در حالي كه با توجه به وجود 1.6 ميليون خانه خالي در كشور پيش بيني كارشناسان اين است كه تا پر شدن اين خانه ها سرعت توليد مسكن نسبت به خريد كمتر شود، آمار دريافت تسهيلات در سال گذشته نشان مي دهد تقاضا براي وام ساخت بيش از تقاضاي وام خريد مسكن بوده است.
تدبیر24 : از زماني كه بخش مسكن به دليل مازاد عرضه با نبود مشتري مواجه شد در سال 1391 يك ميليون و 600 هزار خانه خالي روي دست اقتصاد كشور و متوليان بخش مسكن باد كرد. از اين تعداد 300 هزار خانه روستايي، 300 هزار واحد در شهر تهران و مابقي در ساير شهرهاي كشور بود. البته بعد از گذشت چهار سال بر اساس اطلاعات دريافتي از اداره برق، تعداد خانه هاي خالي شهر تهران به 240 هزار واحد رسيد. با اين حال به نظر مي رسد كشور هنوز با تعداد قابل توجهي مسكن خالي مواجه است.
پر شدن خانه هاي خالي از سال 1392 به چالش جدي تري برخورد كرد كه مربوط به حباب قيمت مسكن بود. در اين سال به دليل اقدامات دولت قبل در اقتصاد و بخش مسكن، قيمت خانه به شدت حباب گرفت و سه برابر جهش كرد. به همين دليل با نبود تقاضا مواجه شد و كارشناسان مي گويند كه بر اين اساس از سال 1392 به بعد روند پر شدن خانه هاي خالي كندتر شده است.
با توجه به اين شرايط دولت در سال گذشته اصلاحيه قانون ماليات هاي مستقيم را تصويب كرد كه يكي از اهداف آن ورود خانه هاي خالي به بخش اجاره بود. اين قانون كه از ابتداي سال 1395 قابل اجراست مي گويد خانه هاي خالي پس از يك سال مشمول ماليات مي شوند. اين اقدام به اين دليل بود كه بعضي سازندگان ترجيح مي دادند خانه خود را تا يافتن مشتري، خالي نگه دارند و آن را اجاره ندهند. همين مسأله باعث شد هجوم تقاضا به سمت بازار اجاره بيشتر شود و اجاره بها رشد بيشتري نسبت به قيمت مسكن بگيرد. در اسفند ماه 1394 اجاره بها در شهر تهران 9.8 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل بالا رفت؛ حال آنكه در همين مدت قيمت مسكن 3.9 درصد افزايش پيدا كرد.
در اين شرايط كارشناسان معتقدند براي ايجاد رونق مسكن بايد تا پر شدن خانه هاي خالي صبر كرد اما قيمت مسكن بايد به كف برسد تا متقاضي براي اين كالا پيدا شود. بر اساس آمارها متوسط تورم سه سال گذشته حدود 20 درصد بوده و اين در حالي است كه مسكن با ثبات قيمت مواجه بوده است. به مفهوم ديگر قيمت مسكن با كاهش حدود 50 درصدي مواجه شده و به همين دليل حامد مظاهريان معاون وزير راه و شهرسازي مي گويد قيمت مسكن به كف رسيده و اكنون زمان خوبي براي خريد خانه است.
با اين وجود بازار مسكن در فصل بهار، هنوز سرد و زمستاني است. با اينكه از مهر ماه سال گذشته تعداد معاملات مسكن كل كشور رشد نسبي را آغاز كرد در اسفند ماه نصف شد و از 106 هزار مورد در بهمن ماه به 57 هزار مورد در اسفند ماه رسيد. البته اين مسأله ناشي از سفرهاي نوروزي است كه احتمالا در ارديبهشت نيز شاهد بازار بي رمقي معاملات مسكن خواهيم بود و شايد از خرداد ماه بتوان افزايش معاملات را مشاهده كرد.
آخرين آمارها از تسهيلات مسكن نشان مي دهد طي 11 ماه ابتداي سال 1394 بالغ بر 9 هزار و 540 ميليارد تومان انواع تسهيلات توسط بانك مسكن (به غير از مسكن مهر) به بخش مسكن پرداخت شد كه در مقايسه با 7 هزار و 900 ميليارد تومان تسهيلات پرداختي در 11 ماه اول سال 93، حدود 21 درصد رشد حجمي داشت. اين ميزان براي خريد و ساخت 340 هزار و 981 واحد مسكوني پرداخت شده است.
همچنين 2 هزار و 850 ميليارد تومان به 93 هزار و 476 نفر از متقاضيان خريد مسكن پرداخت شد كه اين حجم تسهيلات به لحاظ تعدادي نزديك به 20 درصد نسبت به مدت مشابه سال 93 كاهش داشته اما به لحاظ حجم ريالي تغيير چنداني نداشته است.
بدين ترتيب در 11 ماه اول سال گذشته، 3 هزار و 446 ميليارد تومان از كل تسهيلات بانك مسكن در قالب تسهيلات ساخت به سازنده ها ارائه شد كه اين حجم تسهيلات، صرف احداث 100 هزار و 376 واحد مسكوني شد. تسهيلات ساخت در اين مدت در مقايسه با مدت مشابه سال قبل به لحاظ تعداد واحد مشمول از رشد 22 درصدي برخوردار بوده است كه به اين ترتيب رشد تسهيلات ساخت پرداختي هم به لحاظ تعداد و هم به لحاظ مبلغ از ميزان رشد تسهيلات خريد مسكن بيشتر بوده است.
پيش بيني رئيس اتحاديه مشاوران املاك تهران از بازار مسكن در سال آينده اين است كه اولين خيز خروج مسكن از ركود از خرداد ماه برداشته مي شود و در انتهاي تابستان شاهد رونق مسكن خواهيم بود كه البته با افزايش قيمت همراه نمي شود.
اگر پيش بيني حسام عقبايي محقق شود و مشتريان با بازار مسكن آشتي كنند، در صورتي كه رشد خريد و فروش از رشد ساخت و ساز بيشتر باشد مي توان به پر شدن 1.6 ميليون خانه خالي در كشور اميدوار بود و در غير اين صورت بخش مسكن بايد وجود 20 ميليارد دلار مازاد عرضه خانه هاي لوكس را تا زمان پر شدن آنها تحمل كند.
* منبع: پايگاه خبري جماران