هیلاری كلينتون و ایران

تدبیر24 :اواخر ماه مارس ٢٠١٦؛ یعنی ابتدای سال ١٣٩٥ سیاست‌سازان در حزب دموکرات آمریکا نفس راحتی کشیدند. نتیجه نظرسنجی‌ها از این تاریخ به بعد عموما از پیشتازی هیلاری کلینتون بر دونالد ترامپ حکایت دارند و نشان می‌دهند در صورت راهیابی هیلاری کلینتون، نامزد پیشتاز دموکرات‌ها و دونالد ترامپ، نامزد شاخص جمهوری‌خواهان، به مرحله نهایی انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، نامزد حزب دموکرات پیروز میدان خواهد بود.
برخی معتقدند رسانه‌های آمریکایی سال‌هاست تلاش می‌کنند ذهن مردم این کشور را برای انتخاب هیلاری کلینتون به‌عنوان ریاست‌جمهوری آمریکا آماده کنند. این قبیل تحلیل‌ها معمولا پخش سریال‌های پربیننده و فیلم‌های سینمایی هالیوودی با نمایش یک زن به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا را نشان‌دهنده این سیاست‌گذاری می‌دانند.
هیلاری رودهام کلینتون، جزء زنان قدرتمند جهان است، زندگی شخصی او با سیاست آمیخته است؛ از همان زمانی که در سال ١٩٦٩ در رشته علوم سیاسی وارد دانشگاه ییل شد تا سال ١٩٧٤ که در اوج رسوایی واتر گیت که به‌عنوان دستیار کمیته قضائی کاخ سفید که در باره ریچارد نیکسون تحقیق می‌کرد مشغول کار شد. هیلاری از سال ١٩٩٣ تا ٢٠٠١ بانوی اول ایالات متحده آمریکا بود.
یکی از حساس‌ترین مقاطع زندگی هیلاری، سال ١٩٩٨ است؛ هنگامی که رسوایی لوینسکی اتفاق افتاد، در آن زمان فاش شد که بیل کلینتون، همسر هیلاری و رئیس‌جمهور وقت آمریکا، با مونیکا لوینسکی یکی از کارآموزان کاخ سفید ارتباط داشته است، به این ترتیب هیلاری و زندگی خانوادگی او زیر ذره‌بین رسانه‌ها قرار گرفت، او در اولین واکنش خود شایعات را اتهاماتی ناشی از یک «توطئه گسترده دست راستی» دانست که توسط دشمنان بیل سازمان‌دهی شده است؛ اما پس از اینکه شواهدی روشن از این ماجرا منتشر شد، هیلاری بیانیه‌ای علنی منتشر و بر تعهد خود به ازدواجشان تأکید کرد. او در خاطرات سال ۲۰۰۳ خود دلیل این تصمیمش را «وجود عشقی که دهه‌ها پایدار مانده بود» دانست و افزود: «هیچ‌کس مرا بهتر از بیل نمی‌فهمد و بهتر از او نمی‌تواند مرا بخنداند. حتی پس از همه این سال‌ها او هنوز جذاب‌ترین، نیروبخش‌ترین و سرزنده‌ترین شخصی است که دیده‌ام».
هیلاری کلینتون در سال ۲۰۰۰ به‌عنوان نخستین سناتور زن از ایالت نیویورک به سنا رفت. اگرچه بعد از حوادث ١١ سپتامبر او به جنگ افغانستان و قطع‌نامه عراق رأی مثبت داد؛ اما با سیاست‌های دولت بوش مخالفت‌های زیادی کرد. او در رقابت برای کسب نامزدی حزب دموکرات در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در سال ۲۰۰۸ شرکت کرد و رقابت نزدیکی با باراک اوباما داشت؛ اما در نهایت نامزدی حزب دموکرات را به اوباما باخت.
او از ژانویه ۲۰۰۹ تا فوریه ۲۰۱۳ به‌عنوان وزیر امور خارجه در دولت اوباما کار کرد؛ در مقطعی حساس که مصادف با بهار عربی بود. هیلاری پس از ترک وزارت امور خارجه، پنجمین کتاب خود را نوشت و از آوریل ٢٠١٥ اعلام کرد برای نامزدی حزب دموکرات در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۱۶ شرکت خواهد کرد. اکنون مهم‌ترین رقیب هیلاری در رقابت‌های درون حزبی دموکرات‌ها سندرز است.
وحشت از شوالیه پیر دموکرات
سندرز، سناتور ٧٠ساله، با موهای پریشان و غرغرهای همیشگی‌اش از نابرابری‌های اجتماعی، در مدتی کوتاه به شخصیتی شاخص در حزب دموکرات و رقیب جدی هیلاری کلینتون تبدیل شده است. سندرز چند قدمی بیشتر با هیلاری فاصله ندارد و درست پشت‌سر او ایستاده است و امکان تکرار داستان ناخوشایند سال ٢٠٠٨ میلادی برای هیلاری وجود دارد؛ در آن زمان هیلاری تا لحظه آخر در صدر نظرسنجی‌ها بود، اما در دقیقه ٩٠ مغلوب باراک اوباما، رئیس‌جمهوری فعلی ایالات متحده شد. گفته می‌شود آرای سندرز آرای خالص است؛ آرای خالص یعنی اینکه، این آرا ناشی از فعالیت کمپین‌های ضدهیلاری کلینتون نیست. در واقع طرفداران و حامیان سندرز او را خیلی دوست دارند، این علاقه حتی در بین جوانان هم دیده می‌شود، تا جایی که به سندرز لقب «شوالیه پیر دموکرات» داده‌اند. ریزش آرای هیلاری کلینتون در برخی از ایالت‌ها در واقع تکرار داستانی از گذشته است. برخی می‌گویند سال ٢٠٠٨ موبه‌مو در حال تکرارشدن برای هیلاری کلینتون است. کریس سیزیلا در واشنگتن‌پست می‌نویسد: دموکرات‌ها هیلاری کلینتون را دوست دارند؛ اما مشکل این است که آنها عاشق او نیستند.
هیلاری و سیاست خارجی
استفان والت، استاد روابط بین‌الملل دانشگاه هاروارد پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا را یک افول بسیار بزرگ می‌داند و می‌گوید ریاست‌جمهوری ترامپ می‌تواند تجربه ایتالیا در دوره موسولینی و برلوسکونی را برای مردم آمریکا تکرار کند. او تحلیل کاملی از سیاست خارجی هیلاری دارد؛ «دیدگاه‌های هیلاری کلینتون درباره سیاست خارجی ممکن است به فراخور موقعیت تغییر کند. او علاوه بر اینکه هشت سال بانوی اول ایالات متحده بوده است، سابقه یک دوره تصدیگری وزارت خارجه و دو دوره عضویت در سنای آمریکا را دارد. تیم سیاست خارجی او متشکل از افراد تحصیل‌کرده و باتجربه در این زمینه است. سیاست خارجی هیلاری کلینتون در بسیاری از جنبه‌ها به سیاست خارجی اوباما شبیه خواهد بود؛ اما ابعاد نظامیگری آن بیشتر می‌شود. کلینتون در مقام سناتور، همواره از استفاده از نیروی نظامی حمایت می‌کرد – برای مثال می‌توان از حمایت او از جنگ عراق یاد کرد - در مقام وزیر خارجه نیز او از حمله به لیبی و حضور نیروهای آمریکا در افغانستان حمایت کرد. تجاوز روسیه به اوکراین و غافلگیری آمریکا در زمان وزارت او صورت گرفت و اگر آمریکا به توصیه‌های او برای ورود به جنگ سوریه ترتیب اثر داده بود، درحال‌حاضر آمریکا عمیقا در جنگ سوریه فرو رفته بود. اما درکل می‌توان گفت انتخاب او تحول رادیکالی را در سیاست خارجی آمریکا به همراه نخواهد داشت. نگرانی و دغدغه اصلی این است که کلینتون و مشاوران آن عمیقا به استراتژی هژمونی لیبرال پایبند هستند. این استراتژی از زمان پایان جنگ سرد توسط آمریکا دنبال شده است. این استراتژی رهبری آمریکا را بلامنازع می‌داند و به منافع سایر کشورها توجه نمی‌کند».
ماجرای رکسانا صابری
در اوایل سال ١٣٨٨ و در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران موضوع یک زندانی پای هیلاری را به سیاست داخلی ایران کشاند. بازداشت رکسانا صابری خبرنگار ایرانی- آمریکایی با واکنش وزیر امور خارجه آمریکا روبه‌رو شد. هیلاری کلینتون چندین بار خواهان آزادی رکسانا صابری شد و بار‌ها اعلام کرد نسبت به سلامتی رکسانا صابری نگران است. صابری پس از آزادی به همراه پدر و مادرش به ملاقات وزیر امور خارجه آمریکا رفت و هیلاری ضمن خوشامدگویی به او گفت: «ما از بازگشت سالم رکسانا به کشور و حضور پدر و مادر او در جمع خود بسیار شادمانیم. این موضوعی بسیار نگران‌کننده برای کشور ما، برای دولت اوباما و برای شخص من نه‌تنها به‌عنوان وزیر امور خارجه، بلکه به‌عنوان یک مادر، به شمار می‌رفت. قلب من هر روز با رکسانا و پدر و مادر او بود. ما از اینکه او اکنون آزاد است و توانسته به این کشور بازگردد، احساس حق‌شناسی می‌کنیم».
روز ٢١ اردیبهشت ١٣٨٨ عبدالصمد خرمشاهی، وکیل‌مدافع رکسانا صابری، خبر آزادی او را به رسانه‌ها اعلام کرد و گفت نامه احمدی‌نژاد تأثیر بسزایی در آزادی صابری داشت و بعد از این نامه بود که دادگاه با دقت نظر بسیاری به بررسی پرونده صابری پرداخت که درنهایت منجر به آزادی او شد. دادگاه تجدیدنظر در ایران سرانجام رأی دادگاه بدوی را نقض و صابری را به دو سال حبس محکوم کرد که این مجازات پنج سال تعلیق شده است.
موضع کلینتون در قبال توافق هسته‌ای ایران
آخرین و سخت‌ترین قطع‌نامه شورای امنیت درباره ایران در دوره تصدی هیلاری کلینتون بر وزارت خارجه آمریکا صادر شد. قطع‌نامه ١٩٢٩ در ژوئن ٢٠١٠ سخت‌ترین تحریم‌های اقتصادی را متوجه ایران و هیلاری از این قطع‌نامه حمایت کرد.
اما دو روایت کاملا متفاوت از موضع کلینتون در قبال توافق ایران وجود دارد؛ روایت اول هنگامی مطرح شد که حیم سابان، ‌میلیاردر و حامی مالی دیرینه کلینتون، با شبکه یک رژیم اسرائیل مصاحبه می‌کرد. از سابان پرسیده شد موضع کلینتون در قبال چارچوب توافق با ایران که به‌تازگی به دست آمده، چیست؟ سابان مدعی شد که «موضع او را می‌دانم و نمی‌توانم درباره آن صحبت کنم». وقتی خبرنگار در این زمینه اصرار کرد، سابان در پاسخ گفت: «تمام چیزهایی که کلینتون به آنها فکر می‌کند و همه کارهایی که او انجام می‌دهد، همیشه برای اسرائیل خوب است. نیازی نیست دراین‌باره نگران باشیم». همین اظهارات موجب شد برخی از تحلیلگران به این نتیجه برسند که «کلینتون مخالف توافق است»، اما برداشت‌هایی از این‌دست برخلاف بیانیه کلینتون پس از توافق هسته‌ای و استقبال از توافق که آن را «گامی مهم» نامید، وجود دارد. کلینتون درباره توافق با ایران گفته «مشکلات همیشه در جزئیات است. اما دیپلماسی این شایستگی را دارد تا شانسی برای رسیدن به موفقیت داشته باشد».
کلینتون تاکنون بارها مواضعی سخت در برابر ایران اتخاذ کرده است. او در سخنرانی کنگره در اردیبهشت ۱۳۸۸ با ادعای تلاش برای توقف برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران، اتهاماتی را متوجه ایران کرد. او ادعاهای خود درباره تحریک‌آمیزبودن دستیابی ایران به فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای را تکرار کرد. همچنین وزیر امورخارجه آمریکا در اکتبر ۲۰۰۹ در سفر به لندن و پس از دیدار با مسئولان این کشور اعلام کرد «جامعه بین‌الملل تا ابد به انتظار ایران نخواهد نشست، ایران باید پایبندی به تعهداتش را عملی کند». دفتر هیلاری کلینتون در ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۲ در بیانیه‌ای مواضع وزارت امور خارجه آمریکا درباره برنامه هسته‌ای ایران را اعلام کرد. در این بیانیه آمده است: «ایالات‌متحده مصمم است مانع دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای شود و برای نیل به این هدف، سیاست دوگانه‌ای را دنبال کرده است. ایران باید در همه مسائل باقی‌مانده به‌طور‌کامل و بلافاصله با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند. ما از تصمیم جامعه بین‌المللی مبنی‌بر روشن‌کردن اینکه ایران ملزم است به تعهدات بین‌المللی خود عمل کند، تعهداتش را به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی رعایت کند و صلح‌آمیزبودن اهداف خود را به اثبات برساند، استقبال می‌کنیم. جامعه بین‌المللی همچنین مصمم است درآمدهای نفتی ایران را به میزان قابل توجهی کاهش دهد...».
روایت دوم را تحلیلگران و رسانه‌هایی نقل می‌کنند که معتقدند هیلاری یکی از کسانی است که برای توافق با ایران تلاش زیادی کرده است. خبرگزاری آسوشیتدپرس سال گذشته با انتشار گزارشی تحلیلی به نقش «هیلاری کلینتون»، در موفقیت نهایی مذاکرات هسته‌ای ایران و ١+٥ اشاره کرد و موضوع مذاکرات هسته‌ای و موفقیت دیپلماسی ایران و آمریکا را برگ برنده هیلاری در مقابل جمهوری‌خواهان در انتخابات ریاست‌جمهوری پیشِ‌رو دانست. آسوشیتدپرس نوشت: «هیلاری در زمانی که سکان سیاست خارجی آمریکا را در دست داشت، درباره موضوع برنامه هسته‌ای ایران نقش کلیدی را در کابینه اوباما ایفا می‌کرد. کلینتون بود که مشاور نزدیک خود «جک سولیوان» را برای شرکت در مذاکرات مخفیانه با نمایندگان ایران به مأموریت اعزام کرد».
جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا، درباره هیلاری گفته است: برای او در انتخابات ریاست‌جمهوری، ‌آرزوی موفقیت می‌کنم؛ کلینتون متحدان را بازسازی و به مذاکرات آتش‌بس در غزه کمک و تماس‌های اولیه را با ایران برقرار کرد.
هیلاری بلافاصله پس از آنکه ایران و گروه ١+٥ اعلام کردند توانسته‌اند به یک تفاهم سیاسی مشترک بر سر برنامه هسته‌ای ایران و چگونگی لغو تحریم‌های بین‌المللی این کشور دست یابند، با انتشار بیانیه‌ای قویا از این تفاهم‌نامه حمایت کرد. در این بیانیه آمده بود: «من قویا از این تفاهم به‌عنوان گامی که موجب افزایش امنیت در آمریکا و جامعه بین‌المللی می‌شود، حمایت می‌کنم. تفاهمی که ایران و قدرت‌های جهانی توانستند به آن دست پیدا کنند، گامی است بسیار مهم در جهت حصول توافق جامع که موجب جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای و تقویت امنیت آمریکا، اسرائیل و منطقه می‌شود».البته هیلاری کلینتون در اتخاذ مواضع متناقض سابقه‌دار است؛ او مهرماه سال گذشته در اولین برنامه مناظره نامزدهای حزب دموکرات در انتخابات ریاست‌جمهوری در «لاس‌وگاس»، مقامات ایران را دشمن اصلی خود خطاب کرد. به گزارش سی‌ان‌ان، کلینتون در نوبت سخنرانی خود در پاسخ به این سؤال که شما در جایگاه رئیس‌جمهور چه کسانی را دشمن خود می‌دانید، جواب داد: علاوه بر انجمن ملی سلاح، شرکت‌های بیمه، شرکت‌های تولید دارو، (مقامات) ایرانی و احتمالا جمهوری‌خواهان، دشمن من محسوب می‌شوند.
ادامه تهدید
او در آذرماه نیز ایران را تهدید کرد که در صورت سرباززدن از توافق هسته‌ای (برجام) گزینه نظامی آمریکا روی میز می‌آید. محل این سخنرانی، مؤسسه بروکینگر بود؛ هیلاری ابتدا گفت او هم مانند دولتمردان آمریکا موافق است که «ایران نباید به بمب اتمی دست پیدا کند» و افزود: «توافق هسته‌ای توافق کاملی نیست ولی اگر آن را تهاجمی اجرا کنیم، از دستیابی ایران به بمب جلوگیری می‌کند». او ادامه داد: «ایران میزان جدیت ما را می‌آزماید و این کار را با اقدامات تحریک‌آمیز خود شروع کرده است».هیلاری مدعی شد: «هر جای خاورمیانه که نزاع و درگیری است، رد پای ایران را می‌بینیم؛ حتی سپاه پاسداران (انقلاب اسلامی) با تسلیح حزب‌الله سعی می‌کند از بلندی‌های جولان، اسرائیل را تهدید کند. ایران بداند که آمریکا قاطعانه تصمیم می‌گیرد و اگر توافق هسته‌ای شکست بخورد یا ایران آن را نقض کند، گزینه نظامی روی میز می‌آید».در مناظره تلویزیونی که در اواخر بهمن در شهر میلواکی در ایالت ویسکانسین برگزار شد، هیلاری گفت: «نباید اجازه دهیم نیروهای ایرانی با پیروزی در سوریه در مرزهای اسرائیل مستقر شوند». او راهبرد خود را درباره سوریه تشریح کرد و گفت: هدف ما برقراری آتش‌بس و بعد حل‌وفصل سیاسی از طریق گردآوردن گروه‌های مختلف درگیر در سوریه بوده اما این کار بسیار دشوار و پیچیده است چراکه علاوه بر روسیه، ایران نیز یک نقش‌آفرین بزرگ محسوب می‌شود و ترکیه و عربستان و دیگران نیز هستند که از نظر خودشان منافع مهمی در سوریه دارند. هیلاری در مورد آزمایش موشکی سپاه هم در اسفند ماه، واکنش تندی نشان داد و گفت به‌شدت نگران آزمایش‌های موشکی اخیر ایران است. او افزود: ایران باید به دلیل این اقدامات، تحریم شود و جامعه جهانی باید به ایران نشان دهد که تهدیدات این کشور علیه اسرائیل تحمل نخواهد شد.
آمریکا دشمن ایران نیست
هیلاری کلینتون در اوایل فروردین امسال در کنفرانس سالانه آیپک، درباره روابط آمریکا و رژیم اسرائیل در دوره زمام‌داری احتمالی خود سخن گفت. او گفت: «من و (باراک) اوباما (رئیس‌جمهور آمریکا) همیشه در مورد همه‌چیز اتفاق نظر نداشتیم ولی همیشه در مورد تعهد تزلزل‌ناپذیر برای حفظ امنیت وطن‌ملت یهود، نظری یکسان داشتیم؛ در این راه بود که گنبد آهنین برای اسرائیل و سخت‌ترین تحریم‌های تاریخ علیه ایران ایجاد شد». کلینتون از «کاندیداهایی که فکر می‌کنند می‌توان امنیت خاورمیانه را به دیکتاتورها سپرد» انتقاد کرد و گفت: «این اشتباهی خطرناک است که فکر کنیم آمریکا در خاورمیانه منافع حیاتی ندارد». هیلاری در این کنفرانس سه تهدید رفتار تهاجمی ایران، موج روبه‌خیزش افراطی‌گرایی و تلاش برای مشروعیت‌زدایی از اسرائیل را تهدید‌های پیش‌روی ایالات‌متحده و رژیم اسرائیل دانست. هیلاری کلینتون به توافق هسته‌ای ایران و ١+٥ هم اشاره کرد و گفت: در نتیجه برجام، اسرائیل امن‌تر شده «ولی تکرار می‌کنم، رویکرد فعلی ما در برابر ایران، اعتماد و راستی‌آزمایی است؛ حال آنکه رویکرد ما باید بی‌اعتمادی و راستی‌آزمایی باشد».هیلاری کلینتون در انتهای سخنانش گفت که آمریکا دشمن مردم ایران نیست بلکه حامی آنها برای ایجاد تغییرات مثبت در این کشور است.
زنانی که به کلینتون رأی ندهند به جهنم خواهند رفت
در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ٢٠١٦ در آمریکا به دلیل حضور هیلاری، رد پای تبلیغات معطوف به جنسیت پررنگ است. حامیان او در حزب دموکرات زنان را تشویق و ترغیب به رأی‌دادن برای انتخاب نخستین رئیس‌جمهور زن در آمریکا می‌کنند. در بهمن‌ سال گذشته، مادلین آلبرایت، وزیر امور خارجه دولت بیل کلینتون، در سخنانی در حمایت از کلینتون در جمع حامیانش در شهر کنکورد ایالت نیوهمپشایر، از زنان خواست به هیلاری به‌عنوان نخستین بانوی رئیس‌جمهور رأی دهند. او انقلاب را از این زاویه معنا کرد که نخستین بانوی سیاسی آمریکا به کاخ سفید راه یابد. آلبرایت گفت: مردم از انقلاب صحبت می‌کنند. چه انقلابی می‌تواند مهم‌تر از انتخاب نخستین زن به‌عنوان رئیس‌جمهوری آمریکا باشد. زنان جوان آمریکا، شما باید کمک کنید این انقلاب صورت بگیرد. او در ادامه حتی برای هیجانی‌کردن موضوع، پا را کمی فراتر گذاشت و برای شوردادن به سخنان خود با تأکید به زنان برای حمایت و رأی به کلینتون، گفت: در جهنم جایی ویژه برای زنانی است که به کلینتون رأی ندهند. هیلاری کلینتون نیز در مصاحبه‌ای با برنامه هفتگی شبکه خبری ان‌بی‌سی آمریکا در حمایت از اظهارات آلبرایت درباره به‌جهنم‌رفتن زنانی که به کلینتون رأی ندهند، گفت: آلبرایت تجربه دهه‌ها زندگی سیاسی و اجتماعی را دارد که از نظر من بسیار ارزشمند و قابل‌احترام است. من او را تحسین می‌کنم و فکر می‌کنم می‌خواسته به زنان یادآوری و تأکید کند که مبارزه برای حقوقشان پایان نیافته است و زنان باید تا زمان رسیدن به مطالبات و خواست‌های خود به این مبارزه ادامه دهند.
این سخنان آلبرایت جنجالی شد و کمپین سندرز، کمپین رقیب را به استفاده از ادبیات و نگاه جنسیتی برای رأی‌جمع‌کردن از زنان متهم کرد.