آزار جنسی كودكان در مدارس

 تدبیر24 :اولین روزهای مدرسه را همیشه دوست داشتم؛ از دیدن دوستان تا معلم‌ها كه همیشه برایم عزیز بودند و هستند.در تمام سال‌های تحصیل در دوران ابتدایی به خوبی اول مهرهایی را به یاد دارم كه  مدیر مدرسه به مناسبت آغاز سال تحصیلی برایمان سخنرانی می‌كرد؛ همیشه چند جمله تكراری داشت كه من آن روزها تك تك آن جملات را به خوبی باور داشتم.  او می گفت مدرسه خانه دوم شماست.خانه ای امن كه با كمك معلم هایتان كه چون مادری دلسوز شما را دوست دارند قرار است خواندن و نوشتن را بیاموزید.

شما آیندسازان ایران خواهید بود. حال كه دوران درس و مدرسه و دانشگاه تمام شده با نگاهی به گذشته  و اخبار تلخ این روزها من مانده‌ام و جمله مدرسه خانه دوم شماست و كودكانی كه در مدارس ایران مورد آزار جنسی معلمان شان قرار می‌گیرند. همان مادر و پدرهای دلسوزی كه قرار بود زندگی را به كودكان آموزش دهند امروز كابوس تلخ زندگی دانش‌آموزان خود شده اند؛كابوس‌هایی كه آینده این كودكان را به تباهی كشانده  و سیستم بیمار آموزش و پرورش ایران به جای برخورد قاطع با آنها به دنبال مسكوت نگاه داشتن اخباری از این دست است. روند رو به رشد آزار جنسی كودكان در مدارس كشور زنگ هشداری برای سیستم آموزشی كشور است كه تهران و شهرستان هم ندارد.

 در رابطه با آزار جنسی كودكان در مدارس ما توضیح بدیعی چون رضایت متقابل كودكان را در زمان تجاوز به چند دانش آموز در مدارس تهران نیز از زبان مسئولان شنیده ایم. زمانی كه  در تهران آزار جنسی دانش‌آموزان چنین توجیه می شود نباید برای تجاوز معلم زنجانی كه مدعی است فقط یك رابطه نامشروع داشته و تجاوز و آزار جنسی در كار نبوده تعجب كرد.سیستم آموزشی كشور باید پاسخگوی چنین بیماری خطرناكی در میان كاركنان خود باشد اما دریغ از یك عذر خواهی ساده.

سیدعلی كاظمی، قاضی دادگستری و استاد دانشگاه در مورد مجازات آزار جنسی كودكان به «قانون» گفت : در بحث كودكان متاسفانه رویكرد قانونگذاری ما این‌گونه نیست كه مجازات‌های بازدارنده و تشدیدی درنظر بگیرد.

 البته مجازات‌های پیش‌بینی شده در قانون مجازات اسلامی خوب است، اما این قانون تفاوتی  درباره جرائم افراد بزرگسال و كودكان قائل نشده است. به عبارت دیگر مشكل ما این است كه افتراقی سازی یا دوگانه‌سازی مجازات‌ها در خصوص اطفال و نوجوانان و بزرگسالان انجام نشده است. وقتی قربانی جرم، كودك است قطعا باید توجه بیشتری شود. درحال حاضر در بحث مجازات روابط نامشروع، در مورد كودكان و بزرگسالان، در اكثر موارد تفاوتی چندانی وجود ندارد كه این موضوع باید برطرف شود. برای مثال اگر فردی نسبت به كودكی مرتكب جرمی شد كه این جرم مجازات قطعی داشته باشد باید مجازات به گونه‌ای بازدارنده باشد   و مانع تكرار آن در جامعه شود.

 

 برخورد  شدید با مجرمان آزار جنسی كودكان

رئیس اداره مطالعات حقوقی و قضایی قوه‌قضاییه در پاسخ به این سوال كه وقتی فردی متهم به آزار جنسی كودكان است قوانین بحث انفصال از خدمت را برای وی در نظر گرفته است ،خاطرنشان كرد: طبق قوانین در صورتی كه فردی مرتكب برخی جرائم مانند اختلاس یا ارتشا شود بحث انفصال از خدمت مطرح می‌شود. به عبارت دیگر به محض محرز شدن جرم از همان زمان ِكشف اتهام، تحقیقات و تعقیب در مورد وی، باید از شغل خود منفصل شود كه این امر یكی از مجازات‌های تكمیلی یا اصلی است كه در مورد وی اعمال می‌شود.پس ما انفصال دائم یا موقت از مشاغل دولتی را در بحث‌های مالی پذیرفتیم.

در این راستا مقنن معتقد است وقتی یك بار خیانت فردی محرز شد و امانتداری وی زیر سوال رفت دیگر به صلاح مملكت نیست در شغل خود باقی بماند.اما اگر فردی  مرتكب جرمی علیه كودكان شود در صورتی كه  در مناصب دولتی اشتغال  داشته و شغل وی در ارتباط با كودكان بوده (مربی مهدكودك، شاغل در بهزیستی، آموزش  و پرورش یا بیمارستان)نباید بتواند در آن شغل فعالیت كندزیرا خانواده براساس اعتماد بیش از حد كودك شان را به امانت به این مراكز می‌سپارند و به هیچ عنوان نباید این اعتماد مخدوش شود و كسی كه زائل كننده این اعتماد است باید قطعا با وی برخورد شدید صورت گیرد. لذا از دو باب در مورد افرادی كه به كودكان متعرض می‌شوند باید مجازات تشدید كننده اعمال شود. اولا این فرد در موضعی بوده كه باعث مخدوش شدن اعتماد مردم شده است یعنی این عمل را می‌توانسته فرد دیگری انجام دهد كه ما به وی اعتماد خاصی نداشتیم(غیر مربی) .دوم اینكه باید با این فرد به گونه‌ای برخورد شود كه دیگر در این سیستم دولتی باقی نماند كه بعدها مجددا مشكلاتی را ایجاد كند تا نتواند توانایی‌ها و مهارت‌های قبیحه خود را به سایر افراد انتقال دهد.

 

 انفصال از خدمت برای متعرضان به كودكان

كاظمی با بیان اینكه در لایحه حمایت از كودكان و نوجوانان بحث انفصال از خدمت برای افرادی كه مرتكب آزار جنسی كودكان می‌شوند پیش‌بینی شده است، تصریح كرد: در این لایحه آمده است هركدام  از كاركنان دستگاه‌های حكومتی، نهادهای عمومی، غیردولتی و... كه دست‌اندركار یكی از جرائم علیه كودكان باشند علاوه بر مجازات، به بحث انفصال از خدمت نیز محكوم می‌شوند. (به ترتیب و براساس شدت مجازات، انفصال و محرومیت از خدمات درنظر گرفته شده است). وی با اشاره به قوانین بین‌المللی در این زمینه گفت: در كنوانسیون حقوق كودك ماده 19 درخصوص قربانیان خشونت‌های جنسی هشدار می‌دهد كه باید از آنها حمایت شود و با فرد مرتكب نیز برخورد مناسب انجام داد. در پروتكل دیگر فروش، فحشا و هرزه نگاری كودكان است.  در این پروتكل پیش‌بینی شده در مورد فحشا و هرزه نگاری كودكان و استفاده از آنها در مناسبات جنسی باید با فرد برخورد  صورت گیرد كه كشور ما به این دو سند پیوسته است .

 

 لایحه‌ای كه 8 سال در مجلس خاك می‌خورد

كاظمی در خاتمه یادآور شد: پیشنهادهای بسیار خوبی در لایحه حمایت از كودكان و نوجوانان برای كودكان این موجودات بی‌پناه در نظر گرفته شده است كه حدود 12 سال است كه ما این لایحه را پیگیری می‌كنیم. البته حدود 8 سال است این لایحه در مجلس است و ما امید داریم تا عمرمان تمام نشده این لایحه تصویب شود.

 

اثبات جرم تجاوز بسیار سخت است

دكترحسین قلی‌یزدانی، وكیل دادگستری در گفت‌وگو با «قانون» در مورد تفاوت جرم تجاوز و رابطه نامشروع طبق قوانین گفت: اصولا روابط مجرمانه جدا از مباحث اخلاقی و اجتماعی كه ما مشاهده می‌كنیم برای همگان بسیار تلخ و ناگوار است. البته این موضوع را باید از جنبه شرعی و قانونی بررسی كرد كه جنبه حقوقی فارغ از احساسات عاطفی، اخلاقی و مباحث اجتماعی است.در این راستا شرع  برای اثبات یك موضوع مجرمانه به خصوص وقتی بحث رابطه‌ای نامشروع مطرح می‌شود نگاهی ویژه‌ای  دارد كه قانون ما نیز از آن متابعت كرده است.

این وكیل دادگستری افزود:البته اثبات جرم تجاوز بسیار سخت است و اگر شرایط لازم محقق نشود نمی‌توان گفت این جرم اثبات شده‌است.

وی افزود: شاید با یكسری شواهد و قرائن ما به این جمع بندی برسیم كه واقعا جرم تجاوز اتفاق افتاده اما دادگاه پس از بررسی، متوجه شود كه اثبات آن از نظر شرعی و قانونی محقق نیست. برای مثال اگر برای اثبات این جرم، اقرار لازم باشد اقرار متهم وجود ندارد یا اینكه باید دونفر شاهد عادل تحت شرایط خاصی این رابطه را دیده باشند كه شاهدی وجود نداشته باشد. پس در این صورت برای دادگاه محرز نمی‌شود. وقتی برای دادگاه ارتباط زنا تعریف و اثبات نشود مادون آن و بحث رابطه نامشروع مطرح می‌شود پس به این دلیل دادگاه بحث رابطه نامشروع را درنظر گرفته است.

وی ادامه داد: شرع و مقنن به دنبال این هستند كه تا جایی كه امكان دارد این گونه مباحث در جامعه باز نشود تا سلامت اجتماعی و روابط میان انسان ها حفظ شود.

 

تمایل كودك 9 ساله مهم نیست

 یزدانی در پاسخ به این سوال كه وقتی بحث رابطه نامشروع مطرح می‌شود كودك 9ساله بالغ نیست كه تمایل به این رابطه داشته باشد. چگونه می‌توان بحث رابطه نامشروع را مطرح كرد ،تصریح كرد: در این راستا تمایل كودك 9 ساله مهم نیست بلكه ملاك اقدام آدم عاقل و بالغی است كه این عمل را انجام داده است. آنچه مهم است این است كه معلمِ عاقل و بالغی كه مرتكب این عمل شده است قطعا مسئولیت كیفری دارد كه در صورت اثبات می‌تواند بار منافی عفت داشته باشد و حتی از نظر قاضی ممكن است بحث تجاوز به عنف مطرح شود كه حكم در حد اعدام داشته باشد.

یزدانی در خاتمه در پاسخ به این سوال كه با توجه به اینكه تعداد شكات روبه افزایش است آیا  این امر در مجازات این فرد ممكن است تاثیری داشته باشد، گفت: ما در بحث حقوقی بحث تعدد و تكرار را داریم اما به این معنا كه اگر تعداد شكات اضافه شود یعنی حتما این اتفاق افتاده است، خیر ؛از نظر بار اثبات قضایی رسیدگی  به هر پرونده‌ای جداگانه است. اگر این فرد به عنوان مجرم، تعدد جرم داشته باشد در مورد وی بحث‌های خاص رسیدگی پیش می‌آید.

 

 خانه دوم كودكان دیگر امن نیست

مدرسه خانه دوم كودكان دیگر امن نیست و توجه ویژه والدین به این امر می تواند سبب كاهش آسیب‌ها شود. هوشیاری والدین نسبت به عدم علاقه به تحصیل ،نگرانی هاو استرس های كودكان بعد از مدرسه ،داشتن رابطه مناسب و خوب با كودكان  وایجاد فضایی برای بیان رخدادهای روزانه در مدارس راهكار مناسبی برای زیر ذربین قرار دادن رفتار معلم ها ست. هرچند نباید فراموش كرد كه هیچ مسئول و معلمی در آموزش و پرورش نباید به خود اجازه دهد حتی در حمایت از رفتار زشت معلم‌هایی كه به كودكان تعرض می‌كنند جمله‌ای بگوید چه رسد كه معلم خاطی در آینده برای تدریس به مدرسه بازگردد. در هر گوشه از دنیا اگر از این دست اتفاقات رخ دهد معلم به اشد مجازات محكوم و برای همیشه از ارتباط با كودكان منع خواهد شد.  امیدواریم در ایران هم این گونه شود.

 

منبع: روزنامه قانون