رئیس مجلس دهم که خواهد بود؟

تدبیر24 : علی لاریجانی و محمدرضا عارف دو چهره‌ای هستند که بیش از سایر منتخبان مجلس دهم شانس نشستن بر صندلی ریاست را دارند اما بین این دو نفر، شانس کدامیک بیشتر است؟
اگرچه هنوز میهمانان تمام کرسی‌های سبز پارلمان برای چهار سال آینده مشخص نشده، اما تلاش جناح‌ها برای وزن‌کشی و تعیین رئیس مجلس دهم کلید خورده است. علی لاریجانی رئیس مجلس هشتم و نهم بوده است و پیش از او چهار نفر دیگر نیز بر کرسی ریاست تکیه زده اند، اولین رئیس مجلس ایران پس از انقلاب اسلامی، اکبر‌هاشمی رفسنجانی بود و پس از او مهدی کروبی، علی اکبر ناطق نوری و غلامعلی حداد عادل منتخب منتخبان مردم شدند. از روسای پیشین تنها، آخرین رئیس در مجلس دهم حضور خواهد داشت اما لاریجانی یک رقیب جدی برای باقی ماندن بر این کرسی دارد. محمدرضا عارف و جمعی از اصلاح طلبان ترجیح می‌دهند لاریجانی برای سومین بار قبای ریاست نپوشد.

اصولگرایان چاره‌ای جز لاریجانی ندارند

در زمان انتخابات اصولگرایان دو دسته شدند. دسته اول نزدیکان رئیس کنونی مجلس بودند و دسته دوم، جمعی بودند که با سرلیستی غلامعلی حداد عادل پا به عرصه رقابت نهادند و امیدوار بودند رئیس فراکسیون اصولگرایان در مجلس نهم، این بار بر کرسی ریاست بنشیند اما پای حداد عادل حتی به مجلس دهم باز نشد و به این ترتیب نزدیک‌ترین گزینه مناسب برای این جریان، اصولگرایی است که پیش از این با او زاویه داشتند. در این شرایط دست‌کم رقیب اصلی اصولگرایان یعنی اصلاح طلبان دست بالا را در مجلس دهم ندارد.

روح الله حسینیان، عضو جبهه پایداری و از نمایندگان دلواپس مجلس نهم  و مخالف همیشگی لاریجانی در رابطه با ریاست در مجلس دهم می‌گوید: «با توجه به قدرت لابی‌گری خوب لاریجانی، شانس او بیشتر از عارف است. عارف این ویِژگی و قدرت را ندارد در واقع لاریجانی توانایی جذب آراء نمایندگان هر دو فراکسیون یعنی اصولگرایان و اصلاح طلبان را دارد.» محمدرضا باهنر اما در مورد اینکه آیا اعضای جبهه پایداری به ریاست لاریجانی رضایت می‌دهند، معتقد است: برای این جبهه بهتر از لاریجانی برای ریاست مجلس وجود ندارد.

و شاید چون گزینه دیگری وجود ندارد، کمیته هفت نفره اصولگرایان می‌خواهد با علی لاریجانی دیدار کند تا از او بخواهند در فراکسیون اصولگرایان عضویت داشته باشد. حسین نقوی حسینی، سخنگوی کمیته هفت‌نفره اصولگرایان درباره فراکسیون اصولگرایان به تسنیم گفته است که پیرو تشکیل فراکسیون اصولگرایان، موضوع رئیس مجلس در دستور کار قرار خواهد گرفت. محسن کوهکن نیز درباره کمیته هفت نفره اصولگرایان خبر داده که جلسه این کمیته با لاریجانی درباره ریاست مجلس است.

به نظر می رسد این جمع،قصد دارند نظر لاریجانی را به خود معطوف کنند،هرچند برخی از آنها بارها او را از خود رنجانده اند و در صف اعتدالگراها نبوده اند.

اصلاح‌طلبان در دوراهی لاریجانی- عارف

شرایط در بین اصلاح‌طلبان و اعتدالیون کمی پیچیده‌تر است. محمدرضا عارف که نماینده اصلاح طلبان در انتخابات ریاست جمهوری سال 92 بود با کناره‌گیری خود باعث شد نماینده اعتدالیون رای بیاورد. در آن زمان گفته می‌شد که عارف می‌تواند خود را برای پوشیدن قبای ریاست مجلس آماده کند و انتظار این بود نزدیکان دولت پشت عارف بایستند اما حالا ازسوی برخی از آنها صدای دیگری شنیده می‌شود. شخص رئیس جمهور تاکنون در این باره اظهارنظری نکرده است اما غلامحسین کرباسچی، دبیرکل حزب کارگزاران درباره رویکرد دولت نسبت به ریاست عارف یا لاریجانی بر مجلس دهم به باشگاه خبرنگاران جوان گفته است: ریاست عارف یا لاریجانی، چندان برای حسن روحانی تفاوتی ندارد و او می‌تواند با هر دوی آنها کار کند.

این سخن ازسوی برخی دیگر از نزدیکان دولت نیز شنیده شده است؛ علی عسگری، مشاور‌هاشمی رفسنجانی گفته که «تفاوتی بین لاریجانی و عارف نیست، هر دو امتیازاتی دارند، از آنجاکه هیئت رئیسه مجلس شامل رئیس و دو نایب‌رئیس است باید بین این دو نفر تقسیم کار صورت گیرد». او سپس تاکید کرده است که «زمینه برای نائب‌رئیسی عارف وجود دارد».

اما همه اصلاح طلبان اینگونه فکر نمی کنند. به عنوان مثال فاطمه ‌هاشمی صراحت دارد که عارف برای ریاست مجلس بهتر است و نظر مثبت این جریان نسبت به علی لاریجانی تنها به دلیل عملکرد خوبش در زمینه برجام است. حسین مرعشی صراحتش کمی کمتر است. او می‌گوید: «یک خیر این است که مجلسی می‌خواهیم که حامی دولت و اصلاح‌طلب باشد که آقای عارف از این جهت بهترین گزینه برای ریاست است. از طرف دیگر نمی‌خواهیم آقای لاریجانی که گام بزرگی را در جهت اصلاح جناح اصولگرا و جدا کردن اصولگرایان اصیل از جبهه پایداری برداشت نادیده گرفته یا به آن بی‌توجه باشیم. این موضوع یک موضوع بین‌الخیرین است. نمی‌خواهیم آقای لاریجانی را نادیده گرفته یا به او بی‌توجه باشیم. آقای لاریجانی و آقای عارف باید با هم صحبت کنند. آقایان لاریجانی و عارف، می‌توانند برنده بحث ریاست باشند؛ همچنین هردو می‌توانند بازنده این بحث باشند.»

خبرآنلاین در ادامه نوشت، محسن رهامی، عضو شورای سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان نیز توضیح می‌دهد که در شرایط کنونی چطور عارف به ریاست می‌رسد: «انتخاب رئیس مجلس از عمده مسائل مورد توجه ما است. از اعضای فراکسیون رهروان سه نفر در تهران و چند نفر دیگر در شهرستان هستند که از طریق لیست امید وارد مجلس شده‌اند اما سایرین از طریق حامیان دولت و حزب اعتدال و توسعه معرفی شده‌اند که به ما نزدیک‌تر هستند. آرایش سیاسی مجلس دهم متفاوت از مجلس نهم است و افراد بسیاری در آن تغییر کرده و چهره‌های جدیدی همچون آقای عارف وارد آن شده‌اند و ما هم باید بنشینیم و با دوستان به یک توافق کلی برسیم. باید منتظر ماند و دید نتیجه انتخابات در مرحله دوم چه می‌شود تا براساس آن بتوان به نتیجه و تصمیم‌گیری رسید.»

عارف، نایب رئیس می‌شود؟

کسانی که معتقد هستند لاریجانی برای کرسی ریاست مناسب تر است، برای حل معادله دو مجهولی لاریجانی- عارف، سمت نایب رئیسی را برای نماینده اصلاح طلبان مناسب می‌دانند. یکی از آنها صادق زیباکلام است. او معتقد است: «مجلسی که لاریجانی در راس آن قرار بگیرد کارایی، نفود و قدرتش خیلی بیشتر از مجلسی است که عارف در راس آن قرار گیرد.» او در گفت وگوی نوروزی با روزنامه آرمان پیشنهاد داده بود: «عارف، ابوترابی‌فرد مجلس دهم شود». ابوترابی‌فرد اکنون نایب رئیس اول مجلس نهم است. پیشنهاد نایب رئیسی عارف را محمدرضا باهنر نیز مطرح کرده. او به مثلث گفته بود: «اگر آقای عارف بپذیرد که نائب رئیس شود، مساله‌اش حل است. راحت‌تر می‌تواند تفاهم کند و رای به اندازه نایب رئیسی دارد. خوب هم دارد ولی برای ریاست تصورم این است که رای ندارد».

گزینه‌های اصلی نظرشان چیست؟

در این بین لاریجانی تاکنون درباره ریاست مجلس دهم اظهار نظری نکرده و عارف نیز تنها گفته که در این باره با لاریجانی رایزنی نکرده است. شاید این دو رایزنی‌های خود را به پس از اعلام نتایج دور دوم انتخابات موکول کرده اند، زمانی که وزن کشی دو جریان مشخص‌تر از حالاست.

*تیک