مذاکره یک شغل دیپلماتیک

سیاستمداران و دیپلمات ها می گویند که مذاکره یک شغل است. به عبارت دیگر اگر سیاستمداران به شغل مذاکره مشغول نباشند آنقدر بیکار می شوند که بایستی به منزل رفته و گلدان ها را آب بدهند! همچنین سیاستمداران می گویند که مذاکره دیپلماتیک شبیه یک بازی خشن و فیزیکی مثل بوکس و کشتی نیست، بلکه دیپلماسی شبیه بازی شطرنج است؛ یک بازی هوشمندانه و محترمانه فکری که در آن بسته به شرایط زمانی و مکانی ممکن است وضعیت مذاکره مدت ها به صورت پات(بن بست) و یا آچمز(میخکوب) درآید. اینکه گفته می شود مذاکرات سیاسی ممکن است برنده - برنده باشد چگونه در یک بازی شطرنج امکان پذیر است؟ جواب آن است که هرگز یک مسابقه را به یک دور بازی قضاوت و نتیجه گیری نمی کنند و معمولا دو قهرمان شطرنج در دورهای متعدد، طولانی، متوالی و متناوب است که در مجموع و به صورت معدل می توانند به یک بازی برد - برد نائل آیند. از آنچه گفته شد می توان چنین انتظار داشت که نتیجه فوری و سریع از مذاکرات سیاسی هرگز به وجود نمی آید و سیاستمداران به عنوان یک شغل، همواره برای نبرد در صحنه شطرنج سیاسی، خود را برای حرکت و گامی به جلو یا عقب آماده نگه می دارند. وقوع پدیده عظیم سیاسی و جهانی انقلاب اسلامی در کشور ایران به طور طبیعی موازنه ها، بازی ها و مذاکرات پرسابقه دولت و حکومت قبلی را دچار اخلال و اشکال بین المللی کرده و در این وضعیت است که سیاستمداران آگاه و دانشمند لازم است تا ضمن جلوگیری از هرگونه خطر برای امنیت ملی کشور با درایت بتوانند کشتی متلاطم سیاست را به تدریج به آرامش برگردانند. اصولا مراودات سیاسی بین کشورها بایستی دارای زیربنای فرهنگی و مردمی باشد و به همین دلیل است که مجامع سیاسی جهان برای حل مناقشات جهانی از چهره های فرهنگی، ورزشی و هنری به عنوان سفیر و پیام آور صلح و مذاکره استفاده می کنند و از همین روش بهره لازم را می برند. سیاستمداران آگاه و فرهیخته بسیار مواظب هستند که احیانا مناقشات بین دولت ها از سطوح فرهنگی - سیاسی خارج نگردد و به سطح نظامی و بحرانی نرسد، زیرا آن ها به درستی باور دارند که جنگ بین دو کشور نه تنها به زیان آن ها است، بلکه به زیان کشورهای همجوار و منطقه خواهد بود و این همان عملکرد منفی باخت - باخت برای دو کشور در حال مناقشه است. ملت شریف و آگاه ایران به خوبی این نکته را درک می کنند که در طول 35 سال گذشته هرگاه سیاستمداران ما از ابزار فرهنگ - اخلاق و سیاست استفاده کرده اند، مذاکرات منجر به نتیجه برنده - برنده شده و هرگاه کشور دستخوش اعمال و رفتار احساسی، غیرکارشناسی و غیراخلاقی شده، نتیجه حاصل برای ایران زیان های مادی و معنوی بوده است. بنابراین می توان نتیجه گرفت که اولا مذاکرات امروز ما در دورهای طولانی و متعدد حاصل خواهد داد و ثانیا نقش فرهیختگان ملی فرهنگی در این مذاکرات از اهمیت بالایی برخوردار است.