکها سوئیفت را برقرار می کنند. بعد بخشهای دیگر بانکها زمینه اتصال به سوئیفت را میسر می کنند. اما فعلا برخی از این مراحل انجام نشده است.

اتصال چهار شعبه خارج از کشور بانکهای ما به سوئیفت افتخار ندارد

دانشمند با انتقاد از اظهارات مدیرکل سیاسی وزارت امور خارجه درباره سوئیفت نیز به نسیم آنلاین تصریح کرد: جالب اینجاست که دیروز آقای بعیدی نژاد با افتخار از اتصال تنها چهار شعبه خارج از کشورِ ما به سوئیفت سخن به میان می‌آورند. در حالی که اینها شعبات بانکهای ایران در خارج از کشور هستند که برخی از آنها قبل اجرای برجام هم به سوئیفت متتصل بودند. آیا باید به اتصال بانک تجارت تاجیکستان به سوئیفت افتخار کنیم؟

وی افزود: در داخل کشور هنوز نرم افزار مربوطه به دست ما نرسیده البته قصد ندارم بگویم هیچ کاری در زمینه سویئفت انجام نشده ولی تا اتصال به سوئیفت به شرایط قبل از دوران تحریمها بازگردد نیاز به صرف زمان و هزینه است. بانکهای اروپایی از همکاری با ما می ترسند زیر ا ممکن است بانکهای آمریکایی آنها را جریمه کنند. خود بانکهای آمریکایی هم مجوز همکاری با ما را ندارند.

حتی بانک‌های کشورهای حاشیه خلیج فارس هم با ما همکاری نمی‌کنند

دبیرکل خانه اقتصاد ایران خاطرنشان کرد: بانکهای کشورهای حاشیه خلیج فارس هم با ما همکاری نمی کنند، زیرا آمریکا به آنها گفته تا اطلاع ثانوی حق همکاری با ایران را ندارید. در نهایت می توان گفت با گذشت دو ماه از اجرای برجام اتفاقی در حوزه بانکی نیفتاده و بر خلاف چیزی که مسئولان می گویند ما نتوانستیم عملکرد خوبی داشته باشیم . هنوز هیچ کارگزاری با بانکهای ایرانی همکاری نمی کند.

دانشمند گفت: در دوران تحریمها هم برخی از اتصالات به سوئیفت و امکان بازگشایی ال سی وجود داشت مثلا بانک سپه ایران به شعبه این بانک در رم ایتالیا متصل شده بود، یا بانک ملی تهران با بانک ملی مسقط ارتباطاتی داشت. در حال حاضر هنوز به دلیل عدم وجود کارگزاری نمی توانیم با بانکهای اروپایی مستقیما همکاری کنیم زیرا هنوز قرارداد کارگزاری بین بانکهای ما و بانکهای اروپایی امضا نشده است.