شروط‌ نقد و نقادی درجامعه

تدبیر24 : مصطفی درایتی-ریاست محترم جمهور دیروز درمراسم افتتاحیه نمایشگاه کتاب تهران سخنانی درمورد نقد ونقادی بیان کردند. این سخنان می‌تواند به مانند آغازی برای پایان برخورد با منتقدان تلقی شود. البته کسی با انتقاد مخالف نیست وهمگان انتقاد را موجب استمرار پیشرفت درحوزه های گوناگون می‌دانند لذا بایدکوشید تا آستانه تحمل جامعه ‌دربرابر نقد بالا برود. یک جامعه ‌زنده و پویا زمانی می‌تواند به زنده بودن و پویایی خود ادامه دهد که زمینه برای نقد و ارزیابی هر موردی که درکشوراتفاق می‌افتد فراهم شود و منتقد بتواند با نشاط کامل و به دور از ترس به آن موضوع ورود پیدا کند. مسبوق به سابقه نیست‌که جامعه ای ازنظرفکری وعلمی بدون درنظرگرفتن نقد و انتقاد به سوی رشد وتعالی حرکت کرده باشد. اینکه عده ای تصورمی کنند می‌توانند جلوی پروژه نقد و انتقاد را در جامعه مسدود کنند تفکر باطلی است؛ زیرا تجربه نشان داده است جلوگیری از این مقوله عملی نیست. درعمل نیز اگر تصور شود که می‌توان جلوی نقد را گرفت ، باعث خواهد شد که خطاها به صورت نهادی درابعاد مختلف سیاسی، اجتماعی ادامه پیدا کند. نقد اندیشه کمک فراوانی به جلوگیری ازمفسده می‌کند به خصوص افرادی که آمادگی دارند بدون هزینه نظر وعمل دیگران را نقد کنند. آنچه اهمیت دارد اینکه چه درعرصه اندیشه وچه درعرصه عمل نقد می‌تواند کمک جدی به تصحیح اندیشه کمک‌ نماید و هم اینکه می‌تواند به نشاط و سر زندگی جامعه کمک کند. هرکدام از این دو عرصه اگر بسته شود و امکان نقد بدون هزینه وجود نداشته باشد، یقینا گرفتار مشکلاتی درعرصه اندیشه خواهیم شد ودرعرصه عمل نیزخطا‌های سنگینی به جامعه را شاهد خواهیم بود. سرزندگی ، تعالی و رشد هرجامعه‌ای منوط به نقد آزاد است که اگرپشتوانه و زمینه‌های آن فراهم شود، جامعه از مواهب آن استفاده می‌کند و اگر این امکان از مردم و جامعه سلب شود، دیگرانتظار تعالی تصحیح عمل را از جامعه نباید داشت. البته منتقدان باید به صورت دقیق نقد مبتنی براخلاق را انجام دهند و از هرگونه بی اخلاقی درنقد قدرت وحتی نقد عملکرد افراد جلوگیری شود. نقد اخلاقی همواره مورد تاکید علمای اخلاق بوده است. اگردرنقد و نقادی‌ اخلاق لحاظ نشود به طور یقین جامعه به سمت تخریب حرکت خواهد کرد. نباید اجازه داده شودکسانی که بجای نقد به تخریب روی می‌آورند سکاندار این امر مبارک باشند؛ زیرا اگرچنین شود منتقدان اصیل وکارشناسان‌دلسوز نیز از هرگونه نقد که باعث رشد جامعه درابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و سیاسی می‌شوند دلسرد خواهند شد.