دولت يازدهم و آزادي‌هاي مشروع

تدبیر24 :سیدمحمود علیزاده ‌طباطبایی-آزادی عقیده و آزادی بیان، از اولین شعارهای رهبران انقلاب اسلامی بود و امام، اسلام را دین آزادی نامیدند و تأکید داشتند دولت اسلامی تمام منطق‌ها را با منطق جواب می‌دهد و شهید بهشتی در مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی بر این باور بودند که تکیه خوش‌باورانه بر ابزارهای کیفری در مقابله با عقاید انحرافی، اثر عکس دارد. مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی نشان‌دهنده این واقعیت است که مبنای آزادی بیان در قانون اساسی، منطق قرآن بوده است و این صریح آیه قرآن است که: إِنَّا هَدَيْنَاهُ السَّبِيلَ إِمَّا شَاكِرًا وَ إِمَّا كَفُورًا؛ ما راه را نشان می‌دهیم مردم می‌توانند بپذیرند یا از پذیرش راه درست چشم‌پوشی کنند (سوره دهر آیه ٣).

فبشر عبادالذین یستمعون القول فیتبعون احسنه.
بشارت باد بر بندگان که گفته‌های مختلف را می‌شنوند و از بهترین آنها تبعیت می‌کنند. شنیدن اقوال مختلف ملازمه با آزادی بیان و ابراز عقیده دارد. اگر گوینده نتواند گفته‌های خود را بیان کند، امکان انتخاب و تبعیت از بهترین گفته‌ها وجود نخواهد داشت.
اصل افتخارآمیز امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر ملازمه با آزادی بیان دارد و اصل هشتم قانون اساسی، امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر را وظیفه همگانی و متقابل مردم نسبت به یکدیگر و دولت نسبت به مردم و مردم نسبت به دولت دانسته است. اگر آزادی بیان نباشد، چگونه مردم می‌توانند این وظیفه متقابل نسبت به حاکمیت را انجام دهند.
سیره عملی معصومین هم بر نرمش در مقابل مخالفان استوار بوده است و قرآن کریم بر ضرورت دعوت به سوی خداوند از طریق حکمت و موعظه حسنه تأکید دارد: «ادع الی سبیل ربّک بالحکمه و الموعظه الحسنه». خداوند زمانی‌که حضرت موسی(ع) را به سوی فرعون روانه می‌کند به او می‌فرماید که با فرعون با زبان نرم سخن بگو، شاید سخن نرم تو در دل سنگ او اثر بگذارد. اذهبا الی فرعون انّه طغی و قولو قولاً لیّناً لعّله یَتذکر او یخشی. یکی از مصادیق بارز آزادی بیان، آزادی مطبوعات است. حقوق‌دانان بر این باورند که آزادی بیان و آزادی مطبوعات مطلق نیست و ممکن است به وسیله محدودیت‌های خاصی تخصیص بخورد، ولی نباید آزادی مطبوعات آن‌قدر تخصیص بخورد که از عموم خود خارج شود و با احکام خاص متعدد، گروه‌گروه از شمول حکم عام خارج و تابع حکم خاص شوند. آزادی مطبوعات و نهادینه‌کردن آن در جامعه حرکتی است که به زمان نیاز دارد؛ اگرچه ممکن است در کوتاه‌مدت هزینه‌ها و عوارض منفی داشته باشد، اما در بلندمدت موجب رشد، تعالی و ثبات جامعه است.  آزادی مطبوعات با آزادی چاپ و انتشار اخبار و حق تفسیر امور عمومی جامعه، انتقاد از مقامات سیاسی و ازجمله سیاست داخلی و خارجی و حق جمع‌آوری اطلاعات ملازمه دارد. تفکیک جرم مطبوعاتی از جرائم عادی در اصل ١٦٨ قانون اساسی، احترام به آزادی بیان و ارفاق در حق مطبوعات و مصونیت اهل قلم است.
حضور هیأت منصفه در دادگاه مطبوعات و علنی‌بودن دادگاه، نظر به ارفاق به مجرمان مطبوعاتی دارد. محدودیتی که قانون اساسی در اصل ٨٤ برای آزادی مطبوعات در نظر گرفته، صرفا مبانی اسلام و حقوق عمومی است! امید است دولت تدبیر و امید بتواند آن‌گونه که وعده داده در اجرای قانون اساسی و به‌ویژه گسترش آزادی‌های مشروع، ازجمله آزادی مطبوعات چهره مثبتی از خود در تاریخ ثبت کند.
رئیس هیأت‌مدیره انجمن دفاع از حقوق مطبوعات