شهرداری تهران شهرآفتاب را می فروشد؛ ۴ هزار میلیارد تومان

تدبیر24 :روزنامه شهروند نوشت: با وجود مخالفت‌های شورای شهر تهران، شهرآفتاب برای واگذاری به بانک شهر قیمت‌گذاری شد.

اين روزها همه در شهرداري تهران از پول حرف مي‌زنند؛ اما نه مثل گذشته از افزايش درآمدها بلكه از نبود درآمد. مشكل اصلي كاهش شديد ساخت‌وسازها در شهر و به تبع آن كاهش محسوس درآمدهاي شهرداري است به طوري كه شهرداري براي پرداخت ديون خود به پيمانكاران و حتي حقوق كارمندان خود با مشكل مواجه است.

شهرداري تهران براي حل مشكل بي‌پولي به يك روش قديمي و ساده روي آورده كه اغلب اعضاي شوراي تهران و كارشناسان شهري با آن مخالفند؛ فروش املاك ارزشمند شهر. به گفته يكي از اعضاي شوراي شهر تهران شهرداري قرار است «شهر آفتاب» را به قيمت ٤‌هزار ميليارد تومان به بانك شهر واگذار كند تا كسري بودجه‌اش را فعلا و در سال‌هاي پاياني شهرداري محمدباقر قاليباف برطرف كند.

به ادعاي اين عضو شوراي شهر، اگر شهرداري وام‌هاي بانك شهر را بازپرداخت نكند، با توجه به نرخ سود ٢٤‌درصد اين وام‌ها بايد به‌زودي سالانه تا ٢‌هزار ميليارد تومان به بانك شهر سود بدهد. از طرفي گفته مي‌شود شهرداري مي‌خواهد حداقل ١٠‌درصد فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي شهروند را هم به بانك شهر واگذار كند تا اين بانك پرداخت حقوق كاركنان شهرداري در ٥‌ سال آينده را عهده‌دار شود.

فروش املاك ارزشمند شهر اشتباه است

اعضاي شوراي شهر تهران تلويحا اين اخبار را تاييد مي‌كنند. اقبال شاكري، رئيس كميته عمران شوراي شهر تهران به «شهروند» گفته دو طرح به شوراي شهر تهران آمده كه يكي از آنها درباره فازهاي آينده شهر آفتاب و ديگري درباره سرنوشت شهروند است اما شاكري تاكيد مي‌كند كه فعلا از جزييات اين طرح‌ها آگاه نيست؛ اما اين عضو شوراي شهر تهران در ادامه تاكيد مي‌كند كه به‌هرحال شوراي شهر تهران «با فروش املاك ارزشمند شهر ازجمله شهروند و شهر آفتاب مخالف است» و اين پروژه‌ها بايد حداكثر به صورت (B.O.T) يعني به صورت مشاركت در ساخت و بهره‌برداري و بازگرداندن اصل پرو‍ژه به شهرداري واگذار شوند.

شاكري با انتقاد از اينكه ضلع شرقي شهر آفتاب هم با نام ساخت به صورت «مشاركت مدني» عملا فروخته شده است، مي‌گويد در اين قسمت شهر آفتاب زمين از شهرداري است و ساخت از بخش خصوصي و بعد از پايان پروژه هركدام سهم خود را برمي‌دارند كه اين كار در عمل فروش زمين ارزشمندي است كه در آينده چندين برابر قيمت خواهد داشت.

يكي ديگر از دلايل مخالفت شاكري با فروش شهر آفتاب بالا رفتن قيمت آن در آينده است كه مي‌تواند ارزش زيادي براي شهر ايجاد كند. به گفته او فروش شهر آفتاب «خيلي زود» است و بايد قيمت توسعه آن را در نظر گرفت. به عقيده او اين پروژه يكي از دارايي‌هاي مهم شهر است و فروش آن در اين زمان «به ضرر شهر» است.

ناتواني شهرداري از بازپرداخت ديونش به بانك شهر

اسماعيل دوستي، نایب‌رئیس کمیسیون عمران شوراي شهر درست در مقابل ديدگاه‌هاي شاكري ايستاده است. او اوايل ارديبهشت امسال گفته بود يكي از دغدغه‌های شورا در‌ سال جدید، بدهی‌های شهرداری به بانک‌شهر است. دوستي همچنين گفته بود وضع درآمدهای شهرداری حاکی از آن است که توان بازپرداخت تسهیلات کلان دریافتی از بانک شهر را ندارد و این امر باید از طریق مناسبی محقق شود.

به اعتقاد دوستي دو راه براي پرداخت بدهي‌هاي شهرداري وجود دارد؛ اول اينكه برای بازپرداخت بدهی‌های بخش مترو می‌توان بهره‌برداری از خطوط ٦ و ٧ مترو را به صورت B.O.T به بانک شهر واگذار کرد تا این بانک با روشی کارشناسی‌شده بهره‌برداری را در دستور کار خود قرار دهد. اين عضو شوراي شهر روش ديگر بازپرداخت را «تخصيص سهامي از نمايشگاه بين‌المللي شهر آفتاب را به بانك شهر» مي‌داند. بانك شهر در فاز اول ساخت نمايشگاه بين‌المللي شهر آفتاب از شهرداري حدود ‌هزار ميليارد تومان سرمايه‌گذاري كرده است؛ اما دوستي مي‌گويد بهتر است مشاركت با بانك شهر ادامه داشته باشد؛ چرا كه اين موضوع مي‌تواند توجه شركاي خارجي را براي ساخت هتل‌ها و سالن‌هاي جانبي شهر آفتاب جلب كند. دوستی یکی دیگر از دستاوردهای مهم تخصیص سهام نمایشگاه شهر آفتاب به بانک شهر را علاوه بر بازپرداخت دیون شهرداری، ترغیب سایر بانک‌ها و بخش خصوصی به مشارکت در ساخت فاز دوم و سوم این پروژه مي‌داند. البته اين عضو شورا مشخص کردن قیمت کارشناسی منصفانه را یکی از شروط واگذاری سهام به بانک شهر دانسته بود كه حالا مشخص شده اين قيمت نزديك به ٤‌هزار ميليارد تومان است. او همچنين از فروش سهام شهروند هم حمايت كرده است.

درآمدهاي ناپايدار شهرداري بلاي جان شهر

فروش املاك ارزشمند شهر يكي از ساده‌ترين راه‌ها براي جبران كسري بودجه شهرداري است كه سال‌ها است در اين سازمان رواج دارد. علاوه بر آن شهرداري اغلب از روش‌هايي مانند فروش مازاد تراكم و عوارض تغيير كاربري‌ها درآمد كسب كرده كه اين موضوع باعث شده در زمان ركود ساخت‌وساز شهرداري به‌شدت دچار مشكل شود.

از شوراي اول تا امروز سياست شوراي شهر پيشروي به سوي كسب درآمد پايدار از طرف شهرداري بوده اما هيچ‌كدام از اين شوراها نتوانستند مقابل عطش بي‌امان شهرداري براي افزايش درآمدها را بگيرند. محمدباقر قاليباف‌ سال ١٣٨٤ كه مسئوليت شهرداري تهران را برعهده گرفت، بودجه شهرداري كمتر از ٩٠٠ ميليارد تومان بود؛ اما بودجه امسال شهرداري تهران ١٧‌هزار و ٨٠٠ ميليارد تومان است كه بيشتر آن بر پايه درآمدهاي ناپايدار و فروش تراكم و تغيير كاربري است.

براي روشن‌شدن شيوه كسب درآمدهاي شهرداري تهران مي‌توان به گزارش تفریغ بودجه‌ سال ٩٣ شهرداری رجوع كرد كه آمارهاي جذابي از وضع مالی و شیوه کسب درآمدهای شهرداری تهران دارد.

براساس اين گزارش كه به شوراي شهر تهران اعلام شده درآمدهای ناشی از عوارض عمومی شهرداری ۷‌هزار و ۹۵۹‌میلیارد تومان است که از این مقدار ۴‌هزار و ۵۷۵‌میلیارد تومان درآمدهای ناشی از عوارض بر ساختمان‌ها و اراضی است. در بخش درآمدهای ناشی از عوارض بر ساختمان، شهرداری از عوارض مازاد بر تراکم ‌هزار و ۲۴۷‌میلیارد تومان درآمد نقدی و در مجموع و با احتساب درآمدهای غیرنقدی ۳‌هزار و ۵۵۳‌میلیارد تومان درآمد داشته است.

با این حساب نزدیک به یک چهارم کل درآمدهای شهرداری در ‌سال ۹۳ را فروش مازاد تراکم به خود اختصاص داده است. به اين‌ بايد اضافه كرد ۳‌هزار و ۷۰۲‌میلیارد توماني كه تغيير كاربري‌ها براي شهرداري تهران در‌ سال ٩٣ درآمد داشته است.

حالا شهردار تهران يك‌سال مانده به پايان سومين دوره مديريتش بر شهر با مشكل بزرگي مواجه شده است و به نظر مي‌رسد باز هم به دنبال ساده‌ترين راه براي كسب درآمد مي‌گردد. بايد ديد اين‌بار هم شوراي شهر تهران به فروش املاك ارزشمند شهر رأي مي‌دهد يا اجازه نمي‌دهد سرمايه بزرگي مانند شهر آفتاب به سادگي و براي تامين نيازهاي روزمره شهر از دست برود.