گلایه‌های بجای رئیس جمهور

تدبیر24 :مهدی مطهرنیا -همان طورکه بیش از این اشاره شد برجام پژواک اراده درساختار قدرت ناشی از انقلاب در جمهوری اسلامی ایران است؛ پذیرش برجام برسه سطرامکان پذیر بوده است؛ سطر نخست: براساس مطلوبیت‌های نظام اسلامی وسطر دوم: براساس اکراه و دوری گزیدن از یک وضعیت بد‌تر و سطر سوم: براساس یک اجبار وگریز از یک جبرتاریخی صورت گرفته است. به هر تدبیر برجام نه خروجی دولت روحانی که خروجی نظام است و برخاسته از بازیگرعملیاتی و میدانی آن دولت بوده است. به هر روی اگر جای روحانی، جلیلی، ولایتی یا قالیباف قرار می‌گرفت تفاوتی در این معنا صورت نمی‌پذیرفت. تنها نوع برخورد‌ها در وضعیت فعلی تفاوت داشت. انتخابات هفتم اسفند نمایانگر همین تفاوت بود و ناراحتی‌ها را برتابید. اما در این میان حقایقی نیز نهفته است که ناشی از فقدان مدیران دولتی جهت استفاده از فضای پسابرجام است. آنچه که در دورجدید نقد برجام بعد از انتخابات هفتم اسفند به عنوان پیامد شکست در انتخابات از سوی برخی از کنشگران مطرح شد با جمله مشهور سیف در نیویورک جان تازه‌ای گرفت و وارد فاز جدیدی شد. اینکه سیف خواسته باشد در ترتیب این جمله یادآور تعهدات بسیار مهم طرف‌های موجود در برجام روبه روی ایران یعنی ۱+۵به ویژه آمریکا باشد امری پسندیده است اما این یک نیم رخ از رخ تمام جمله سیف است. ولی ا... سیف به عنوان رئیس بانک مرکزی ایران که خود در آموزش‌هایی به مدیران در یکی از بزرگ‌ترین نهادهای حکومتی داد بیان داشته بود که «اساسا بانک‌های ایران برای دوران پسا برجام آمادگی ندارند و نمی‌توانند به تبادل مالی خوبی آنگونه که شایسته دوران پسابرجام است بپردازند». این اعتراف سیف در رسانه‌های مکتوب و غیرمکتوب به خوبی منعکس و شنیده شده است و سیف نیز به خوبی به این نکته آگاهی دارد. این نکته نشان از عدم آمادگی و فقدان یک آینده نگری صحیح توسط رئیس بانک مرکزی و عناصر موجود در این بانک برای آینده نظام بانکی و پولی ایران بوده است. سیف اکنون باید پاسخگو باشد که اگر آن‌ها به تعهدات خود عمل نکردند او و نظام بانکی تا چه اندازه توانسته‌اند زمینه پرور و زمینه ساز استفاده از این فضا توسط بانک‌ها باشند. وضعیت بانک‌های جمهوری اسلامی ایران وضعیت مناسبی نیست. در برخورد با مردم این بانک‌ها سخت گیری‌های فزاینده‌ای را از خود نشان می‌دهند و یک استاد دانشگاه با وضعیت تعریف شده‌ای که در نظام معنایی و مفهومی جمهوری اسلامی ایران و فضای رسانه‌ای و علمی دارد برای گرفتن۲۰ میلیو ن وام باید ضامن‌های متعدد و پرداخت بدهی‌های گوناگون را تحمل کند اما میلیارد‌ها میلیارد به برخی از افراد وام داده می‌شود، اختلاس در آن‌ها صورت می‌پذیرد و با همه این سخت‌گیری‌ها نسبت به افراد حقیقی در میان توده‌های مردم سهل گیری‌های بسیار فراوانی در تاریخ بانکداری صورت پذیرفته است به همین دلیل این علامت و پرسش در بین افکار عمومی وجود دارد آیا سیف نباید آینده نگری داشته باشد؟ و تحلیل درستی از آینده مذاکرات برای خود و سازمان تحت تکفل خود به انجام می‌رساند تا زمانی که برجام پذیرفته شده باشد بتواند زمینه ساز استفاده از اهرم‌های فشار سازمانی و ساختاری از طریق بانک مرکزی بر طرف‌های مقابل جهت انجام فرصت سازی از دوران پسا برجام شود؟! باید این نکته را مدنظر قرار داد که ایالات متحده آمریکا به عنوان دشمن ایران شناخته شده است. نظام جمهوری اسلامی ایران از آمریکا هنوز به عنوان دشمن یاد می‌کند و به آن اعتماد ندارد. آیا سیف حاضر است به مردم ایران ثابت کند که بانک‌های ایران امروز دارای ظرفیت بالا در استفاده از دوران پسابرجام شده‌اند؟ سیف بر حدود ۲۰ ماه از دوران صدارتش بر بانک مرکزی چه کارهایی را انجام داده است تا بانک‌های ما آمادگی فزاینده برای ایجاد فضای مناسب در دورا ن پسابرجام داشته باشد؟ به نظر می‌رسد که این پرسش‌هایی است که آرام آرام از سیف نیز باید پرسیده شود. نظام بانکی جمهوری اسلامی ایران یک نظامی است که نیازمند ایجا فضایی مناسب در جهت اصلاح و تحول است. دیگر ساختار سازمانی یک ساختار مالی و دیگری آموزشی هم در سطح آموزش و پرورش و نیز در سطح آموزش عالی در جمهوری اسلامی ایران نیازمند به تحولات عمیقی هستند که باید به آنها هم رسید و در این دوران پسا برجام از آنها استفاده کرد. آنچه که رئیس جمهور می‌گوید باید به درستی شنید:«‌چرا القا می کنید که ایرانی ها در مذاکرات پیروز نیستند و آمریکایی ها پیروز هستند.» گلایه رئیس جمهور تا حدود زیادی صحیح است اگرچه نقدی به رئیس بانک مرکزی او برای بیان این جمله وجود دارد و باید او این نقد را به طور جد دنبال کند. اما برجام و برهم زدن میز برجام به نفع هیچ کس نیست. کاری نکنیم که برجام مانند تئوری جنگ ستارگان در پایان دهه اتحاد جماهیر شوری سوسیالیستی بتواند پیامدهایی برای ما به همراه داشته باشد. ما باید به آن بیندیشیم که همگی از تصمیم مهم نظام حمایت کنیم و نظارت و اجرای آن را بند به بند طبق برجام مورد توجه قرار دهیم و یا اگر بندی از آن دیر یا زود انجام می‌شود زمینه ساز و یا زمینه پرور ایجاد فضایی سیاسی بر علیه یکدیگر نشویم؛ اگر این گونه شود برجام می‌تواند فضایی را بسازد که در آن آرامش و ثبات بیشتری به وجود خواهد آورد و ما همچنین خواهیم توانست به فتوحات بیشتری در آینده بیندیشم.