دقیقه نود: افول سیاست‌ورزی

تدبیر24 :  نصراله تاجیک-در سال نو آرزوی بهترین‌ها را برای خوانندگان عزیز روزنامه اعتماد دارم، اگر فکر می‌کنید می‌خواهم چوب به مرده بزنم و در مورد زمینه‌ها و انگیزه مصاحبه وزیر امور خارجه با برنامه نود و بررسی دلایل، فواید، مضار، ضرورت یا ارسال پیام غلط این عمل یا چرایی عدم صدور مجوز پخش آن از سوی مدیران صدا و سیما صحبت کنم در اشتباه هستید!
 در اين مقاله به پديده‌اي اشاره مي‌شود كه بيشتر از باب طرح موضوع و بلند فكر كردن است تا ارايه طريق. لذا در صورت پذيرش آنچه مطرح خواهد شد، براي حل مساله بايد به افراد متخصص همچون جامعه شناسان و روانشناسان اجتماعي مراجعه شود، و آن پديده انتخاب مسوولان كشور در هر سطحي (مثلا اقبال به يكي از نامزدهاي رياست‌جمهوري در چهل و هشت ساعت آخــر در سـال ٩٢ يــا روي آوري بـه اصلاح‌طلبـان و صندوق‌هاي راي از غروب روز جمعه هفتم استفند) در دقايق نود آن هم از طريق هيجاني است كه نشانه خوبي براي سير حركت سياست‌ورزي در ايران نيست. سياست و حكومت نياز به پي و زيرساخت‌هاي محكم و روند قابل پيش‌بيني دارد.

ويژگي غير قابل پيش‌بيني بودن در دنياي در حال تغيير و تحول همراه با سرعت و شتاب بالاي تغييرات سياسي اجتماعي، ارزش محسوب نمي‌شود. براي تقريب به ذهن و ارايه يك مورد مطالعاتي اجازه بدهيد از فناوري و علم اقتصاد براي تبيين نظرم استفاده كنم. در بازارهاي مالي براي پيش‌بيني تحولات آينده اين بازار از دو روش اساسي (Fundamental) و تكنيكي (Technical) استفاده مي‌شود. اين دو روش تكميلي بوده كه در روش اول به متغيرهاي اساسي اقتصاد كشور تكيه مي‌شود و در روش دوم به چگونگي روند تغييرات قبلي بازار توجه و از منحني‌هاي آن استفاده مي‌شود. مي‌توان اين مفاهيم را به‌صورت عاريه‌اي وارد تحولات كنوني جامعه ايران كرده و با نگاهي به انتخابات گوناگون در ١٠ سال اخير همچون ٨٤، ٨٦، ٨٨، ٩٠، ٩٢ و ٩٤ راهبرد، اهداف، سياست‌ها و عملكرد اردوگاه اصلاح‌طلبي را در دو قوه اجرايي و مقننه ترسيم و بررسي كرد. نتيجه چنين مطالعه‌اي اين است كه اصلاح‌طلبان به درستي همواره سعي كرده‌اند به‌عنوان منتقدان دلسوز درون نظام، در روند باقي بمانند و دست به اقداماتي كه نتايج آنها قابل پيش‌بيني نبوده و خطر‌پذيري بالايي نيز دارد نزنند. زيرا آنها به تجربه دريافته و با ابزار علمي نيز سنجيده بودند كه با توجه به عملكرد دولت مهرورز محافظه‌كاران از ٨٤ تا ٩٢ به قول بورسي‌ها روند دوست اصلاح‌طلب‌هاست. اگر چه رقيب آنها و بعضي از عناصر بارها در تشييع جنازه آنها نيز شركت كرده بودند ولي اصلاح‌طلبان با صبوري، كياست، پركاري و براساس فعاليت قاعده مند و تشكيلاتي، مطمئن بودند كه اين روند كه از ٨٤ شروع شده به كمك آنها خواهد آمد و مي‌تواند در ميان مدت خيلي از مقاومت‌ها را بشكند كه هم در ٩٢ شكست و هم در ٩٤! در ٩٢ كشور از جهت بين‌المللي و منطقه‌اي وارد مدار جديدي شد كه نتيجه‌اش برجام بود و بلاشك نمودار روند نشان مي‌دهد با نتايج حاصل از انتخابات ٩٤ كشور بايد وارد كانال جديدي از جهت توسعه و نوسازي شود. فقط دو نكته و يك الزام وجود دارد. ١- اوضاع سياسي خاورميانه و اثرات آن بر امنيت داخلي و منطقه‌اي و ٢- توازن قوا در سطح بين‌المللي و منطقه‌اي ناشي از انتخابات امريكا و تعاملات نيروهاي فرامنطقه‌اي و قدرت‌هاي تاثيرگذار منطقه‌اي مي‌تواند اين روند را متاثر كند. و اما آن الزام نيز از هيجاني و عكس‌‌العمل در آوردن اقدامات و تحركات و قاعده و قانونمند كردن همه است. دولت: پاسخگو باشد نه طلبكار، حكومت: مشكل گشا باشد و نه ظنين و مردم: نه تنها قانون ستيز يا قانون‌گريز نباشند بلكه قانونگرا باشند. با اين سه خصيصه هم از مضار اقدامات هيجاني و دقيقه نودي جلوگيري مي‌كنيم، هم به سياست‌ورزي و رعايت اصول سياست و اخلاق بها مي‌دهيم و هم تمامي عناصر تاثيرگذار در صحنه سياست و جامعه قابل پيش‌بيني مي‌شوند و با برنامه و بر اساس اصول مدون در يك فضاي مدني با يكديگر تعامل مثبت مي‌كنند و نه پيغام و پسغام كه مردم هم گيج شوند. انشاالله!
منبع: روزنامه اعتماد مورخ 23.1.95 (این یادداشت با عنوان دقیقه نود: افول سیاست ورزی برای روزنامه ارسال شده است که دقیقه نود آن حذف شده است و توضیحات پاراگراف اول اشاره به این قسمت از عنوان یادداشت ارسالی دارد).