تعالی فرهنگی محتاج «اختیار» و «شجاعت» است

تدبیر24 :یادگار گرامی امام خمینی(س) گفت: نقطه ای که انقلاب در مقابل آن ایستاده، اضمحلال فرهنگی موجود بود و آنچه هدف آن است و به سمت آن حرکت می کند تعالی فرهنگی است.

به گزارش آستان، آیت الله سید حسن خمینی در دیدار وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاونان و مدیران این وزارتخانه و جمعی از هنرمندان کشور با تشکر از وزیر «ارزشمند»، «خدوم» و «فرهنگ شناس» کشور، اظهار داشت: گرافه نیست اگر کسی ادعا کند انقلاب اسلامی، انقلابی دارای ریشه های فرهنگی است، بدین معنا که هم شعارهای اصلی آن فرهنگی است و هم طبقه رهبران انقلاب متشکل از افراد اندیشمند و فرهنگی هستند و نیز پیام انقلاب برای آیندگان پیامی فرهنگی است .

یادگار امام با اشاره به صبغه فرهنگی سردمداران انقلاب از رهبر کبیر آن گرفته تا سایر مبارزین این مسیر، یادآور شد: خاستگاه همه این شخصیت ها در حوزه اندیشه، علم و خرد بود در حالی که در سایر انقلاب ها اینگونه نیست و بعضا سران انقلاب ریشه های کارگری، اقتصادی یا سیاسی داشتند.

وی با اشاره به شعار «استقلال» در جریان انقلاب اسلامی، افزود: از ابتدا بیش از آنکه استقلال اقتصادی مطرح باشد، استقلال فرهنگی مدنظر بود؛ بدین معنا که دارای پیشینیه ای غنی در حوزه ایرانی- اسلامی هستیم و ما برای اعتلای آن قدم برداشته ایم. دین داران هم اندیشه دینی را در خطر دیدند که برای احیاء آن گام برداشتند، زیرا دین یکی از هنجارهای مهم در عرصه فرهنگ است.

سید حسن خمینی با اشاره به تعریف دشوار فرهنگ و کژتابی های این اصطلاح، گفت: فرهنگ از زمره مسائلی است که تعالی آن جز به «اختیار» نیست. ما می توانیم جلوی هجمه فرهنگی را با «بستن» ها بگیریم، اما تعالی فرهنگی را با «اجبار» نمی توان ایجاد کرد و انسان ها باید خودشان بخواهند تا متعالی شوند. کسی می تواند جلوی دسترسی دیگران به شرب خمر را بگیرد اما نمی تواند کسی را وادار به نیت کردن برای نماز کند؛ چرا که در صورت اجبار انسان نماز بدون نیت می خواند که با عدم خواندن آن تفاوتی نمی کند، لذا شرط تعالی روحی یک جامعه، اختیار است.

وی با بیان اینکه خداوند می خواهد انسان ها بسیاری از کارها را با اختیار خودشان انجام ندهند و بسیاری را با اختیار انجام دهند، یادآور شد: تجربه بشری می گوید اگر انسان را به اختیار خود واگذاریم اما او را تربیت کنیم، تعالی پیدا می کند، زیرا از دل یک فضای دستوری چیزی تولید نمی شود.

یادگار امام با بیان نمونه ای تاریخی گفت: از فضای شوروری به عنوان یک امپراطوری بزرگ 70 ساله فرهنگ جدیدی تولید نشد؛ البته در ابتدای کار افرادی با عشق، به آن مکتب روی آوردند و با اختیار خویش به سوی آن رفتند و تمدنی زاده شد؛ اما وقتی با اجبار خواستند آن مسیر را ادامه دهند، هم سینمای شوروی مُرد، هم ادبیات و موسیقی روسیه تمام شد؛ در حالی که در ابتدای کار عشق و علاقه هنرمندان موجود بود. در کشور ما فضای فرهنگ و ادبیات تا مدتها در اختیار چپ گرایان بود، چرا که با اختیار خود مسیر را انتخاب کرده بودند، اما در جامعه شوروی چون اختیار در کار نبود از همان سینمای اولیه نیز با وجود سرمایه گذاری های زیاد، اثری تولید نشد.

سید حسن خمینی با بیان اینکه تعالی فرهنگی محتاج «اختیار» و «شجاعت» است، تصریح کرد: کسانی که مسئول امور فرهنگی می شود، با هر عقیده ای که هستند، باید برای عقیده خودشان آنقدر ارزش قائل باشند که قادر باشند شجاعانه آن را ترویج کنند و گرنه به دروغ می گویند بدان معتقدند.

وی با تأکید بر اینکه شجاعت به معنای بستن چشم و باز کردن دهان به گفتن هر سخنی نیست، ادامه داد: شجاعت یعنی کسی منافع شخصی خود را در تصمیمات دخالت ندهد؛ اما بدانید مهم نیست چه می گویید، بلکه اگر منشاء اثر هستید همیشه گروهی هستند که به شما دشنام بدهند و انسانی که از دشنام بترسد قیمت خود را خیلی پایین آورده است زیرا دشنام ارزان ترین چیز در دنیاست.

یادگار امام گفت: اگر کسی بداند وقتی سه جمله می گوید آقای جنتی کوتاه می آید، به سخنان خود ادامه می دهد؛ همیشه کسانی هستند که هرچیزی می گویند و هیچ شخصیت بزرگی در تاریخ بشریت بی فحش خوردن بزرگ نشده است، همانگونه که امام در روزگار خود فحش ها و طعن های زیادی شنیدند.

وی با اشاره به داستان «منطق ماشین دودی» که شهید مطهری آن را نقل کرده اند، یادآور شد: بر اساس این داستان وقتی قطار در ایستگاه ایستاده است، همه با عظمت به آن نگاه می کنند، اما هنگام حرکت کردن به آن سنگ می زنند؛ اگر دیدید به شما سنگ نمی زنند بدانید اشکالی در کار شماست و ایستایی دارید؛ اگر اینگونه بودید باید به خود تردید کنید. شرط تعالی فرهنگی شجاعت و بیان عقیده است؛ این بیان می تواند در قالب موسیقی، شعر، ادبیات و... باشد.

سید حسن خمینی خطاب به مسئولان وزارت ارشاد گفت: از دشنام، تهدید و ضربه نترسید؛ گرچه ترس یکی از لوازم انسانیت است و وقتی می گوییم نترسید، یعنی ترس خود را کم کنید. زیرا هرکس بگوید نمی ترسم دروغ می گوید و انسان هایی که دچار این حالت نمی شوند بسیار اندک هستند؛ مانند علی(ع) که فرمودند «نمی ترسم»؛ اما اینکه ترس در وجود ما هست، دلیل آن نیست که در امور بترسیم. انسان آمیخته ای از خیر و شر است و انسان باید دائما تلاش کند خیر را گسرش دهند و شر را کم کند.

وی با اشاره به توصیه مربیان اخلاق مبنی بر اینکه راه مبارزات با خصلت های منفی اخلاقی این است که در لحظه توجه یافتن به یک خصلت بد با آن مبارزه کنیم، افزود: هر وقت احساس تردید در کاری می کنیم، اگر دلیل این تردید یک رذیلت اخلاقی مانند ترس و طمع است حتما باید خلاف آن عمل کنیم.

یادگار امام در پایان سخنان خود تأکید کرد: انقلاب اخلاقی و فرهنگی ما محتاج اختیار و شجاعت در تصمیم گیری است، گرچه ممکن است عوامل دیگری هم در این امر دخیل باشد.

 در ابتدای این دیدار وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی سخنانی را ایراد کرد.

همچنین آقایان محمدعلیزاده و حجت اشراف زاده از هنرمندان کشورمان قطعاتی را اجرا کردند.